จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช

นายประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ เป็นบุตรของนายสีและนางอินทร์ ศรีสุวพันธุ์ มีกำเนิดเมื่อวันอังคาร ที่ 31 พฤษภาคม พุทธศักราช 2470 ณ บ้านเลขที่ 5 ตำบลคลองสวนหมาก อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ปัจจุบันคือตำบลนครชุม อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 
เมื่อเจริญวัยขึ้นมีโอกาสได้ใกล้ชิดกับวัด เนื่องจากน้าชายอุปสมบทเป็นพระภิกษุที่วัดท่าหมัน จึงเข้าไปรับใช้เป็นลูกศิษย์ของหลวงน้า ซึ่งเป็นพระภิกษุที่เข้มงวด เป็นผู้อบรมสั่งสอนหนังสือให้กับนายประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ ก่อนถึงวัยเกณฑ์การศึกษาจริง ขณะที่ศึกษาระดับประถมศึกษาที่โรงเรียน
วัดท่าหมัน ก็ยังคงเป็นลูกศิษย์วัดอยู่ด้วย เมื่อจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก็ได้ศึกษาต่อในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
(ม.1) ที่โรงเรียนกำแพงเพชร “วัชรราษฎร์วิทยาลัย” ซึ่งเป็นโรงเรียนประจำจังหวัด และสำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่
 6 (ม.6) หลังจากจบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ก็ได้ศึกษาต่อและได้เข้ารับราชการครู ในตำแหน่ง ครูประชาบาลโรงเรียนบ้านหนองปลิง อำเภอเมืองกำแพงเพชร ในปีพุทธศักราช 2493 ด้วยความเป็นผู้ใฝ่ศึกษา นายประเสริฐก็ได้สมัครสอบชุดครูมูล และสามารถสอบได้ 3 ชุดในคราวเดียวกัน เป็นที่สนใจและยอมรับของวงการครู ตำแหน่งที่สูงขึ้น คือเป็นผู้บริหารโรงเรียนบ้านทุ่งสวน และก็ทำหน้าที่ครูผู้สอนไปด้วย หลังจากนั้นผู้บังคับบัญชาได้ขอให้โอน ไปช่วยปฏิบัติหน้าที่ตำแหน่งเสมียนแผนกศึกษาธิการจังหวัดในปีพุทธศักราช 2497
นายประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ ได้สมรสกับนางสาวประเทือง ชาญเชี่ยว ซึ่งมีอาชีพเป็นข้าราชการครูเช่นเดียวกัน และมีบุตรด้วยกัน 5 คน หลังจากนั้นได้ดำรงตำแหน่งครูโรงเรียนวัดราษฎร์เจริญพร และดำรงตำแหน่งครูใหญ่โรงเรียนสหวิทยาคมและต่อมาได้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์ จังหวัดกำแพงเพชร นายประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ ได้ใช้ช่วงเวลาของชีวิตในวัยทำงานเดินทางสำรวจค้นคว้าทำความเข้าใจเรื่องราวของเมืองกำแพงเพชร และเมืองนครชุม ซึ่งเป็นบ้านเกิดอย่างต่อเนื่อง จนเป็นผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องราวของท้องถิ่นเมืองกำแพงเพชรอย่างแตกฉาน ในขณะเดียวกันก็ไม่ละเลยต่อการศึกษาในระบบ โดยสมัครเข้า ศึกษาต่อและสำเร็จการศึกษาปริญญาศึกษาศาสตรบัณฑิต (ศษ.บ.) จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในปีพุทธศักราช 2515
ดังนั้น นายประเสริฐจึงเป็นบุคคลในกลุ่มแรก ๆ ที่ทำการศึกษาค้นคว้าและเผยแพร่เรื่องราวของท้องถิ่นเมืองกำแพงเพชรและเมืองนครชุมอย่างเป็นระบบ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวประวัติศาสตร์ ประเพณี วัฒนธรรม โบราณคดี โดยเฉพาะเรื่องราวของพระเครื่องเมืองกำแพงเพชรและวัดต่างๆ ในประวัติศาสตร์ นายประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ เกษียณอายุราชการในตำแหน่งหัวหน้าหน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดกำแพงเพชร เมื่อปีพุทธศักราช 2530 และเคยได้รับเกียรติปฏิบัติหน้าที่กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม จังหวัดกำแพงเพชร และได้รับเชิญจาก สถาบันไทยศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในระดับท้องถิ่น เขียนสารานุกรมวัฒนธรรมจังหวัดกำแพงเพชร
จากประวัติและผลงานดังกล่าว สำนักงานคณะกรรมการแห่งชาติได้ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติให้อาจารย์ประเสริฐ ศรีสุวพันธุ์ เป็นผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมสาขามนุษยศาสตร์