ถ้ำอึดใจ เมืองลับแลใต้พิภพ ตำนานพิศวง บ้านหนองจระเข้
ตำนาน คือ เรื่องเล่าขานที่มีมาแต่อดีต เปรียบได้เหมือนเครื่องมือที่ช่วยถ่ายทอดเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ซึ่งเรื่องราวเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความคิด ความเชื่อ รวมถึงประเพณีต่างๆ ของคนในยุคอดีต ที่บ้านหนองจระเข้ หมู่ที่ ๗ ตำบล ท่าไม้ อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร มีตำนานอันน่าพิศวง เรื่องราวของเมืองลับแล ใต้พิภพ ที่ควรได้รับการศึกษา และเล่าขานกันให้นานแสนนาน
ถ้ำอึดใจ ที่กล่าวนี้ เป็นถ้ำ ใต้แผ่นดิน ด้านบนเป็นศิลาแลง ลาด ขนาดกว้างพอสมควร มีปากถ้ำขนาดใหญ่ พอที่คนลอดไปได้ ข้างในถ้ำ มีร่องรอย การเข้าไปอยู่อาศัย ในสมัยโบราณ รอบบริเวณมีปล่อง สำหรับหายใจ หลายปล่อง มีทางออกซึ่งอยู่ไม่ห่างทางเข้านัก ปัจจุบันตัน ออกไม่ได้ มีหลายท่านซึ่งเป็นคน พื้นที่ ได้นำตากล้อง ของเรา เข้าไปถ่ายทำรายการโทรทัศน์ ภายในถ้ำอึดใจ ภายใต้การนำของ นายชวน แพงมี นายกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าไม้ และอดีตผู้ใหญ่บ้าน นายเทียม บรรดาศักดิ์ ท่านเข้าไปอย่างคล่องแคล่ว น่านิยมน้ำใจนัก
คุณลุงฉ่ำ มณีนก อายุ ๗๖ ปี ครูภูมิปัญญาแห่งบ้านหนองจระเข้ ได้เล่าให้ฟังอย่างมีความสุขว่า ท่านเกิดที่บ้านหนองจระเข้แห่งนี้ ได้ฟังเรื่อง ถ้ำอึดใจ ต่อเนื่องมาหลายชั่วคนว่า ถ้ำแห่งนี้ เป็นเมืองลับแล ในสมัยโบราณ ผู้คน จะมาจุดธูปขอยืม ข้าวของ จากคนในถ้ำเมืองลับแลแห่งนี้ ซึ่งได้แก่ข้าวของเครื่องใช้ จาน ชาม และเครื่องประกอบพิธี ทุกชนิด ในตอนเช้า จะมีข้าวของที่ยืม มากองไว้ที่ปากถ้ำ เพื่อให้คนยืมมารับเอาไป และเมื่อเสร็จ จึงนำมาคืน และจุดธูปบอกกล่าว ของนั้นจะถูกขนไว้ไปเก็บในถ้ำตามเดิม นับว่าเป็นเรื่องสำคัญมาก ที่ควรบันทึกตำนานนี้ไว้ เล่าให้ลูกหลาน เพื่อพัฒนา ถ้ำอึดใจ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีตำนานประกอบต่อไป
เหตุที่เรียกว่าถ้ำอึดใจ มีตำนานว่า มีผู้พบเห็น เต่าทองที่สวยงามมาก คลานเข้าไปในถ้ำแห่งนี้ ผู้คนอยากได้ จึงตามเต่าทองเข้าไปในถ้ำ มีหลายคน ที่พยายาม จะจับเต่าทองให้ได้ คนที่ตามเข้าไปในถ้ำ กล่าวกันว่า อีกอึดใจเดียว จะถึงตัวเต่าทองแล้ว กล่าวเช่นนี้ ซ้ำๆหลายครั้ง ในที่สุด ไม่สามารถ ถึงตัวเต่าทองได้ หายไปในที่สุด จึงเรียกกันว่าถ้ำอึดใจ
อีกตำนานหนึ่ง กล่าวว่า ใต้ถ้ำ มีบันได ลงไปข้างล่างถ้ำอีกหลายขั้น มีทรัพย์สมบัติ ของชาวลับแลซ่อนไว้จำนวนมาก ในถ้ำมืด และขาดอากาศหายใจ จะลงไปได้เพียงแค่อึดใจ ต้องรีบขึ้นมา สูดอากาศข้างบน จึงอาจเรียกขานกันว่า ถ้ำอึดใจ
นายชวน แพงมี นายกองค์การบริหารส่วนตำบล ท่าไม้ ท่าน กล่าวว่า มีโครงการ ที่จะพัฒนา ถ้ำอึดใจ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ต่อไป
ถ้ำอึดใจ เมืองลับแลใต้พิภพ ตำนานพิศวง บ้านหนองจระเข้ จึงเป็นอีกตำนานหนึ่ง ที่น่าศึกษาอย่างยิ่งถ้ามีโอกาสไปที่ตำบลท่าไม้ ท่านนายกองค์การบริหารส่วนตำบลท่าไม้กับคณะ มีอัธยาศัยไมตรีที่ยอดเยี่ยม และเต็มใจจะนำทุกท่านชม ถ้ำอึดใจ เมืองลับแล ใต้พิภพ อย่างมีสีสันที่งดงาม บอกได้ว่าประทับใจ
สันติ อภัยราช