วัดป่ามืดนอก ในบริเวณอรัญญิกกำแพงเพชร แต่เดิม ก่อนประกาศเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ วัดป่ามืดนอก เป็นส่วนหนึ่ง ของบริเวณอรัญญิก แต่เมื่อประกาศเป็นเขตอุทยานประวัติศาสตร์แล้ววัดป่ามืดนอก อยู่นอกรั้วของอุทยานประวัติศาสตร์ จึงมีคนเข้าชมน้อย เพราะคิดว่าไม่มีอะไรสำคัญ?. ความจริงวัดป่ามืดนอก?มีความสำคัญและเป็นที่รู้จักของคนกำแพงเพชรก่อนวัดใดๆ ในเขตอรัญญิกด้วยมีพระเครื่อง พระบูชาที่งดงามและสมบูรณ์จำนวนมาก ?.วัดป่ามืด อยู่ในบริเวณที่ต่ำสุดในเขตอรัญญิก ทำให้ ภูมิทัศน์ของวัดป่ามืด รกครึ้มและมืด มากกว่าวัดใดๆในบริเวณนั้น คนกำแพงเพชร จึงเรียกกันโดยทั่วไปว่าวัดป่ามืด ?.สิ่งที่น่าประหลาดกว่าวัดอื่นๆก็คือ บริเวณที่ตั้งวัด มี ระดับของพื้นที่ต่ำมาก น่าจะสร้างก่อนวัดทุกวัดในเขตอรัญญิก วัดป่ามืดนอก เป็นวัดขนาดเล็ก มีโบสถ์ และเจดีย์ ทรงลังกา ขนาดย่อม?. ด้านสังฆาวาส ราษฎรเข้ามาปลูกที่อยู่อาศัยกันอยู่เต็ม จึงมิมีหลักฐานเหลืออยู่ ?มีเจดีย์ราย เป็นหลักฐานที่ไม่ชัดเจน มีบ่อน้ำโบราณ ซึ่งบริเวณอรัญญิกกำแพงเพชร?แล้งน้ำ..จึงมีการขุดบ่อในทุกวัด ?. วัดป่ามืดนอกผู้สร้าง น่าจะเป็นคหบดี มิใช่เจ้าเมือง แต่พระเครื่องพระบูชาที่ค้นพบกับงดงามมาก จึงมิอาจสรุปได้?. ??.สิ่งที่แปลกที่สุด ของวัดป่ามืดนอก คือพระโกลนศิลาแลง ซึ่งธรรมดาจะไม่มี หูตา จมูก ปาก และรายละเอียด ของพระ จะเป็นพระที่มีปูนฉาบอยู่ และรายละเอียด จะตกแต่งจากปูน มากกว่าศิลาแลง แต่พระพุทธรูปทุกองค์ ในวัดนี้ มีหลักฐานที่ชัดเจนว่า ศิลาแลง มิใช่โกลน แต่ เป็นศิลาแลงที่ตกแต่ง รายละเอียดของพระพักตร์ ..มี พระเนตร พระกรรณ

วัดหมาผี ภายในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร เมืองมรดกโลก เขตอรัญญิก เป็นที่น่ามหัศจรรย์ ที่มีวัดเรียงราย ขอบรั้วติดกัน หรือห่างกันเพียงเล็กน้อย ประมาณ 50 วัด มีทั้งวัดขนาดเล็กวัดขนาดกลางและวัดขนาดใหญ่ ล้วนเป็นความยิ่งใหญ่ของมรดกทางอารยธรรมของกำแพงเพชร วัดหมาผี ชื่อค่อนข้างแปลกและน่า สะพรึงกลัว เป็นวัดที่ชาวบ้านเรียกขานกัน มิใช่ชื่อของทางราชการ ชาวบ้านที่นิยมมาขุดพระในช่วง เกือบศตวรรษที่ผ่านมา นั้นพบกับสิ่งแปลกประหลาดที่พบเห็นในวัด คือมีหมาขนาดมหึมา ที่ดุ และน่ากลัว อาศัยอยู่ในบริเวณวัด ผู้ขุดพระทุกคนจะพบเห็นกับ หมาที่เฝ้า กรุพระ และการไปมาที่ไร้ร่องรอย ประกอบกับการเป็นป่าทึบ และการขุดพระ นิยมขุดกันในเวลากลางคืน เพราะลักลอบขุดกัน จึงพบกับอาถรรพณ์ ประหลาดของหมาผี ความเล่าลือของหมาผีที่แสนดุ และน่ากลัว จึงเรียกกันอย่างสามัญ ว่า วัดหมาผี มาจนปัจจุบันนี้ ……วัดหมาผี มีผังของวัดเป็นรูป สี่เหลี่ยมจัตุรัส งดงามมาก ผู้สร้างบรรจงสร้างไว้อย่างมีระเบียบเรียบร้อย ออกแบบการก่อสร้างไว้อย่างได้มาตรฐาน ด้านนอกกำแพงวัด ขุดเป็นคูน้ำขนาดใหญ่ กว้างประมาณ 8 เมตร ทั้ง สี่ด้าน เป็นลักษณะ อุทกสีมา ซึ่งไม่น่าจะปรากฏในอุทยานประวัติศาสตร์ ที่อยู่บนเนินเขาเตี้ยๆ การขุดคูน้ำ น่าจะมีความหมาย ที่จะนำ ศิลาแลงไปสร้างวัด แต่ที่วัดอื่นๆนั้น ขุดเอาศิลาแลงแบบไม่มีแบบแผน จึงมีบ่อศิลาแลงที่ไม่มีระเบียบทุกวัด แต่วัดหมาผี มีคูน้ำที่เป็นบ่อศิลาแลงงดงาม เมื่อจะเข้าไปในวัด มีสะพานที่ทำด้านศิลาแลงข้ามไป… ……วัดหมาผีมีสถาปัตยกรรมที่

วัดโบราณนิรนาม ณ เมืองเทพนคร เมืองเทพนคร เป็นเมืองโบราณยุคเดียวกับเมืองนครไตรตรึงษ์ มีอายุกว่า 700 ปี ซึ่งตามตำนานว่าเป็นเมืองเนรมิต จากการตีฆ้อง หรือกลอง ตามตำนานท้าวแสนปม ดังนั้นบริเวณเมือง เทพนครจึงมีวัดเก่าแก่ เรียงรายอยู่มากมายนับร้อยวัด… .เมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ 2548 มีผู้ค้นพบวัดโบราณอีกวัดหนึ่ง ที่หมู่บ้านเนินสำราญตำบลเทพนคร อำเภอเมือง พระประธานอยู่ในลักษณะ จมดินอยู่ โผล่มาแค่พระชานุ ซึ่งผู้คนในบริเวณนั้น ไม่ได้คิดว่าจะเป็นพระพุทธรูป แต่เมื่อขุดลงไปเล็กน้อย พบพระโกลนศิลาแลง ตามแบบกำแพงเพชรโดยทั่วไป มีขนาดหน้าตักกว้าง 1.50 เมตร สูงวัดจากฐาน 150 เมตร นับว่าเป็นพระโกลนศิลาแลงที่ยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์ที่สุดองค์หนึ่ง …. ….ประชาชนเมื่อได้ข่าวว่าพบพระพุทธรูป พากันแห่กันมาชม และเป็นธรรมเนียม ในการขอตัวเลข แน่นขนัดวัด โบราณนิรนาม ณ เมืองโบราณเทพนครแห่งนี้..พระวิหารของวัดมีขนาดใหญ่มาก กว้าง 13 เมตร ยาวถึง 24 เมตร ยังมีร่องรอยที่ชัดเจนหันหน้าไปในทางทิศเหนือ ฐานที่ประดิษฐานพระพุทธรูปที่ค้นพบ อยู่ห่างจากพระพุทธรูปราว หนึ่งเมตร มีขนาด กว้าง 3 เมตร ยาว 4 เมตร มีพระองค์ขนาดย่อม โกลนศิลาแลงที่ชำรุดอีกหลายองค์ … ….ด้านหลังของพระวิหาร มีเจดีย์ทรงกลม ขนาดใหญ่ ในเนื้อที่ฐาน ประมาณ 90

