การตีมีดแบบโบราณของชาวเขาเผ่าม้ง |
ชาวม้งในจังหวัดกำแพงเพชร
โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่อำเภอคลองลาน มีเป็นจำนวนมากที่ยังรักษาวัฒนธรรมและประเพณี
ไว้ได้เป็นอย่างดี จากการสำรวจล่าสุด มีชาวม้งจำนวน 1,983 คน ชาวม้งที่อำเภอคลองลาน
มีความเชื่อเรื่องพระพุทธศาสนา ผสมผสานกับความเชื่อดั้งเดิมเกี่ยวกับผีมีผีเหย้าผีเรือน
6 ตน คือผีปู่ย่าตายายหรือผีบรรพบุรุษ ผีเสาเอก ผีเตาไฟ ผีเตาข้าวหมู
ผีประตูและผีที่นอน และมีความเชื่อเรื่องผีป่า
ชาวม้งยึดถือระบบครอบครัว
บุรุษที่มีอาวุโสสูงสุดจะมีศักดิ์เป็นหัวหน้า หรือประมุขของตระกูล มีสิทธิขาดในการตัดสินใจ
ขณะเดียวกันผู้อาวุโสจะต้องรับผิดชอบต่อความเป็นอยู่ของคนในตระกูล มีครอบครัวชาวม้งครอบครัวหนึ่งและมีเพียงครอบครัวเดียว
ที่ยังรักษาการตีมีดแบบโบราณ ไว้ได้เป็นอย่างดี และสืบทอดมาหลายชั่วอายุคน ตีมีดตั้งแต่อยู่เมืองจีน
จนกระทั่งอพยพมาอยู่ที่ขุนเขาคลองลาน และอพยพมาอยู่พื้นล่างในที่สุดกว่า 20 ปี ท่านผู้นั้นคือ
นายยูเล่ง
แซ่ม้า อายุ 64 ปี เรียนรู้การตีมีดจากพ่อ พ่อเรียนรู้มาจากปู่ ปู่เรียนรู้มาจากทวด
สืบทอดมาแสนนาน เขาเริ่มตีมีดมา ตั้งแต่อายุ 16 ปี โดยการใช้เหล็กแท่ง หรือเหล็กแหนบ
เป็นวัตถุดิบสำหรับตี เตาที่ใช้ตีมีดของนายยูเล่ง แซ่ม้า เป็นเตาแบบโบราณ ที่ใช้
ปู้ หรือ ไฟสำหรับ เป่าให้ เหล็กแดง ทำด้วยไม้เนื้ออ่อน เจาะเข้าไป ให้เป็นโพรงเป็นกระบอกสูบและใช้
ขนไก่สำหรับเป็นลูกสูบ การสูบเบาแรงมาก แทบไม่ต้องออกแรง เพียงดึงเบาๆก็ทำให้เกิดลมอัดอย่างแรง
ทำให้ไฟลุกอย่างคุโชน
ทำให้เหล็กแดง เมื่อได้ที่แล้วจึงนำมาใช้ตี มีเทคนิคการตีที่ไม่เคยเห็นมาก่อน คือการทำให้เหล็กอ่อนตัว
คือเมื่อเผาเหล็กให้ร้อนจนแดงแล้ว นำมากลบด้วยแกลบ สักครู่ แล้วจึงไปตีใหม่หรือไปตะไบจะทำให้เหล็กอ่อนมากขึ้นและนำไปเข้าเล่ม
ทำให้มีมีคม ที่ถาวร และคมผิดกว่ามีดทั้งหลาย
นายยูเล่ง แซ่ม้า เป็นห่วงมากในอาชีพการตีมีดแบบโบราณ ที่ไม่มีผู้สืบทอด อาจทำให้การตีมีดที่สืบทอดมาหลายร้อยปี
ต้องสาบสูญไปพร้อมภูมิปัญญาของชาวเขาเผ่าม้งที่จะต้องไร้ทายาทสืบทอดอย่างน่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง
้
มีดที่นายยูเล่ง แซ่ม้า
ตีขาย ขายในราคาถูก ทั้งๆที่มีคุณภาพอย่างมาก ขายดีมีผู้มาซื้อตลอดเวลาท่ามกลางกระแสแห่งการต่อสู้แห่งอารยธรรมชาวเขากับอารยธรรม
พื้นราบ อารยธรรมชาวเขากำลังพ่ายแพ้ ต่ออารยธรรมตะวันตก ใครเล่าจะต่อชีวิต การตีมีดจาก
นายยูเล่ง
แซ่ม้า
ชาวเขาเผ่าม้ง ผู้มุ่งมั่นรักษาวัฒนธรรมการตีมีด ไว้ให้มีผู้สืบทอดการตีมีดต่อไป |
|
