จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช

  พิธีเปิด กีฬาแห่งชาติภาค ๕ ณ จังหวัดกำแพงเพชร
     ชื่อชุด กำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมี จักรีวงศ์
                ชุดที่ ๑     พระจักรีพิชิตมาร
                ชุดที่ ๒     ประสานสามัคคี เล่นเพลง
                ชุดที่ ๓     กำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมีจักรีวงศ์
รายละเอียด
           แนวคิดในการแสดงเปิดกีฬาแห่งชาติภาค ๕ เดือนกรกฏาคม ๒๕๕๔

ขบวนเข้าสู่สนามกีฬา
                เริ่ม จาก กองทัพ ของ พระราม กองทัพของ ทศกัณฐ์  แต่งกายแบบโขน  ยกขบวนจาก ทางเข้าสนามกีฬา อบจ. จำนวน ๕๐ ตัวละคร  มีรถทรงของพระราม รถทรงของทศกัณฑ์ แสดงกิจกรรม ตลอดการเดินขบวน มีการรบปะทะ กันหน้าประธาน ที่ปะรำพิธี
   ตามด้วย เกวียนตกแต่ง ตามแบบเศรษฐกิจพอเพียง เป็นรถทรง พระบรมรูปพระเจ้าอยู่หัวขนาดใหญ่ ทรงเครื่องเต็มยศ สูงกว่า ๑ เมตร  มีพานพุ่มเงินพุ่มทอง ประดับพระเกียรติยศ หนุ่มสาวแต่งกาย แบบไทย รัตนโกสินทร์ ประคองพระบรมรูป ที่ตกแต่งอย่างงดงาม ลากด้วยหนุ่มสาว ๔ คน ประคองเกวียน แต่งกายแบบไทย ในชนบท
   ตามด้วย ขบวนการแสดงพื้นบ้าน จำนวน ๕๐ ตน  มีการแสดง รำคล้องช้าง รำโทน ระบำก.ไก่  เต้นกำรำเคียว และ รำชี้บท  วงละสิบ จำนวน ๕ วง มีนักดนตรีพื้นบ้านประกอบอีก ประมาณ ๑๐ คน แต่งกาย แบบการแสดงพื้นบ้านนั้นๆ อย่างสวยสดงดงาม
   ตามด้วยขบวน การแสดงชุด กำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมี เทิดวงศ์จักรีนฤบดินทร์ หนุ่มสาวนักแสดง ประกอบจำนวน ๕๐คน แสดงจินตลีลา ประกอบเพลง กำแพงเพชรใต้ร่มพระบารมี

     เมื่อขบวนนักแสดง เข้าสู่สนามแล้ว  นำเกวียนพระบรมรูปประทับอยู่ หน้าอัฒจันทร์ ไม่มีหลังคา พร้อมขบวน นักแสดงทั้งสามขบวน ยืนประกอบพระเกียรติยศ เป็นปีกซ้ายปีกขวา เท่าๆ นักแสดงชุดการแสดงพื้นบ้าน อยู่ด้านซ้าย นักแสดง ชุดกำแพงเพชรใต้ร่มพระบารมี อยู่ด้านขวา นักแสดงชุดโขน อยู่ด้านหน้า เพื่อเตรียมการแสดง ขณะแสดง นักแสดงทุกชุด อยู่ในสภาพ เตรียมพร้อม ตามที่กำหนดไว้ข้างต้น

 ชุดที่ ๑     พระจักรีพิชิตมาร
             เริ่มแสดงชุดที่ ๑ โขนตอนยกรบ การทำสงครามระหว่างฝ่ายธรรมะ กับฝ่ายอธรรม เหล่าเสนามาตย์ ต่างแสดง ความสามารถ ในการออกท่าโขน อันเป็นท่ากีฬาโบราณของไทย และการรบระหว่าง พระราม กับ ทศกัณฐ์ อย่างงดงาม ใช้เวลา ประมาณ ๑๐ ? ๑๕ นาที

 ชุดที่ ๒     ประสานสามัคคี เล่นเพลง
            การแสดงชุดที่ ๒ เริ่มขึ้น  โขนชุด ยกรบ ไปยืนแสดงท่า การแสดง แทน ชุดการแสดงพื้นบ้านกำแพงเพชร เคลื่อนออกมา แทน จะมีการร้องเพลง เล่นเพลงกำแพงเพชร เพลงละ ๒ นาที จำนวน ๕ เพลง  คือรำคล้องช้าง รำโทน ระบำก.ไก่  เต้นกำรำเคียว และรำชี้บท แบ่งกันเป็นวงละสิบคน อยู่ด้านซ้าย  ๒ วง ด้านขวา  ๒ วง  ชุดแสดง ชุดแรกอยู่ตรงกลาง คือรำคล้องช้าง เมื่อจบเพลง ก็เลื่อนไป ใช้ชุดอื่น สลับกันไป จนจบ ครบทุกเพลง แล้วเคลื่อนไปแทนที่ การแสดงชุดกำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมี ที่เคลื่อนออกมา  ใช้เวลาประมาณ ๑๐ ? ๑๕ นาที

