ภาษาถิ่นลานกระบือ |
ภาษาถิ่น |
คำอ่าน |
ภาษากลาง/ความหมาย |
กงล้อ,กงรถ |
กง ล้อ, กง - รถ |
ล้อรถ |
กงแน๋ว |
กง - แหนว |
ตรงไป |
กระเจิง |
กะ เจิง |
กระจาย |
กะต้า |
กะ ต้า |
ตะกร้า |
กะลุ้ง |
กะ ลุ้ง |
ลังใส่ของ |
กะบวย |
กะ บวย |
ที่ตักน้ำ |
กะบ๊ก |
กะ บ๊ก |
จอบ |
กะปี๊บ |
กะ ปี๊ป |
ปีปน้ำ |
กะมัง |
กะ มัง |
กาละมัง |
คว่ำข้าวเม่า |
คว่ำ- ข้าว เม่า |
ล้ม กลิ้งไป |
ก๊วยติ๊งนง |
ก๊วย ติ้ง หนง |
นั่งไขว่ห้าง |
ก้อนเซ่า |
ก้อน เซ่า |
ก้อนดินวางเป็นเส้า 3 ก้อนใช้หุงข้าว |
กระบวย |
กะ บวย |
กะบวยตักน้ำ |
กะจ้อน |
กะ จ้อน |
กระแต |
กะชุก |
กะ ชุก |
เสื่อหักมุม(เสื่อชนิดหนึ่งเหมือนบุ้งกี๋ชนกัน |
กะเดียด |
กะ เดียด |
เอาของวางที่เอวแล้วเดินๆไป |
กะต้อ |
กะ ต้อ |
กระโชงโลงวิดน้ำ |
กะด๋อนกะแด๋น |
กะ ด๋อน - กะ แด๋น |
ไม่เรียบ ไม่สม่ำเสมอ |
กะต๋อนกะแต๋น |
กะ ต๋อน กะ แต๋น |
ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน |
กะต๋าย |
กะ ต๋าย |
กระต่าย |
กะเทิ๊ด |
กะ เทิ๊ด |
เลื่อน ,เคลื่อนที่ |
กะทุนล้อ |
กะ ทุน ล้อ |
หลังคาล้อเกวียนสานด้วยไม้
ไผ่กุด้วยใบตอง
|
กะบ๊ก |
กะ บ๊ก |
จอบ |
กะบวกกะบั๋ว |
กะ บวก กะ บั๋ว |
เป็นหลุมเป็นบ่อ |
กะบั่ว |
กะ บั๋ว |
ยุบเป็นรอยควาย |
กะบ๊ะ |
กะ บ๊ะ |
ถาดใส่ข้าว |
กะเบ๊อะ |
กะ เบ๊อะ |
เป็นก้อนใหญ่ |
กะพือ |
กะ พือ |
พัด |
กะเล็นเต |
กะ เล็น เต |
กระแตตัวเล็กๆ |
กะโล่ |
กะ โล่ |
ไม้สานสำหรับใส่ข้าว |
กะโหลกกะลา |
กะ โหลก กะ ลา |
กะลามะพร้าว |
กิ้งก๋า |
กิ้ง ก๋า |
กิ้งก่า |
กินจุ๊จริงๆ |
กิน จุ๊ - จิง จิง |
กินกับข้าวมาก |
กินเติบ |
กิน เติบ |
กิน ข้าวได้มากๆ |
กุ๊กๆ |
กุ๊ก กุ๊ก |
เรียกไก่ให้มา |
แกวนไฟ |
แกวน ไฟ |
จุดไฟสกัดกั้นไม่ให้ไปลามมา |
โกรกไม้ |
โกรก ไม้ |
เลื่อยไม้ |
โก๊กๆ |
โก๊ก โก๊ก |
เรียกไก่ |
ไก๋ |
ไก๋ |
ไก่ |
ไก๋ตักกะต๊าก |
ไก่ ตัก กะ ต๊าก |
ไก่ตัวเมียตกใจร้อง |