วัดเสด็จกับพระพุทธเจ้าหลวง พระพุทธเจ้าหลวง เสด็จประพาสต้นกำแพงเพชร เมื่อเดือนสิงหาคมพ.ศ. 2449 จุดหมายปลายทางอยู่ที่เมืองกำแพงเพชร พระองค์เสด็จมาอย่างสามัญชน ไม่ประสงค์จะให้มีการต้อนรับอย่างการรับเสด็จโดยทั่วไป แต่เมื่อไม่สามารถปิดข่าวการเสด็จประพาสต้นได้ ด้วยความจงรักภักดี จึงมีราษฏรมาเข้าเฝ้าจำนวนมาก …..กำแพงเพชร เมื่อหนึ่งร้อยปีที่ผ่านมา เต็มไปด้วยโรคระบาด ไข้ป่า ไม่มีข้าราชการคนใดอยากมารับราชการที่กำแพงเพชร แต่พระพุทธเจ้าหลวง หรือพระปิยมหาราชไม่ทรงเกรงกลัวหรือหวาดหวั่น ทรงรอนแรม มาพักที่กำแพงเพชรถึง 10 วัน ทำให้โรคระบาด ไข้ป่า หายไปด้วยพระบารมีของพระองค์ เมื่อพระบาทของพระพุทธเจ้าหลวงย่างก้าวลงที่ใด บนพื้นปฐพี เหมือนมีมนตร์อันศักดิ์สิทธิ์….ทุกชีวิตในกำแพงเพชรมีความหวังเมื่อพระองค์เสด็จประพาสต้น….ผ่านกำแพงเพชร …………..พระพุทธเจ้าหลวง ทรงเป็นยิ่งกว่าหมอ ทรงเป็นยิ่งกว่ายาที่วิเศษ ทำให้มีกำแพงเพชรในปัจจุบัน เพื่อระลึกถึง พระเมตตา พระกรุณาของพระพุทธเจ้าหลวงที่มีต่อชาวกำแพงเพชร รายการโทรทัศน์วัฒนธรรม จึงนำเสนอ เรื่อง หนึ่งร้อยปี ปิยราช เสด็จประพาสกำแพงเพชร ติดต่อกันสามตอน และนำเสนอ เรื่องราวการเล่าขานถึงพระบารมีของพระองค์ ดังเทพเจ้า ที่มีต่อพสกนิกรชาวกำแพงเพชร…ในการแสดง แสง เสียง ในงานประเพณี นบพระเล่นเพลง ประจำปี 2549ด้วย ในวันที่ 14 15 16 กุมภาพันธ์ ณ วัดพระแก้ว… ………เมื่อพระมหากษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ และทรงเป็นที่รักยิ่งของประชาชน เสด็จมาที่ใด ย่อมเป็นสิริมงคลแก่ที่นั้น…. กำแพงเพชรก็เช่นกัน ….ชาวกำแพงเพชรไม่เคยลืมวันคืนที่พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประพาสกำแพงเพชรเลย …..จะติดตาและตรึงใจตามคำเล่าขานที่ผ่านมาชั่วนิรันดร์… พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประพาสต้นกำแพงเพชร โดยเข้ามาในเขตจังหวัดกำแพงเพชร คือตำบลบ้านแดน เขาหน่อตั้งแต่วันที่

