พระกำแพงห้าร้อย พระกำแพงห้าร้อย จังหวัดกำแพงเพชร เป็นพระกรุเนื้อชิน ที่ได้รับควา

[apairach]

พระกำแพงห้าร้อย
พระกำแพงห้าร้อย จังหวัดกำแพงเพชร เป็นพระกรุเนื้อชิน ที่ได้รับความนิยมมาก  พระกำแพงห้าร้อยนั้นที่ได้ชื่อเช่นนี้ก็เพราะว่าเป็นพระแผงขนาดเขื่อง รูปทรงห้าเหลี่ยม เป็นพระแบบสองหน้า แต่ละหน้าจะมีพระองค์เล็กเรียงรายอยู่ด้านละ ๒๕๑ องค์ อยู่บนยอดบนสุดหนึ่งองค์ ถ้าเรารวมทั้งสองด้านก็จะมีพระองค์เล็กๆ อยู่ ๕๐๒ องค์ และพระดังกล่าวก็ขุดพบที่จังหวัดกำแพงเพชร จึงมีชื่อเรียกกันว่า "พระกำแพงห้าร้อย" โดยนำเอาชื่อจังหวัดมาผนวกกับจำนวนองค์พระ
 
พระกำแพงห้าร้อย ได้มีการพบอยู่หลายกรุในจังหวัดกำแพงเพชร พบครั้งแรกประมาณปีพ.ศ ๒๓๙๒ ที่วัดพระบรมธาตุ ฝั่งนครชุม  ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๗๕ ก็พบอีกที่กรุวัดกะโลทัย และต่อมาก็พบที่กรุวัดอาวาสน้อยทางฝั่งจังหวัด ศิลปะขององค์พระเป็นพระประทับนั่งปางมารวิชัยขนาดเล็กเท่าพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า  มีประภามณฑล คล้ายรูปพระจันทร์ครึ่งเสี้ยว อยู่เหนือพระเศียร  องค์พระสถิตอยู่บนฐานกลีบบัว องค์บนสุดมีขนาดใหญ่กว่าทุกองค์ ขนาดของแต่ละองค์มีขนาดเล็กมาก คาดว่าคงสร้างในสมัยสุโขทัย ในราวปี พ.ศ. ๑๙๐๐ พระที่พบมีแต่พระเนื้อชินเงินเท่านั้น
องค์บนสุด(ส่วนยอด) คือพระพุทธเจ้า และองค์เล็กๆนั้นคือพระอรหันต์ อีกห้าร้อยองค์ ในคราวทำสังคายนาพระไตรปิฎก ครั้งแรก นับว่าพระทุกองค์เป็นพระอรหันต์ทั้งหมด ทำให้ พระกำแพงห้าร้อย จึงขลังนัก สำหรับผู้ที่เคารพและเชื่อถือ ในพระพุทธคุณ

 
พระกำแพงห้าร้อย ถ้าสมบูรณ์เต็มแผ่นนั้นหายากมากๆ และสนนราคาสูงมาก ไม่แพ้พระกรุกำแพงองค์อื่นๆ  แต่พระที่ขุดพบนั้นส่วนใหญ่ มักชำรุดมีผิวระเบิดผุกร่อน ซึ่งเป็นธรรมชาติของพระเนื้อชินเงินที่มีส่วนผสมของดีบุกมาก ที่คนสมัยก่อนมักเรียกกันว่าชินแข็ง ประกอบกับกรุที่บรรจุพระนั้นมีความชื้น เนื่องจากพื้นที่ของกรุเป็นลักษณะทุ่งนาเมื่อเวลาหน้าน้ำจะมีน้ำหลากท่วมถึง จึงทำให้พระเนื้อชินประเภทนี้มักเปื่อย ผุ ระเบิดเป็นแห่งๆ พระกำแพงห้าร้อยที่พบทั้งสามกรุจึงมักชำรุดเสียเป็นส่วนใหญ่ พระกำแพงห้าร้อย ที่ชำรุดนี้คนในสมัยก่อนเห็นว่าศิลปะขององค์พระสวยน่ารักดีจึงนำมาตัดแบ่งออกเป็น  ๙ องค์บ้าง  ๕ องค์บ้าง ๓ องค์บ้าง ตามแต่จะพอแบ่งได้ แต่ที่นิยมที่สุดก็คือตัดเก้า แต่ถ้าตัดห้าแต่ได้พระองค์บนสุดติดมาด้วยก็จะหายากเช่นกัน พระกำแพงห้าร้อย นี้ถ้าถูกตัดออกมาแล้ว จะได้พระที่สมบูรณ์เพียงด้านเดียว เพราะองค์พระทั้งสองด้านจะเหลื่อมกัน เวลาตัดแล้วจะมีพระองค์ที่อยู่ขอบข้างจะถูกตัดเข้าไปบนองค์พระอยู่ด้านหนึ่ง  แต่ถ้าผู้ตัดตัดได้อย่างดีมีฝีมือแล้ว จะเสียน้อยมาก ผู้คนนิยมแขวนพระกำแพงห้าร้อยตัดเก้า มากกว่าแบบอื่นๆ เพราะแสดงถึงความก้าวหน้าในชีวิต
 พระกำแพงห้าร้อยนั้นพุทธคุณเด่นทางด้านแคล้วคลาด และคงกระพัน ความเป็นสวัสดิมงคล และอิทธิปาฏิหารย์ต่างๆ
               สันติ อภัยราช  ๑๖ กพ. ๕๘