ก๋อไฟ |
ก๋อ ไฟ |
ก่อกองไฟ |
กล๋าวโทษ |
กล๋าว โทด |
โทษ |
ขนมคู่ |
ขะ- หนม คู๋ |
ปาท่องโก๋ |
ข้าวเกียบโป๋ง |
ข้าว เกียบ โป๋ง |
ข้าวเกรียบว่าว |
ขี้โก๊ะ |
ขี้ โก๊ะ |
ขี้หัว |
ขี้เท่อ |
ขี้ เท่อ |
คนสมองไม่ดี มีดไม่คม |
ขี้ตะเก๊ด |
ขี้ ตะ เก๊ด |
ไม้เชื้อไฟ |
ขึ้นกะปุ่มกะปิ๋ม |
ขึ้น กะ ปุ๋ม กะ ปิ๋ม |
ขึ้นปริ,พุ่งจะแตกปริ |
ไขว |
ไขว |
ไขว่ห้าง |
เขยิ้บ |
ขะ เยิ้บ |
การเคลื่อนตัวเข้า ออกโดย
ไม่ยกก้น |
ควายฮึด |
ควาย ฮึด |
ควายขวิด |
คว่ำข้าเม่า |
คว่ำ ข้าว เม่า |
ล้มคว่ำ |
คุย |
คุย |
เป็นเนินชายทุ่งนา |
คุ่ยช่าย |
คุ่ย ช่าย |
ต้นกุ๊ยช่าย |
งบน้ำอ้อย |
งบ น้ำ อ้อย |
น้ำอ้อยที่หยอดเป็นแผ่นทรง |
งัว |
งัว |
วัว |
แงะ |
แงะ |
หันไปมอง |
เงิง |
เงิง |
ทับกันไม่สนิท |
โงนเงน |
โงน เงน |
จะล้มลง -ฐานไม่แน่น |
จ๊กดิน |
จ๊ก ดิน |
ขุดดิน |
จริงไม๊ |
จิง ไม๊ |
จริงหรือไม่จริง |
จัง |
จัง |
ถูก เจอ |
จิ้งจัง |
จิ้ง จัง |
มากมาย |
จิ๊งเหล่น |
จิ้ง เหล่น |
จิ้งเหลน |
จุ๊กกะจี๋ |
จุ๊ก กะ จี๋ |
ตัวด้วงหรือแมลงที่เกิดจาก |
เจิ๋งเลิ้ง |
เจิ๋ง เลิ้ง |
น้ำมากเกินไป |
เจิ๋นทาง |
เจิ๋น ทาง |
หลงทางเดิน |
โจ๋ๆ |
โจ๋ โจ๋ |
เรียกลูกหมา |
ซะมุก |
ซะ มุก |
กินมูมมาม ไม่เรียบร้อย |
ชะโลกโกกเกก |
ชะ โลก ก๊ก - เก๊ก |
หุบเขาที่มีหินมาก |
ซุหั่ว |
ซุ หั่ว |
สระผม |
ซ๊กม๊ก |
ซ๊ก ม๊ก |
สกปรก |
ดอกกระดาษ |
ดอก กระ ดาด |
ดอกเฟื่องฟ้า |
ดั๊กตุ้ม |
ดั๊ก ตู้ม |
การจับปลาด้วย
เครื่องจักสาน
|
ดั้งกางเกง |
ดั้ง กาง เกง |
เป้า กางเกง |
เดี๊ยะๆ |
เดี๊ยะ เดี๊ยะ |
ดุให้หยุดการกระทำ |
เดินโดกเดก |
เดิน โดก เดก |
เดินไปเดินมา |
โด๋ยนิ |
โด๋ย นิ |
ใกล้ๆนี่ |
ตรงโน้น |
ตรง โน๊น |
ตรงนั้น |
ตะงุดๆ |
ตะ - งุด - ตะ งุด |
โมโหตะหงุดตะหงิด |
ต๊กใจ |
ต๊ก ใจ |
ตกใจ |
ตอดตอ |
ตอด ตอ |
ตุ๊กแก |
ตะไก |
ตะ ไก |
กรรไกร |
ตุ๊กแก้ม |
ตุ๊ก แก้ม |
จิ้งจก |
ตะคั่นตะครอ |