วัดเตาหม้อ เมื่อได้ยินชื่อวัดเตาหม้อ จะไม่มีใครรู้สึกว่าเป็นวัดสำคัญ คิดว่าเป็นวัดขนาดเล็กวัดหนึ่ง ในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร แต่เมื่อได้มีโอกาสเข้าชมแล้วจะรู้สึกถึงความมหัศจรรย์ ของ วัดเตาหม้อ เมื่อแรกเข้าไปศึกษาในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร จะมองไม่เห็นวัด เตาหม้อเลย เพราะจะถูกปกคลุมด้วย ป่าไม้ ไม่สามารถเดินเข้าไปชมได้ นอกจากผู้ที่มีอาชีพขุดพระเท่านั้น ที่ยังเข้าไปขุดค้นสมบัติอยู่ ได้เข้ามาชม วัดเตาหม้อเป็นครั้งที่สาม เมื่อย่างเข้าไปในเขตวัด เห็นพระวิหารขนาดใหญ่มาก มีขนาดกว้าง ประมาณ 30 เมตร ยาวประมาณ 40เมตร บนวิหารมีพระพุทธรูปที่ก่อด้วยศิลาแลง ขนาด นั่งสมาธิ หน้าตักกว้างประมาณ 6 เมตร สูงประมาณ 10 เมตร สภาพยังเห็นเป็นองค์พระได้อย่างชัดเจน 1 องค์ ส่วนอีกองค์หนึ่งที่ประทับนั่งคู่กัน ได้ถูกนักเลงขุดพระทำลายไปเสียแล้ว เห็นเพียงฐานพระ ขนาดเท่ากับองค์ที่เหลือ ตั้งตระหง่านอย่างงดงาม คู่กันอย่างบนวิหาร ด้านหลังของพระประธาน ได้ถูกเจาะเพื่อหาสมบัติ น่าเสียดายถ้าไม่รีบบูรณะพระพุทธรูปจะพังลงมาก่อน จะมองไม่เห็นความงาม ของพระพุทธรูปขนาดยักษ์ทั้งสององค์?. หลังพระวิหารเจดีย์ประธานสัณฐานมณฑป ขนาดใหญ่มาก ยอดของเจดีย์ประธานยังหักตกลงมาให้เห็นเป็นหลักฐาน ภายในเจดีย์ประธานถูกขุดค้นอย่างไม่มีชิ้นดี เพื่อหาพระพุทธรูป พระเครื่องและสมบัติ ที่คนโบราณฝังไว้ ถัดไปเป็นเจดีย์อีกองค์หนึ่งซึ่งอยู่ติดกับ เจดีย์ประธาน แต่ขนาดย่อมลง ด้านหลังเป็นเจดีย์รายขนาดใหญ่จำนวนมาก แต่ละองค์ถูกขุดค้นไปอย่างไม่มีชิ้นดี?.ในเจดีย์รายโดยรอบมีบ่อกรุ ที่ทำด้วยศิลาแลงแท่งขนาดใหญ่มาก ขนาดแท่งศิลาวัดพระนอน ขนาดบ่อ กว้างยาวด้านละประมาณ 4 เมตร ทำไว้อย่างแข็งแรง สันนิษฐานว่า น่าจะเป็นกรุ

สมเด็จพุฒาจารย์ (โต) กับวัดเสด็จ เป็นที่ทราบกันดีว่า สมเด็จพุฒาจารย์โต เป็นชาวกำแพงเพชร หลักฐานจากบันทึกของ มหาอำมาตย์ตรี พระยาทิพโกษา (สอน โลหะนันท์) ความว่า… ครั้งนั้นเจ้าพระยาจักรี ตั้งทัพอยู่ ณ เมืองกำแพงเพชร เวลาเช้าวันหนึ่งออกลาดตระเวนกองทัพทั้งปวงเพื่อบัญชาการ และชักม้าลัดเพื่อตัดทาง ม้าก็เลยพาท่านเข้าป่าฝ่าพง จำเพาะมายังบ้านปลายนาใต้เมืองกำแพงเพชรเป็นเวลาเย็น จึงแลเห็นโรงหนึ่งตั้งอยู่ปลายทุ่งนา เจ้าคุณแม่ทัพผู้นั้นจึงได้ชักม้าไปถึงโรงนั้น ไม่เห็นมีคนผู้ใหญ่อยู่ ได้เห็นแต่หญิงสาวคนหนึ่งเดินออกมา