การรักษาโรคด้วยยาสมุนไพร แพทย์แผนไทย

           การรักษาโรค เป็นสิ่งจำเป็นสิ่งหนึ่งในปัจจัย 4 คือ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และ ยารักษาโรค คนไทยใช้พืชสมุนไพรรักษาโรคมาช้านาน อาจมาจากส่วนของพืช สัตว์ หรือแร่ธาตุ ในสิ่งแวดล้อมใกล้ตัวโดยทั่วไป พืชที่ใช้เป็นยาสมุนไพร มีหลายประเภท อาทิ
          ประเภทใบ เก็บในช่วงที่พืชเจริญเติบโตมากที่สุด เพราะในช่วงนี้ ใบจะมีตัวยามากที่สุด เช่น กะเพรา ฝรั่ง ฟ้าทะลายโจร ประเภทหัวหรือราก เก็บในช่วงพืชหยุดการเจริญเติบโต ใบและดอกร่วงหมด ในช่วงต้นฤดูหนาว ถึงปลายฤดูร้อน เพราะมีการสะสมปริมาณของตัวยาไว้สูง วิธีการเก็บใช้ขุด เช่น กระทือ กระชาย ข่า ประเภทเปลือกต้น หรือเปลือกราก เก็บในช่วงฤดูร้อนต่อฤดูฝน ปริมาณยาจะสูงและเปลือกลอกได้ง่าย เช่นสัก ขนุน ประเภทดอก เก็บในช่วงเริ่มบาน บางชนิดเก็บในช่วงดอกตูม เช่นกานพลู เก็บในช่วงดอกเปลี่ยนจากสีขาวเป็นสีแดง ประเภทผลและเมล็ด เก็บในช่วงที่ผลยังไม่สุก เช่นฝรั่งแก้ท้องร่วง ยาที่ปรุงจากสมุนไพรไทยมีหลายประเภท เช่นยาชง ยาต้ม ยาดอง ยาผง ยาลูกกลอน ๆ นำส่วนผสมของสมุนไพร เช่นขมิ้นอ้อย กระชาย ไพล ข่า หน่อกระทือ ยี่หร่า พริกไทย ตะไคร้หอม ขมิ้นชัน แก่นทรง ขิง ข่อย กระเพราแดง ตำลึง ดีปลี มาหั่นเป็นแว่นบางๆ ผึ่งแดดให้แห้ง บดเป็นผงละเอียด ด้วยเครื่องบดยา ร่อนออกให้ละเอียดที่สุด นำไปผสมกับน้ำผึ้งโดยก่อไฟทำให้ร้อนก่อน เพื่อขจัดสิ่งสกปรก ปั้นเป็นก้อนกลม ผงสมุดไพรที่ผสมน้ำผึ้งแล้วต้องไม่ติดมือ จากนั้นนำไปอบแห้งหรือตากแดดไว้ 1-2 วัน ตัวยาจึงมีประสิทธิภาพมาก
        พืชสมุนไพรปัจจุบัน บางชนิดกำลังจะสูญพันธุ์ อาทิ ต้นกำลังวัวเถลิง ต้นห้อสะพานควาย ต้นงวงช้าง ต้นเอื้องเพชรม้า โดยทั่วไปไม่มีใครเคยเห็น เดิมต้มดื่มเป็นยาอายุวัฒนะวิเศษนัก
         ผู้ปรุงยาสมุนไพร ปัจจุบัน หาได้ยากมากขึ้น ที่บ้านหนองคล้า ตำบลลานดอกไม้ตก อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร เราพบกับแม่เฒ่าวัย 74 ปี คือแม่ ซ่อนกลิ่น สมัคร ปรุงยาสมุนไพร จำหน่ายมากว่า 40 ปี คือครบวงจรในตัวเอง คือไปหาพืชสมุนไพร ด้วยตนเอง ปรุงเอง ออกเร่ขายเอง ด้วยสุขภาพที่แข็งแรง กับยาแผนโบราณนานาชนิดที่นำเสนอ อาทิ ยาแก้โรคลม ตาแดง ยาแก้ผิดสำแดง ยาแก้ไข้ ยาแก้ลมพิษ ยาแก้โรคกระเพาะ ยาแก้ท้องเดิน ท้องเสีย ยาแก้โรคไต ยาแก้ลมสันนิบาต ยาแก้ลมวิงเวียน ยาอายุวัฒนะ ท่าทางทีกระฉับกระเฉง เป็นกันเอง มีน้ำใจ เสียงดัง พูดตรงไปตรงมา ย่อมมีเสน่ห์ แก่ผู้พบเห็น ถ้าท่านมีโอกาส ผ่านไปทาง ตำบลลานดอกไม้ตกที่ บ้านหนองคล้า แถวนั้นไม่มีใครไม่รู้จัก แม่ซ่อนกลิ่น สมัคร หมอสมุนไพร ที่ปรุงยาแพทย์แผนไทย จำหน่ายมากว่า 40 ปี ช่วยอุดหนุน ภูมิปัญญาไทย แพทย์แผนไทย พื้นบ้านแท้ๆ ด้วยความยากจนเงินทอง แต่รวยน้ำใจ ชนิดที่เราจะหาไม่ได้อีกแล้วในผู้คนในเมือง เราขอคารวะ แม่ซ่อนกลิ่น สมัคร แพทย์แผนไทยที่เรายกย่องที่สามารถรักษา สถานภาพ ผู้ปรุงยาแผนโบราณไว้ได้อย่างมีศักดิ์ศรี