ตะ คั่น ตะ - คอ |
อาการครั่นเนื้อครั่น
ตัวเหมือนจะเป็นไข้
|
ตะปิ้ง |
ตะ ปิ้ง |
เครื่องเงินสำหรับปิด
อวัยวะเพศเด็กผู้หญิง
|
ตะรูน |
ตะ รูน |
พุ่งตัวออกไป, รีบร้อน |
ตะวัก |
ตะ วัก |
กะลามาทำเป็น
รูปช้อนตักข้าว
|
ตุ๊กกะเดียม |
ตุ๊ก กะ เดียม |
จั๊กกะจี้ |
ต๊กกะเด๋ง |
ต๊ก กะ เด๋ง |
กระดานหก |
ติ๋น |
ติ๋น |
เนื้องอก |
ตกกะเดี้ย |
ตก กะ เดี้ย |
ลูกน้ำ |
แตกระแห่ง |
แตก ระ แห่ง |
ผิวแตก |
ถะร้อง |
ถะ ร้อง |
ป่าที่ต่ำ |
ถั๋วไก่ |
ถั่ว ไก๋ |
ถั่วเขียว |
ถาด |
ถาด |
กระทกให้
ควายไปทางขวา
|
ถุ่ง |
ถุงยาง |
ถุงพลาสติกใส่ของ |
ทด |
ทด |
ทำนบ |
ท้องเปาะ |
ท้อง เปาะ |
ท้องเสีย |
ถ่อยลงมา |
ถ่อย ลง มา |
เลื่อนของ
ลงมาจากที่สูง
เทิน เทิน วางของซ้อนกัน
|
แทงคอน |
แทง คอน |
ไปเช้ามืด |
นกก๊อด |
นก ก๊อด |
นกประหลอด |
นกอีตุ้ม |
นก อี้ ตุ้ม |
นกตะลุ่ม |
นอนแอ้งแม้ง |
นอน แอ้ง แม้ง |
นอนหมดเรี่ยว
หมดแรง
|
นอนไขว๋ห้าง |
นอน ไขว๋ ห้าง |
นอนยกเข่า
ขาทับซ้อนกัน
|
นอนแผ๋หล๋า |
นอน แผ๋ หลา |
นอนหงายหมดอาลัย |
นอนเอกขะเน๊ก |
นอน เอก ขะ เน๊ก |
นอนหงายอย่างสบายใจ |
หน๋อไม้ |
หน๋อ ไม้ |
หน่อไม้ไผ่ |
น้ำแหน๋ |
น้ำ แหน๋ |
น้อยหน่า |
นุง |
นุง |
ชื่นไม่กรอบ |
โน้น |
โน้น |
ไกลลิบ |
บ้องหู่ |
บ้อง หู่ |
ใบหู |
บะเล่อบะล่า |
บะ เล่อ บะ ล่า |
ใหญ่โต |
ปลาต๊กคลั่ก |
ปลา ต๊ก คลั่ก |
ปลาที่อยู่ในหนองน้ำ
ใกล้จะแห้ง
|
ปลาบ้วน |
ปลา บ้วน |
ปลาขึ้นมาหายใจ
บนผิวน้ำ
|
ปลาเฮ้ด |
ปลา เฮ้ด |
ทอดมันปลา |
ปลาหง |
ปลา หง |
ปลาตัวเล็กๆ,ลูกปลาตัวแดงๆ |
ปั๊กกะเดก |
ปั๊ก กะ เดก |
ขาหัก |
ปูก้ามเท่อ |
ปู ก้าม เทอ |
ปูก้ามใหญ่ |
ปูก้ามเทิ่ง |
ปู ก้าม เทิ่ง |
ปูตัวผู้ก้ามใหญ่ |
เป็นดุ้น |
เป็น ดุ้น |
เป็นท่อน |
เปรียว |
เปรียว |
ไม่เชื่อง |
เปิดหน้าถัง |
เปิด หน้า ถัง |
เปิดประตูที่เป็นแผ่นพับ |
แป๊ะเข่ามา |
แป๊ะ เข่า มา |
อาศัยเขามาด้วย |
พักไห |
พัก ไห |
