จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช

   จากการที่สำนักงานศาลยุติธรรม  มีนโยบายในการสนับสนุนและพัฒนาระบบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของศาลยุติธรรมเพื่อเป็นการรักษาความเข้มแข็งและมุ่งสู่ความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรม  มีการนำระบบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมาปรับใช้ควบคู่กับการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีของศาล  เป็นการเพิ่มทางเลือกให้กับประชาชนในการยุติข้อพิพาท  สนับสนุนการระงับข้อพิพาทด้วยหลักสมานฉันท์  และสันติวิธี  สร้างจิตสำนึกให้คนในสังคมมีความรู้รักสามัคคี  ทางศาลจังหวัดกำแพงเพชร  ได้สนองนโยบายนี้และจัดโครงการ  ร่วมใจใกล่เกลี่ย  ประจำปี  2553  ขึ้นระหว่างเดือน  มิถุนายน -  กรกฎาคม  2553 

   



   







ศาลจังหวัดกำแพงเพชรแถลงข่าวโครงการ ? ร่วมใจไกล่เกลี่ย ประจำปี 2553 ?

       คนไทยส่วนใหญ่ที่นับถือศาสนาพุทธและสนใจเกี่ยวกับเรื่องพระพุทธรูป  คงเคยเห็นหรือเคยได้ยินได้ฟังเกี่ยวกับเรื่อง  พระพุทธรูปปาง  ? ห้ามญาติ  ? กันมาบ้าง  พระพุทธรูปปางนี้เกิดขึ้นมาจากเมื่อครั้งสมัยพุทธกาล  ซึ่งครั้งหนึ่งได้เกิดการทะเลาะวิวาทกันระหว่างญาติทางฝ่ายบิดาและญาติทางฝ่ายมารดาของพระพุทธเจ้า  สาเหตุเกิดจากการแย่งน้ำในแม่น้ำโรหินีเพื่อทดน้ำขึ้นมาทำนา  โดยทางกรุงกบิลพัสดุ์ซึ่งเป็นฝ่ายพุทธมารดาทดน้ำเข้าทำนาทางใต้คือนครเทวทหะก็ขาดน้ำ  ทั้งสองฝ่ายแม้พยายามจะแก้ปัญหาด้วยการประชุมกันแต่ก็ไม่สำเร็จ  จนเกิดเป็นเรื่องราวเตรียมจะทำสงครามกัน  ดีที่พระพุทธเจ้าล่วงรู้เสียก่อนและไปห้ามทัพทัน  โดยพระองค์ชี้ให้เห็นว่า  ?  ระหว่างน้ำกับชีวิต  ?  อะไรมีความสำคัญกว่ากัน  ควรแล้วหรือที่จะต้องมาทำสงครามกัน  เมื่อทุกฝ่ายได้คิดก็สามารถแก้ปัญหาได้
      นี่คือวิธีการไกล่เกลี่ยที่พระพุทธเจ้าได้ทรงทำขึ้นในสมัยพุทธกาล  ปัจจุบันปัญหาต่าง ๆ  ที่มนุษย์ทุกคนต่างต้องเผชิญมีมากมาย  เพราะการอยู่ร่วมกันในสังคมหมู่ใหญ่  หลายครั้งถึงกับลงไม้ลงมือกันเป็นปัญหาบานปลายออกไปอีกมากมาย  ทั้ง ๆ  ที่ไม่อยากให้เกิด  หลายครั้งต้องเสียทั้งทรัพย์สินเงินทอง  บางรายต้องเสียชีวิตไปก็มี  ทำไมเราไม่หันมาพูดคุยกัน  ร่วมกันแก้ปัญหาโดยสันติวิธี  ด้วยตัวเราเองหรือคู่กรณีของเรา  สาเหตุอาจจะมาจาก  อารมณ์  ของผู้ที่เกี่ยวข้องเมื่อเจอความขัดแย้งที่รุนแรงก็ควบคุมไม่ได้  ขาดสติและมุ่งมั่นที่จะเอาชนะอีกฝ่ายหนึ่งให้ได้  เลยขาดเหตุผลหรือไม่คิดที่จะนำข้อเท็จจริงออกมาเจรจากัน  อีกปัญหาหนึ่งที่ทำให้ร่วมมือกันแก้ปัญหาไม่ได้ก็คือ  ทิฐิ  ซึ่งเป็นธรรมดาที่มนุษย์ทุกคนย่อมเชื่อมั่นในตนเองมากกว่าคนอื่น  เมื่อเกิดความขัดแย้งก็จะเข้าข้างตนเองก่อนอื่น  เห็นฝ่ายตรงข้ามพูดหรือทำอะไร  จะเป็นเรื่องที่ไม่ถูกต้องไปเสียหมด  จึงยากที่จะแก้ไขปัญหาได้  ความหวาดระแวง  ก็เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้แก้ปัญหาความขัดแย้งไม่ได้  เพราะเมื่อเกิดปัญหาขึ้นมา  เราย่อมจะมีความรู้สึกไม่ดีกับอีกฝ่ายหนึ่ง  ความรู้สึกนี้จะค่อย ๆ  พัฒนาตัวเองไปเรื่อย ๆ  จนกลายเป็นความไม่เชื่อใจและระแวงสงสัย  โดยเฉพาะถ้าเป็นเรื่องที่มีปัญหา  เป็นเรื่องที่มีผลประโยชน์เป็นตัวเงินมาก ๆ  ยิ่งจะทำให้เกิดความระแวงสงสัยมีมากขึ้น  จะพูดจะคุยตกลงกัน  อาจจะส่งผลกระทบต่อผลประโยชน์  จึงไม่กล้าที่จะแก้ปัญหานั้น ๆ  เพราะกลัวจะเป็นฝ่ายเสียเปรียบนั่นเอง
 