  ชุดที่ ๓     กำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมีจักรีวงศ์
         การแสดงชุดที่ ๓ เคลื่อนขบวนเกวียน พระบรมรูปไปอยู่กลางสนาม  ชุดการแสดง ที่  ๑ และที่ ๒ ขยาย ไปโอบล้อม เป็นรูปเกือกม้า การแสดงจินตลีลาประกอบเพลง กำแพงเพชร ใต้ร่มพระบารมีจักรีวงศ์  แสดงโดยใช้ พระบรมฉายาลักษณ์ เป็นศูนย์กลาง ใช้เวลาการแสดง ประมาณ ๕ นาที
 เมื่อ ชุดที่สามแสดงจบ ทุกชุดเคลื่อนมา ก้มลงถวายบังคม พระบรมฉายาลักษณ์ บนเกวียน
เกียรติยศ จุดพลุประกอบ เสร็จสิ้นการแสดงเปิด กีฬาแห่งชาติภาค ๕ อย่างงดงาม และประทับใจ ใช้เวลาทั้งหมด ประมาณ ๔๐ นาที


                                                                                     อ.สันติ อภัยราช

พิธีปิด กีฬาแห่งชาติภาค ๕               ๒๗  กรกฎาคม ๒๕๕๔

การแสดงชุด กำแพงเพชร จิตภักดี วิถึเมืองคนแกร่ง
   ชุดที่ ๑ ชุดอีสานสัมพันธ์
   ชุดที่ ๒ ล้านนาร่วมฝันพัฒนา
   ชุดที่ ๓ ภาคกลางแกร่งกล้าสามัคคี
   ชุดที่ ๔ ชาวเขาร่วมภักดีจักรีวงศ์
   ชุดที่ ๕ กำแพงเพชร จิตภักดี วิถีเมืองคนแกรง
พิธีปิดกีฬาแห่งชาติภาค๕ กำแพงเพชร

บรรยาย ความเป็นมาของเมืองกำแพงเพชร  ๑ นาที  ว่ามีประชาชนจากภาคต่างๆ เข้ามาทำกินในกำแพงเพชร (บรรยายแต่ละภาค ถึงการอพยพเข้าสู่กำแพงเพชร
  ชุดที่ ๑ ชุดอีสานสัมพันธ์  
       ๑.  ภาคอิสาน    ขบวน โปงลาง เข้าสู่สนาม จากอัฒจันทร์ไม่มีหลังคา นักแสดง
                                   รำโปงราง ๓๐ คน
 ชุดที่ ๒ ล้านนาร่วมฝันพัฒนา
   ๒.ภาคเหนือ    ขบวนสะล้อ ซอ ซึง เข้าสู่สนาม ทางประตูด้านเหนือ นักแสดง
ฟ้อนภาคเหนือ ๓๐ คน
          
 ชุดที่ ๓ ภาคกลางแกร่งกล้าสามัคคี
  ๓ ภาคกลาง     ขบวนกลองยาว เข้าสู่สนาม ทางประตูทิศใต้ นักแสดงรำกลอง
                                     ยาวจำนวน ๓๐ คน
ชุดที่ ๔ ชาวเขาร่วมภักดีจักรีวงศ์
  ๔ชาวเขา          ขบวนออกจาก ใต้อัฒจันทร์มีหลังคา  พร้อมนักแสดงทาง
วัฒนธรรมชาวเขา ๓๐ คน
  
ชุดที่ ๕ กำแพงเพชร จิตภักดี วิถีเมืองคนแกร่ง
  ๕. รำวงกำแพงเพชร (เพลงกำแพงเพชรนี้เป็นเมืองใหญ่) นักแสดง  ๓๐ คน  นักร้อง ๑ คน ออกมาจากเพชร  ขนาด  ใหญ่ ที่อยู่ใต้ร่มธงจังหวัดกำแพงเพชรที่ตั้งกลางสนาม  ทุกภาคแปรขบวนมา ล้อมเพชรไว้ เป็นรูปกำแพงเมือง   มีเพชรอยู่ตรงกลาง จบเพลง จุดพลุ ทุกคนก้มกราบผู้ชม (จบการแสดงปิดกีฬา แห่งชาติภาค ๕)

ใช้เวลาประมาณ ๒๕ - ๓๐ นาที

เสียงประกอบพิธีเปิด
ไฟล์ ๑ http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?action=dlattach;topic=309.0;attach=12244 (http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?action=dlattach;topic=309.0;attach=12244)

ไฟล์ ๓ http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?action=dlattach;topic=309.0;attach=12245 (http://www.sunti-apairach.com/letter/index.php?action=dlattach;topic=309.0;attach=12245)
                                             อ สันติ อภัยราช