มะระ |
ผ้าคะม้า |
ผ้า คะ ม้า |
ผ้าขาวม้า |
ผ้าห่มเช้า |
ผ้า ห่อ เช้า |
ผ้าขนหนู |
ผ้าอีเตี๋ยว |
ผ้า อี เตี๋ยว |
ผ้าที่พันหม้อนึ่งข้าวเหนียว |
โผเผ |
โผ เผ |
เหนื่อยล้าแทบหมดแรง |
ฝนกุ๋ม |
ฝน กุ๋ม |
ฝนตกนานมาก(เมฆครึ้ม) |
ฝนตกฉ่อฉ่อ |
ฝน ตก ฉ่อ ฉ่อ |
ฝนตกพรำๆ |
ฝนมีด |
ฝน มีด |
ลับมีด |
ฟ้าทะแหลบ |
ฟ้า ทะ แหลบ |
ฟ้าแลบ |
ฝรั๋ง |
ฟะ หรั๋ง |
ฝรั่ง(ผลไม้) |
ม้วนกระลอก |
ม้วน- กระ ลอก |
อาการดิ้นยังไม่ตาย |
มอง |
มอง |
ครกกระเดื่องตำข้าว |
มะเขื่อรื่น |
มะ เขื่อ รื่น |
มะเขือรื่น |
พุดทรา |
พุด ซา |
พุทรา |
มั่วอี้ตั้ว |
มั่ว อี้ ตั้ว |
ชุลมุนวุ่นวาย |
มาฮิ |
มา - ฮิ |
มาซิ |
แมงแสบ |
แมง - แสบ |
แมลงสาบ |
แมงอีทอง |
แมง อี ทอง |
แมลงทับ |
โม๋ |
โม๋ |
โผล่ขึ้นมา |
ไม้กระตาก |
ไม้ กระ - ตาก |
ไม้ท่อนขนาดเหมาะมือ |
ไม้เท้าเอว |
ไม้ เท้า เอว |
ไม้ยันเรือนล้อ |
ไม้แง่ม |
ไม้ แง่ม |
ไม้สอยผลไม้ |
ยุ่ย |
ยุ่ย |
ยุ่ยสลาย, เปื่อย |
หยูด |
หยูด |
เหี่ยวย่น |
รถเครื่อง |
รถ เครื่อง |
รถมอเตอร์ไซด์ |
รถอีเล่อ |
รถ อี เล่อ |
รถไถนา |
ลอกควาย |
ลอก ควาย |
กระดิ่งแขวนคอควาย |
ล้อกะแทะ |
ล้อ กะ แทะ |
ล้อที่มีเหล็กหุ้มหน้ากง |
ลอยกะเผ๋อเหล๋อ |
ลอย กะ เผลอ เหลอ |
ของลอยอยู่ในน้ำ มากมาย
|
ล้ออีแอ๋ว |
ล้อ อี้ แอ๋ว |
ล้อหมุน |
ลากแตกลากแตน |
ลาก แตก ลาก แตน |
อาเจียนมากๆ |
ลิ้นเตา |
ลิ้น เตา |
รังผึ้งสำหรับ
ใส่ถ่านในเตา
|
ลิว |
ลิว |
โยนหรือเหวี่ยง |
ลูกโจ๋ |
ลูก โจ๋ |
ลูกหมา |
ลูกต๋อม |
ลูก ต๋อม |
ลูกช้าง |
ลุมหลู่ |
ลุม หลู่ |
ใกล้แจ้งใกล้สว่าง |
ลูกหนัง |
ลุก หนัง |
ลูกกระสุนดินเหนียว |
ลูกอิฐ |
ลูก อิฐ |
ลูกหิน |
ลูกแอ |
ลูก แอ |
ลูกควาย |
แว้ง |
แว้ง |
เลี้ยวกลับ |
สลาง |
สะ หลาง |
ที่นึ่งข้าวเหนียว |
เส้นนังร้อน |
เส้น นัง ร้อน |
วุ้นเส้น,เส้นแกงร้อน |
เสอิ๊ก |
สะ เอิ๊ก |
อาหารชนิดหนึ่ง
คล้ายๆกับห่อหมดใส่ไข่
|
เสือ |