เจ้าคุณแม่ทัพผู้นั้นจึงบอกแก่นางสาวคนนั้นว่า ข้ากระหายน้ำ เจ้าจงตักน้ำมาให้กินสักขันเถิด นางสาวคนนั้นจึงวิ่งด่วนเข้าไปในห้อง หยิบได้ขันล้างหน้าใบหนึ่งแล้วจ้วงตักน้ำในหม้อกลัน แล้วล้วงไปหักดอกบัวในหนองน้อยข้างโรงนั้นสองสามดอก แล้วฉีกกลีบเด็ดเอาแต่เกษรบัวโรยลงไปในขันน้ำจนเต็ม แล้วนำไปส่งให้บนหลังม้า เจ้าคุณแม่ทัพรับเอามา เป่าเกษรเพื่อแหวกหาช่องน้ำ ต้องเอาริมฝีปากเบื้องบนเม้มเกสรไว้ แล้วดูดดื่มน้ำจนหมดขันด้วยกำลังอยากกระหายน้ำ ครั้นดื่มน้ำหมดแล้ว เจ้าคุณแม่ทัพจึงถามนางสาวคนนั้นว่า เรากระหายน้ำอุตส่าห์บากหน้ามาขอน้ำเจ้ากิน เหตุไฉนจึงแกล้งเรา เอาเกสรบัวโรยสงส่งให้ เรากินน้ำของเจ้าลำบากนัก เจ้าแกล้งทำเล่นแก่เราหรือ นางสาวคนนั้นตอบว่า ดิฉันจะได้คิดแกล้งท่านนั้นก็หาไม่ ที่ดิฉันเอาเอษรบัวโรยในขันให้เต็มนั้น เพราะดิฉันเห็นว่าผากแดดแผดลมเหนื่อยมา และกระหายน้ำด้วย ก็เพื่อจะป้องกันเสียซึ่งอันตรายแห่งท่าน เพื่อจะกันสำลักน้ำและสะอึกน้ำและกันจุกแน่นแห่งท่านผู้ดื่มน้ำของดิฉัน ถ้าท่านไม่มีอันตรายในการดื่มน้ำแล้ว น้ำจะได้ทำประโยชน์แก้กระหายแห่งท่าน ดิฉันจะพลอยได้ประโยชน์เพราะให้น้ำแก่ท่าน ท่านสมปรารถนาแล้วก็จะเป็นบุญแก่ดิฉัน เหตุนี้ดิฉันจึงโรยเกษร….เจ้าคุณแม่ทัพฟังคำนางสาวตอบอย่างไพเราะอ่อนหวาน ถ้อยคำที่ให้การมานั้นก็พอฟัง จึงลงจากหลังม้าแล้วถามว่า ตัวของเจ้าเป็นสาวเต็มเนื้อแล้ว มีใครๆมาหมั้นหมายผูกสมัครรักใคร่เจ้าบ้างหรือยัง นางสาวบอกว่ายังไม่เห็นมีใครๆมารักใคร่ หมั้นหมายดิฉัน และดิฉันก็ยังไม่ได้ไปเที่ยวบอกใครว่าเป็นสาว มัวแต่หลบหัวซ่อนตัวอยู่ ด้วยบ้านเมืองเกิดยุ่งนุงถุงมานานจนกาลบัดนี้ จึงมิใคร่มีใครเห็นว่าดิฉันเป็นสาว เจ้าคุณแม่ทัพว่า ถ้ากระนั้นเราเองเป็นผู้ได้มาเห็นเจ้าเป็นสาวก่อนใคร เจ้าต้องยอมตกลงเป็นคู่รักของเรา เราจะต้องเป็นคู่ร่วมรักของเจ้าสืบไป เจ้าจะยินยอมเป็นคู่รัก

วัดตะแบกคู่ ภายในเขตอรัญญิกเมืองกำแพงเพชร… มีวัดที่เรียกกันว่าอยู่ในเขต อรัญวาสี อยู่ประมาณ 40 วัด จากการที่มีสิ่งก่อสร้างที่แสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองของเมืองกำแพงเพชรมาช้านานนี้ทำให้องค์การยูเนสโกยกย่องอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรให้เป็นมรดกโลก