การขุดแต่งวัดป่ากล้วย

 

         ภายในกำแพงเมืองตอนเหนือ ในส่วนที่แคบที่สุด ของกำแพงเมืองกำแพงเพชร แนวระยะตรงกับประตูผี มีวิหารร้าง จำนวน 5 แห่ง ไม่มีผู้ใดได้ตั้งชื่อ ว่าชื่อวัดใด ต่อมามีประชาชนได้อพยพเข้าไปทำกิน ในบริเวณนั้น ต่างก็เรียกชื่อวัดที่พบเห็น ตามสภาพ อาทิ ถ้าอยู่ใดดงกล้วย ก็เรียกว่าวัดป่ากล้วย อยู่ในดงพริก ก็เรียกว่าวัดป่าพริก ทางราชการมิได้ตั้งชื่อแต่ประการใด...ทั้งที่วัดที่ตั้งอยู่ในเขตกำแพงเมืองนั้น ต้องเป็นวัดที่สำคัญ...ผู้สร้างตั้งมิใช่คนธรรมดาสามัญ จึงไปสร้างวัดในที่ดินอันจำกัดนั้นได้
        วัดป่ากล้วยเป็นวัดหนึ่งที่อยู่ในบริเวณส่วนที่แคบที่สุดและเหนือที่สุดของภายในกำแพงเมืองเป็นเพียงเนินดิน ที่มิได้มีผู้ใดสนใจ แม้พระเจดีย์ประธานก็ได้ถูกไถไปทำป่ากล้วยจนหมดสิ้น เหลือเพียงวิหารร้างห็นเป็นแค่เนินดิน จึงมิได้มีผู้ใดใส่ใจ แม้อยู่ใกล้เพียงมือสัมผัสด้วยเป็นเพราะว่ากำแพงเพชรมีวัดร้างมากมาย
        วันนี้เรามีโอกาสได้พบกับ อาจารย์ ดร. ประสิทธิ์ อื้อตระกูลวิทย์ รองหัวหน้าภาควิชา โบราณคดีมหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ กรุงเทพมหานคร นำนักศึกษาคณะโบราณคดี 3 ชั้นปี คือปีที่ 1ถึงปีที่ 3 รวมทั้งนักศึกษาปริญญาโท ทางสถาปัตยกรรม มาขุดแต่งวัดป่ากล้วย ทั้งนักศึกษาและอาจารย์ มีความตั้งใจและมุ่งมั่นที่จะค้นพบ ความสำเร็จคือโบราณสถานวัดป่ากล้วย ที่ถูกทับถมและฝังดินอยู่ช้านานหลายร้อยปี
        ทุกฝ่ายทุกชั้นเรียน ต่างมุ่งมั่นทำงานกันอย่างขันแข็งทั้งหญิงชาย ทั้งทั้งที่บางคนรูปร่างบอบบางสังเกตดูว่าน่าจะไม่เคยได้จับ ได้จับจอบ เสียม หรือพลั่ว มาก่อนทั้งชีวิต แต่มิได้ย่อท้อทำงานแข่งกับเวลา ที่จะต้องให้เสร็จสิ้นก่อนสิ้นเดือนมีนาคม 2548 ...ขุดแต่ง ทำการสำรวจ โดยละเอียดชัดเจนแทบทุกตารางนิ้วเรามีโอกาส ได้สัมภาษณ์ อาจารย์ดร.ประสิทธิ์ เอื้อตระกูลวิทย์ และนางสาวบุศรา เขมาภิรักษ์ นักศึกษาชั้นปีที่ 3 คณะโบราณคดี ทั้งสองท่านได้ให้แง่คิดและแนวทางในการขุดแต่งวัดป่ากล้วยได้อย่างลึกซึ้ง ชัดเจนและน่าฟัง
        วัดป่ากล้วยเป็นมรดกทางอารยธรรมของกำแพงเพชรที่บ่งบอกถึงความยิ่งใหญ่ในอดีตและที่ได้รับยกย่องจากองค์การสหประชาชาติ ให้เป็นเมืองมรดกโลก ทำให้ชาวกำแพงเพชรและชาวไทยได้ภูมิใจกันมาจนทุกวันนี้การขุดค้นให้เข้าใจถึงรากเหง้าและที่มาของประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของกำแพงเพชรจึงเป็นสิ่งที่คุ้มค่าอย่างยิ่ง
        ขอบคุณคณะโบราณคดี แห่งมหาวิทยาลัยศิลปากร ที่เห็นความสำคัญของเมืองกำแพงเพชรให้คณะทำงานของเราศึกษาค้นคว้าวิธีการทำงานได้อย่างละเอียดและชัดเจนที่สุดและนำเสนอสิ่งที่พบเห็นต่อชาวกำแพงเพชรด้วยความภูมิใจ