บรรดาวัดในเมืองกำแพงเพชร
ทั้งในเมือง นอกเมือง ทั้งในอรัญญิก มีวัดเก่าแก่นับร้อยวัด
ปลูกสร้างติดต่อเกือบเป็นวัดเดียวกัน ตั้งแต่สมัยสุโขทัยตอนต้น จนถึงสมัยอยุธยาตอนกลาง
การสร้างวัดในกำแพงเพชร มีมาอย่างต่อเนื่อง ยาวนาน จากซากปรักหักพัง
ซากโบราณสถาน โบราณวัตถุบ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองของเมืองกำแพงเพชร
ในอดีต
มีวัดๆ หนึ่งที่อยู่นอกกำแพงเมืองในเขตอรัญญิก
กำแพงเพชร ถูกตัดตอนจากอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ด้วยถนน กำแพงเพชร - สุโขทัย
เป็นวัดที่ไม่ได้รับการเหลียวแล
บูรณะปฏิสังขรณ์ จากทางราชการ วัดนี้คือวัดอาวาสน้อยจากชื่อว่าวัดอาวาสน้อย คนอาจไม่สนใจคิดว่าเป็นวัดเล็กๆ
ที่ไม่มีอะไรสำคัญ ความจริง วัดอาวาสน้อย ซึ่งห่างจากวัดอาวาสใหญ่เพียง
600 เมตร มีถนนกำแพงเพชร สุโขทัย คั่นกลาง เป็นวัดที่มีขนาดใหญ่มากที่สุดในกำแพงเพชร
วิหารที่ปรากฏร่องรอยให้เห็น มีฐานกว้างถึง 25 เมตร ยาวถึง 115 เมตร นับว่าเป็นวิหารที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่สำรวจพบในกำแพงเพชร
ตรงกลางวิหารมีเจดีย์ขนาดใหญ่ฐานสี่เหลี่ยมตั้งอยู่บนลานวิหาร มีขนาด กว้างด้านละ
14 เมตร บนฐานสี่เหลี่ยมเป็นฐานแปดเหลี่ยม เจดีย์ถูกขุดทลายแทบไม่เหลือหลักฐานให้เห็น
ด้านตะวันออกบนฐานใหญ่ มีวิหารกว้าง 15 เมตร ยาว 41 เมตร มีมุขเด็จหน้าและหลัง เสาวิหารเป็นเสาสี่แถว
8 ห้อง และเสา 2 แถว หน้าและหลัง 2 ห้อง เสาศิลาแลงล้มเกือบหมด ด้านตะวันตกของเจดีย์บนฐานเดียวกันมีฐานวิหารอีกฐานหนึ่ง
กว้าง 15 เมตร ยาว 30 เมตร เสาวิหารเป็น เสา 4 แถว 8 ห้อง และ 20ห้อง มีเจดีย์รายรอบ
อีก 17 ฐาน นับว่าเป็นวัดที่สำคัญที่สุดวัดหนึ่งในกำแพงเพชร ในปัจจุบันวัดอาวาสน้อยยังถูกขุดค้นหาพระเครื่อง
และสมบัติ ที่ฝังอยู่ตลอดเวลา เพราะรกครึ้ม ไม่ได้รับการดูแลเท่าที่ควร น่าเสียดายอย่างยิ่ง
ด้านหน้าวัด มีการขุดบ่อลูกรังเกือบถึงเขตวัด บ่อน้ำโบราณ ฐานเจดีย์บางส่วน ถูกขุดทำบ่อลูกรังไปสิ้น
ราษฎรบุกรุกเข้าทำกิน ใกล้ฐานวิหาร มีการถากดายหญ้า เพื่อผลิตผลทางการเกษตร น่าเป็นอันตราย
ต่อโบราณสถาน ที่ถูกลืมเฉกเช่น วัดอาวาสน้อยแห่งนี้ ตามประวัติเล่าต่อกันมาว่า กษัตริย์เมืองกำแพงเพชร
หรืออาจเป็นเจ้าเมืองกำแพงเพชร มีชายาหลายองค์ ชายา ได้สร้างวัดแข่งขันกัน ชายาองค์ใหญ่
สร้างวัดอาวาสใหญ่ ชายาองค์น้อย สร้างวัดอาวาสน้อย ติดๆกัน ทั้งสองวัดเป็นวัดที่มีขนาดใหญ่มาก
แต่เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว
วัดอาวาสน้อย เป็นวัดที่มีขนาดใหญ่ กว่าวัดอาวาสใหญ่ จากหลักฐานวิหารที่พบในวัดอาวาสน้อย
สิ่งที่น่าสังเกตมากที่สุดคือ
วัดอาวาสน้อย เป็นวัดที่ถูกลืม เพราะอยู่นอกเขตอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรทั้งๆที่เป็นวัดขนดใหญ่มาก
ทางราชการ และองค์กรส่วนท้องถิ่น ควรจะเข้าไปดูแลให้มีส่วนร่วม ในการบูรณะปฏิสังขรณ์ทรัพยากรที่สำคัญของชาติ
เพื่อให้วัดอาวาสน้อย คงอยู่หรือได้เห็นในสภาพปัจจุบันที่บุรณะปฏิสังขรณ์แล้ว และ
กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ของกำแพงเพชรในที่สุด |
|