เสือ |
เสื่อปูนอน |
เสือกกะดี๋ |
เสือก กะ ดี๋ |
ว่ายน้ำหงายหลัง |
เสือตบตูด |
เสือ ตบ ตูด |
ด้วงดักแด้ |
หญ้าก๋อน |
หญ้า ก๋อน |
หญ้าเจ้าชู้ |
หนั๋งปะแด๋ะ |
นั๊ง ประ แด๋ะ |
เชือกที่ใช้หนังวัวหรือ
นั่งควายมาทำเป็นเป็นเกลียว
|
หม้อกา |
หม้อ กา |
กาต้มน้ำร้อน |
หมากเก็บ |
หมาก เก็บ |
หมากเก็บ |
หมู่ |
หมู่ |
หมู |
หมู๋บ้าน |
หมู บ้าน |
หมู่บ้าน |
หยอดขิงขาง |
หยอด ขิง ขาง |
แมลงวันหยอดไข่ |
ยั้งก๋อน |
ยั้ง ก๋อน |
หยุดก่อน |
หล๋าย |
หล๋าย |
คลองน้ำเล็ก |
หวานเห่ |
หวาน เห่ |
ทอดเห |
หอบแฮกๆ |
หอบ แฮก แฮก |
เหนื่อยจนหอบมากๆ |
หอยแกลบ |
หอย แกลบ |
หอยกาบ |
หางโกน |
หาง โกน |
เชือกที่ร้อยอ้อมควายไถนา |
โหก |
โหก |
ไล่ควายกลับ |
เหียนไส้ |
เหียนไส้ |
อาการคลื่นไส้ |
อ้อม |
อ้อม |
สายรัดวัว ควายไว้ ไถนา |
อัตตะวัด |
อัด ตะ วัด |
ควายวิ่งหรือคนไม่อยู่ ในกรอบ |
อี้จี๋ |
อี้ จี๋ |
แมลงกุดจี่ |
อีซิว |
อี้ ซิว |
ปลาซิว |
อี้ดุ๊ก |
อี้ ดุ๊ก |
ปลาดุก |
อี้ดี๋ |
อี้ ดี๋ |
ปลากระดี่ |
อี้โผง |
อี้ โผง |
กระบอกไม้เล็กๆใส่
ลูกไม้กระทุ้งแล้วเกิดเสียงดัง
|
อี่ข้อง |
อี้ ข้อง |
ตะข้อง |
อี้บุ้ง |
อี้ บุ้ง |
ตัวบุ้งของผีเสื้อ |
อี้โรย |
อี้ โรย |
เครื่องโรยขนมจีน |
อี้หง |
อี้ หง |
เครื่องช้อนปลา |
อี้หนีด |
อี้ หนีด |
จิ้งหรีด |
อี้หมอ |
อี้ หมอ |
ปลาหมอ |
อี้หวด |
อี้ หวด |
มีดฟันหญ้า |
อีกหน |
อิ้ก หน |
อีกครั้ง |
อี้ออดอี้แอด |
อี้ ออด อี้ แอด |
การกระทำบ่อยครั้ง
เพียงเล็กๆน้อยๆ
|
อุงไป |
อุง ไป |
หมุนไป (เช่น กงล้อมหมุนไป)
|
เอ้น |
เอิ้น |
เรียก |
เอี้ยงไป |
เอี้ยง ไป |
แอบไปมองดู |
แอบหมาก |
แอบ หมาก |
กระไทหมาก |
ไอ้หนู่ |
ไอ้ หนู่ |
ลูกผู้ชาย |
ฮุ้มฮุ้ม |
ฮุ้ม ฮุ้ม |
ฝนตกน้ำไหล มาเร็วมาก |
ฮุน |
ฮุน |
ดึงเชือกให้ควายไปทางซ้าย |
ขอขอบพระคุณคุณแม่สนาม
อยู่ครอบ และคุณครูจารีรัตน์ นทีประสิทธิพรที่ให้ข้อมูลภาษาถิ่นลานกระบือ