คณะสื่อมวลชน จ.กำแพงเพชร
      จากสาเหตุหรือเหตุผลดังกล่าว  ทำให้การพูดคุยหรือเจรจากันเองระหว่างคู่กรณีประสบปัญหา  ไม่สามรถจะตกลงกันได้  จำเป็นต้องมีคนกลางมาช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ได้โดยวิธีการไกล่เกลี่ยที่ทางศาลจังหวัดกำแพงเพชรได้จัดทำขึ้นมา  โดยใช้ชื่อโครงการว่า  ?  ร่วมใจไกล่เกลี่ย  ?  คำว่าไกล่เกลี่ย  หมายถึง  การพูดจาให้ปรองดองกัน, พูดจาให้ตกลงกัน  เป็นการเจรจา เพื่อทำการตกลงกันด้วยความพึงพอใจด้วยกันทั้งสองฝ่าย  โครงการร่วมใจไกล่เกลี่ยนี้จะจัดให้มีคนกลางคอยประสานความเข้าใจระหว่างคู่กรณี  เนื่องจากในการเจรจาปัญหาต่าง ๆ  ที่เกิดขึ้นอาจจะมีความเข้าใจไม่ตรงกัน  คนกลางหรือผู้ไกล่เกลี่ยจะช่วยในการสื่อสารข้อมูล  ความคิดหรือความเข้าใจที่ถูกต้องให้แต่ละฝ่ายรับรู้  เพื่อจะทำให้แต่ละฝ่ายเข้าใจปัญหาและมุมมองของอีกฝ่ายหนึ่ง  ก่อนที่จะหาทางแก้ไขปัญหาที่เหมาะสม  ความเข้าใจที่ถูกต้องจะช่วยลดความหวาดระแวงสงสัย  ความไม่ไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างคู่กรณี  เพราะเมื่อเข้าใจเหตุผล  เข้าใจแนวคิดอันเป็นสาเหตุของปัญหาให้เข้าใจตรงกัน  ความรู้สึกอคติเป็นศัตรูก็จะลดน้อยลงไป  ทิฐิที่เคยมีก็อาจลดตามไปด้วย  การแก้ปัญหาก็ย่อมง่ายขึ้น  ฉะนั้นคนกลางหรือผู้ไกล่เกลี่ยจึงมีความสำคัญมาก  ซึ่งมีทั้งคนนอกหรือคนที่ทางศาลจัดขึ้นมาโดยมีคุณสมบัติพร้อมตามที่ศาลกำหนด
      เมื่อเห็นรูปแบบโครงการแล้วเชื่อว่า  โครงการนี้จะทำให้ทุกฝ่ายเกิดความพอใจ  ปัญหาต่าง ๆ  คงจะตกลงกันได้ด้วยดีมากยิ่งขึ้น  ช่วยแก้ปัญหาสังคมไทยได้ในระดับหนึ่ง  ทุกวันนี้ปัญหาบ้านเมืองก็มากอยู่แล้ว  ถ้าทุกฝ่ายนำโครงการนี้ไปใช้แก้ปัญหา  ไม่ว่าจะเป็นปัญหารัฐบาลกับกลุ่มประชาชน  ปัญหาชายแดนไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน  ปัญหาเขาพระวิหาร  เป็นต้น  เป็นอีกโครงการหนึ่งที่ศาลจังหวัดกำแพงเพชรนำมาเผยแพร่ให้กับชุมชนได้อย่างถูกเวลาถูกจังหวะ  นอกเหนือโครงการดี ๆ  อื่น ๆ  ในวันรพีที่ผ่านมา  ถือเป็นการทำงานเชิงรุกที่มีคุณค่ายิ่งให้กับสังคม
 
นายวันชัย  สุทิน  ผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชรเยี่ยมชมการออกร้านโครงการร่วมใจไกล่เกลี่ย
      การรณรงค์ให้มีการไกล่เกลี่ย  สร้างการมีส่วนร่วมของบุคลากรและหน่วยงานศาลยุติธรรม  ร่วมถึงการเปิดโอกาสให้ประชาชนผู้มีคดีความได้รับประโยชน์  โดยมีเป้าหมายสำคัญที่จะทำให้การยุติข้อพิพาทเป็นไปด้วยความสะดวก  รวดเร็วและเป็นธรรม  สร้างความพึงพอใจร่วมกันทุกฝ่าย  ไม่มีฝ่ายใดแพ้  ไม่มีฝ่ายใดชนะ  ทั้งสองฝ่ายชนะร่วมกัน  อีกทั้งยังสามารถรักษาสัมพันธภาพอันดีต่อกัน  ย่อมทำให้เกิดการสงบสุขในสังคม  ในฐานะสื่อมวลชนขอสนับสนุนโครงการนี้อย่างจริงใจที่สุด  ?  ความยุติธรรมไม่จำเป็นต้องมาจากกฎหมาย  แต่กฎหมายต้องมาจากความยุติธรรม  ปัญหาต่าง ๆ  จะคลี่คลายลงได้  ถ้าร่วมใจไกล่เกลี่ยอย่างยุติธรรม  ?
                                 จาก....วันชัย  กลิ่นหอม
                                                                          นายกสมาคมสื่อสารมวลชนเพื่อสังคมกำแพงเพชร