สร้างความภูมิใจให้กับผู้คนในบ้านเมือง จนเติมคำขวัญไปอีกวรรคหนึ่ง จากคำขวัญที่ว่า กรุพระเครื่อง เมืองคนแกร่ง ศิลาแลงใหญ่ กล้วยไข่หวานน้ำมันลานกระบือ คำที่เติมต่อท้ายคือ เลื่องลือเมืองมรดกโลก…. วัดตะแบกคู่ เป็นอีกวัดหนึ่ง ที่อยู่ในเขตอรัญญิก…เมืองกำแพงเพชร อยู่ถัดจากวัด เพการามไปประมาณ 20 เมตร มีต้นตะแบกขนาดใหญ่ยืนตระหง่านอยู่หน้ากำแพงพระวิหาร อายุของต้นตะแบกนี้ราว200 ปี ต้นคู่กันหาไม่พบ คงตายไปแล้ว….. วัดตะแบกคู่ เป็นวัดที่ยังไม่ได้ขุดแต่ง ซาก ปรักหักพัง ยังอยู่ในสภาพเดิมๆ…พระวิหารมีขนาดสูงใหญ่ กว้างราว 15 เมตร ยาวกว่า 20เมตร ตลอดระยะบนวิหารถูกนักขุดพระ ขุดแทบพลิกแผ่นดิน มีหลุมทุกขนาด ขุดติดกัน..ต่อกัน…. มีเสาพระวิหาร ที่ยืนอยู่เพียงต้นเดียว นอกนั้นล้มกองลงกับพื้น พอมองเห็น ซาก อย่างน่าสลดหดหู่ ว่าคนที่ทำลายบ้านเมืองของเรานั้นมิใช่ข้าศึกศัตรูที่ไหนเลย เป็นพี่น้องของเราที่มักอ้างว่านับถือพระพุทธศาสนา แต่กับทำลายวัดและพระพุทธรูป อย่างไร้ คุณธรรม?..ที่น่าสังเกต คือฐานพระประธาน ถูกขุดลงไปลึก จนเห็นกรุพระ เป็นห้องขนาดกว้าง 2 เมตร ยาว 2เมตร ส่วนร่องรอยพระประธานไม่มีให้เห็น คงจะขุดทำลายไปสิ้น ….. ด้านหลังพระวิหาร มีเสารองรับหลังคาอีกหลายต้นที่พอสังเกตได้ น่าจะเป็น ห้องที่ยื่นออกไปอีกห้อง….แต่ก็ยับเยินเช่นกัน…. ด้านข้างพระวิหาร

วัดอินทาราม วัดหลวงแห่งเมืองบางจันทร์ ยุคสุโขทัย เมืองบางจันทร์ เป็นเมืองสำคัญ ในสมัยสุโขทัย คู่กับเมืองบางพาน นักโบราณคดีคิดว่าหายสาบสูญไปจากสังคมไทย แต่เมื่อมาชมวัดอินทาราม ที่ตำบลท่าไม้แล้ว ทำให้หวนคิดถึงเมืองบางจันทร์ ที่หายสาบสูญไป น่าจะใช่เมืองบางจันทร์ เมื่อชมโบราณสถานและโบราณวัตถุแล้ว ยิ่งมั่นใจมากขึ้น ว่าใช่เมืองบางจันทร์อย่างแน่นอน นัดกับผู้ช่วยศาสตราจารย์ชัชวาลย์ ธรรมสอน แห่งมหาวิทยาลัยราชภัฎกำแพงเพชร พบกันที่วัดอินทาราม เพื่อค้นหา เมืองบางจันทร์ด้วยกัน เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2550 โดย มี อาจารย์เรืองศักดิ์ แสงทอง นักค้นคว้า ไปสังเกตการณ์ด้วย เมื่อพบโบสถ์ และวิหารวัดอินทารามรู้สึกประทับอย่างยิ่ง สันนิษฐานว่าน่าจะมีอายุถึงสมัยสุโขทัย อาจเป็นวัดหลวงแห่งเมืองบางจันทร์ที่เราตามหาก็อาจเป็นไปได้ เดิมบริเวณนี้เรียกว่าดงตาจันทร์ บ้านตาจันทร์ ไปคล้องกับชื่อ เมืองบางจันทร์โดยบังเอิญ หรือโดยจริงแท้ ยังไม่สามารถสรุปได้ ประวัติการสร้างวัด อินทาราม สร้างเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2347 ราวสมัยรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และได้ชื่อว่าเป็นวัดอินทารามโดยสมบูรณ์เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2351 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2355 มีหลวงพ่อแก้ว เป็นเจ้าอาวาสรูปแรก และนายจันทร์เป็นผู้ถวายที่ดินสร้างวัด วัดอินทารามมีเจ้าอาวาส ติดต่อกันมา 12 รูป เจ้าอาวาสท่านปัจจุบันคือ พระครูถาวรวชิรสาร ท่านครองวัดตั้งแต่พ.ศ.

วัดสิงห์ ในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร เมืองมรดกโลก มีวัดขนาดใหญ่มากมาย ประมาณ 40 วัด วัดหนึ่งที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้ วัดพระนอน วัดพระสี่อิริยาบถ และวัดช้างรอบ คือ วัดสิงห์ ทั้ง สี่ วัด เรียงต่อเนื่องกัน แทบจะกำแพงวัดติดต่อกัน นับเป็นสิ่งมหัศจรรย์สิ่งหนึ่งของเมืองกำแพงเพชร จากวัดพระนอน ที่มีเสาศิลาแลงที่ใหญ่ที่สุดในโลก มาเป็นวัดพระสี่อิริยาบถ มีมหามณฑปยิ่งใหญ่ พระนอน พระยืน พระนั่ง และพระนอน อยู่ในอิริยาบถที่งดงาม ห่างจากวัดพระสี่อิริยาบถไปทางทิศเหนือประมาณ 10 เมตร มีวัดขนาดใหญ่ ที่คนทั่วไป มักจะผ่านไปไม่เข้าไปชม วัดนั้นคือ วัดสิงห์ วัดสิงห์นี้ มีกำแพงศิลาแลง โดยรอบทั้ง 4 ด้าน ประตูทางเข้าอยู่ทางด้านตะวันออก 1 ทาง และทางตะวันตก 1 ทาง ภายในบริเวณวัดแบ่งเป็น เขตพุทธาวาส และสังฆาวาส ชัดเจน เช่นเดียวกับวัดอื่นๆในเขตอรัญญิก สิ่งก่อสร้างในเขตพุทธาวาส จะวางไม่ตรงตามแกนทิศตะวันออก ตะวันตก โดยจะเฉียงลงทางทิศตะวันออกเฉียงใต้เล็กน้อย จากการขุดแต่งวัดสิงห์ โดยกรมศิลปากร ในปี 2525 พบหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงการปรับปรุงซ่อมแซมอาคาร และการเปลี่ยนแปลงหน้าที่ของอาคารดังกล่าวคือ อาคารใหญ่ที่อยู่หน้าสุดตั้งอยู่บนฐานทักษิณ สภาพในปัจจุบันคือพระอุโบสถ ด้วยมีฐานใบเสมาตั้งอยู่บนฐานทักษิณโดยรอบ แต่ภายในโถงอาคารมีแนวอาสนสงฆ์ตรงผนังด้านทิศใต้ จึงทำให้ทราบว่าอาคารหลังนี้ ดั้งเดิมคือวิหารที่สร้างให้เป็นแกนหลักของวัด ตามความนิยมสมัยสุโขทัย ต่อมาในสมัยหลังหรือสมัยอยุธยาซึ่งนิยมสร้างโบสถ์ให้มีขนาดใหญ่

