เพลงพวงมาลัย

เพลงพวงมาลัย

          เพลงพวงมาลัย เป็นเพลงพื้นบ้าน ภาคกลาง ที่ดัดแปลงมาจาก ระบำกลางบ้าน พัฒนามาสู่ กำแพงเพชรราวต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ประชาชนจะนิยมเล่นกัน หลังเกี่ยวข้าว เป็นการเกี้ยวพาราสีกัน ระหว่าง หนุ่มสาว เพลงพวงมาลัย หาย ไปราว 50ปี ได้มีการฟื้นฟู ขึ้นมาใหม่ โดยประชาชน กลุ่มแม่บ้านนครชุมหมู่ที่ 3
         วิธีเล่นเหมือนระบำกลางบ้านทั่วไป โดยผู้เล่นมาล้อมวง ครึ่งวงกลม หนุ่มสาวจะเดินออกมา ร้องโต้ตอบกัน เป็นบทกลอน โดยมีท่ารำประกอบการร้อง เพื่อนหญิงชายที่ล้อมวง จะร้องรับ เป็นลูกคู่ สลับกันไปจนครบทุกคู่
        การแต่งกาย ชายหญิงพัฒนามาสู่การนุ่งโจงกระเบน และสวมเสื้อลายดอก เมื่อเริ่มร้องจะมีบทไหว้ครูที่ไพเราะและกินใจ แล้วจึงเริ่มการเล่น
        โดยมีสร้อยที่ร้องว่า

	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
ชาย ร้อง	เจ้าฉุยฉายเอย เจ้าเยื้องย่างกราย กระเดียดกระทาย กะทัดรัด มือหนึ่งก็เด็ดใบบอน มือหนึ่งก็ ซ้อนปลากัด แม่อุ่นเรือนเพื่อนรัก รักเสมอใจเอย……..
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
หญิงร้อง	พ่อพวงมาลีเอย พี่อย่าโศกี ว่าน้องไม่รัก ถ้าแขนพี่ตกน้องจะยกใส่ตัก พ่ออุ่นเรือนเพื่อนรักรักเสมอใจเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
ชายร้อง	เจ้าแขนอ่อนเอย เอาแขนไปซ่อนไว้ที่นอนของใคร เวลากลางคืน เจ้าจะสะอื้นร้องไห้ รำพึงรำพลอย รำเสียหน่อยเดียวเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้า พวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
หญิงร้อง	เจ้าพวงมะโหดเอย เจ้าอย่าถือโกรธว่าน้องไม่รัก ไม่ใช่ลูกอ่อนจะมานอนหนุนตัก พ่ออุ่นเรือนเพื่อนรักรักเสมอใจเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
ชาย	เจ้ามณฑาเอย แม่หน้ามน รับรักพี่สักคน จะเป็นไรไป น้องจะให้พี่ฉุด หรือให้พี่มาขอ ให้รีบบอกพี่มาไวไวเอย…..
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อ ไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้า พวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
หญิง	เจ้าดอกมะลิลาเอย คำว่ารักน้องขอพักเอาไว้ก่อน จะว่าแสนงอนนั้นไม่ได้ ถ้าพี่จะฉุดก็มาฉุดระวังสะดุด ตอตายเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
ชาย	เจ้าดอกรักเอย เอ่อระเหยลอยมา พี่รักจริงพี่ถึงได้มา ไม่ว่าแดดกล้าหรือทางไกล
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
หญิง	เจ้าดอกปีบเอย อย่ามารักน้องเลย นะพ่อเตยต้นเตี้ย ถ้าพี่มีเมียแล้วน้องจะทำอย่างไรเอยหรือพี่มีแกลบมีรำ พี่จะเอาไปเลี้ยงเอย ขอรับไว้เพียงน้องชายเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
ชาย	เจ้าดอกรักเร่เอย ลุยหล่มมาหา จระเข้ขวางคลอง เสือนอนขวางหน้า พี่ยังอุตส่าห์มาหาจนได้
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..
หญิง	เจ้าการะเกดเอย เจ้าขี่ม้าเทศ จะไปท้ายวัด ชักกริชแดงๆ จะออกมาแทงฝรั่ง เมียห้ามก็ไม่ฟังสุดกำลังของเมียเอย
สร้อย	เจ้าพวงมาลัยเอย เอ่อระเหยลอยไป ลอยมา สักเมื่อไหร่จะได้เห็นหน้า เจ้าพวงมาลัย ใจพี่จะขาดแล้วเอย……..

เพลงพวงมาลัยเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ที่สำคัญอย่างหนึ่งที่ฉายให้เห็นภาพทางวัฒนธรรม และประเพณีที่สำคัญ อันได้ซ่อนภูมิปัญญาไทยไว้อย่างลึกซึ้ง ถ้ามีโอกาสจัดการแสดง หรือการกำหนดหลักสูตร ควรไห้โอกาสการแสดงพื้นบ้านเหล่านี้ ได้แสดง และเข้าสู่หลักสูตรท้องถิ่น เพื่อดำรงรักษาวัฒนธรรมที่สำคัญของเราไว้ให้นานแสนนาน