วัดตะแบก อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรเมืองมรดกโลก มีหลักฐานความยิ่งใหญ่ของเมืองกำแพงเพชรในอดีต โดยมีวัดมากมาย ในเขตอรัญญิก เมืองกำแพงเพชร ทำให้องค์การสหประชาชาติยกย่องให้ สุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกำแพงเพชร เป็นเมืองมรดกโลก มีฐานะเป็นเมืองสำคัญในอดีต ? กำแพงเพชรเคยเป็นเมืองหลวง คู่กับพิษณุโลก ในช่วงของสุโขทัยหมดอำนาจลง ทำให้เมืองกำแพงเพชร มีปราการที่ยิ่งใหญ่ มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี อย่างมากมาย ผู้คนพากันสงสัยว่าทำไมเมืองกำแพงเพชร จึงมีโบราณสถานและโบราณวัตถุมากมายอย่างนั้น?.ไม่เคยมีแบบเรียนหรือ หนังสือใดแสดง ถึงความยิ่งใหญ่ของกำแพงเพชร ??นอกจากได้มาชมอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรด้วยตนเอง?.แล้วจึงต้องยอมรับ วัดตะแบก เป็นวัดหนึ่งที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่ของเมืองกำแพงเพชร อยู่ติดกับวัดหมาผี เหตุที่เรียกว่าวัดตะแบกเพราะ บริเวณหน้าวัดร้าง มีต้นตะแบกขนาดใหญ่ อยู่ 2 ต้น บรรดาประชาชนที่เข้าไปขุดค้นหาพระเครื่องและพระบูชาภายในวัดขนานนามวัดนี้ว่า วัดตะแบก เป็นนามสามัญที่เรียกขานกันต่อมา ไม่ใช่ชื่อที่ทางราชการตั้ง แต่เป็นชื่อที่ประชาชนตั้ง วัดตะแบกเป็นวัดที่ยังมิได้มีการขุดแต่ง เป็นวัดร้างที่ถูกทำลาย อย่างไม่มีชิ้นดี สภาพของวิหารด้านหน้า มีหลุมจากการขุดนับสิบหลุม พระพุทธรูป ซึ่งเป็นพระประธานหายไป หลังพระประธานก่อเป็น กำแพงไว้รองหลังพระประธาน ขนาดพระประธานเมื่อคำนวณจากฐาน ที่รองพระแล้ว ต้องไม่ต่ำกว่า 4 เมตร หลังกำแพง ภายในวิหาร มีชิ้นส่วนพระพุทธรูปโกลนศิลาแลงไว้เป็นจำนวนมาก ด้านหลังมีทางลงไปเจดีย์ประธาน เจดีย์ประธานมีขนาดใหญ่ ถูกเจาะไปถึงกลางเจดีย์ ภายในมีกรุพระซึ่ง ทำเป็น ช่องสำหรับเก็บวัตถุ?.พระและของมีค่า มีการขุดลงไปถึงน้ำ ด้านบนมีซุ้มพระซึ่งงดงามซ่อนอยู่ภายในเจดีย์ ลักษณะของด้านบนเจดีย์พังลงมาถึงฐาน แต่ดูลักษณะงดงามมาก ด้านหลังมีเจดีย์รายหลายขนาด ตั้งแต่ขนาดใหญ่มากจนขนาดเล็กที่สุด ด้านข้างวัดมีบ่อน้ำขนาดใหญ่ที่ยังมิได้บูรณะ อีกหนึ่งบ่อ