สรุปการเสวนา หัวข้อในการเสวนานบพระเล่นเพลง : วัฒนธรรมที่งดงาม กับมุมมองคนกำแพงเพ

[apairach]

สรุปการเสวนา
หัวข้อในการเสวนานบพระเล่นเพลง : วัฒนธรรมที่งดงาม กับมุมมองคนกำแพงเพชร
อ. สันติ  อภัยราช   สวัสดีครับผมได้รับเกียรติเป็นผู้ดำเนินรายการเปิดหัวข้อในการเสวนา นบพระเล่นเพลง : วัฒนธรรมที่งดงามกับมุมมองคนกำแพงเพชร
สังคมกำแพงเพชรมีงานประจำปี  งานเกษตร วัฒนธรรม ศาสนา ก็คืองานกล้วยไข่และวัฒนธรรมศาสนา ประเพณี นั้นก็คืองาน นบพระเล่นเพลง นั่นเอง ซึ่งจะมีจัดขึ้นในเดือน มีนาคม นี้ เราจะทราบกันดีว่างานนบพระเล่นนั้นเริ่มมีตั้งแต่พ.ศ. 1900 สมัยพระยาลิไททรงเสด็จมาที่กำแพงเพชรซึ่งท่านได้นำพระบรมสารีริกธาตุพระศรีมหาโพธิ์
ที่บ้านเรามา ที่นครชุมก็ทำให้เกิดประเพณีนบพระขึ้นโดยเราสันนิษฐานว่าน่าจะมีการเล่นเพลงด้วย เลยทำให้เป็นประเพณี นบพระเล่นเพลงขึ้นมา ซึ่งเมื่อในสมัยสุโขทัยนั้นล่มลงไปในปีพุทธศักราช 2000 นครชุมล้มตามในปี 2000ด้วย ซึ่งเราก็คิดว่างานนบพระเล่นเพลงนั้นล่มไปด้วย คงไม่มีอีกแล้วที่นครชุม มีอีกครั้งหนึ่งหลังจากพระบาทสมเด็จพระพุฒาจารย์(โต)ได้ทำการฟื้นฟู วัดพระบรมพระธาตุขึ้น จึงได้เกิดงานนบพระเล่นเพลงขึ้นเราจึงเรียกกันว่าวันเพ็ญเดือน 3 ส่วนชาวนครชุมจะเรียกว่าเพ็งเดือน 3 ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เป็นต้นมา และหลังจาก คุณเชาวน์วัศ สุดลาภา เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร ได้มีแนวทางความคิดว่าควรจะมีงานราชการขึ้นมา ก็เลยคิดงาน นบพระเล่นเพลง ที่ทางฝั่งกำแพงเพชรทำให้เกิดเป็นประเพณี นบพระเล่นเพลง ก็ทำให้เป็นประเพณีสืบมา ตั้งแต่ปี 2526 โดยทราบว่ามีอาจารย์รุ่งธรรมได้เข้าร่วมในช่วงแรกๆ อยากถามอาจารย์ว่าความเป็นมาของงานนบพระเล่นเพลงเป็นมาอย่างไร
อ.รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์  คือเริ่มแรกที่จัดงานนบพระเล่นเพลงนั้นอยากจะบอกว่าเป็นการคิดค้นขึ้นมาใหม่
แต่งานไหว้พระวันเพ็ญเดือน 3 ของวัดพระบรมธาตุนั้น มีแต่ดั้งแต่เดิมแล้วพอดีท่านเชาวน์วัศได้ย้ายมาประจำจังหวัดและท่านได้แต่งตั้งให้ผมเป็นทีมงานในการคิดร่วมการจัดงานนบพระเล่นเพลง จริงๆแล้วเราไม่รู้คำว่านบพระเล่นเพลง ท่านให้ไปดูว่ากำแพงเพชรควรจะมีงานประเพณีอะไรจึงได้ไปดูที่แผ่นศิลาจารึก ทุกวันเพ็ญเดือน 3 พระยาลิไทได้แต่งช้าง แต่งขบวนไปนบพระที่เขาพระสุมนกูฏทุกๆปี จึงได้รู้ถึงคำว่านบพระ เลยได้สอบถามผู้รู้ที่ศิลปากร ว่าเมืองหลวงใช้คำว่า “นบ” แล้วกำแพงเพชรจะใช้คำว่านบบ้างได้ไหม ทุกคนบอกว่าได้เพราะเมืองเราเป็นเมืองลูกหลวง แล้วทำไมต้องมีความสำคัญ
ที่กำแพงเพชร โดยค้นพบที่นครชุมหลักที่ 3 ได้พูดถึงพระสมเด็จพระยาลิไท ได้สถาปนาพระบรมสารีริกธาตุเมื่อปี 1900 โดยอันเชิญพระบรมสารีริกธาตุจากลังกาทวีป เป็นพระธาตุอันแท้จริงของพระพุทธองค์ คนกำแพงเพชรควรจะสืบสานประเพณีกราบไหว้ องค์พระธาตุ ซึ่งเราได้จับใจความตรงนี้ขึ้นมาได้คำว่างานนบพระขึ้นมาในประเพณีไหว้พระวันเพ็ญ เดือน 3 ในช่วงแรกเราได้กำหนดขึ้นมา 3 วัน วันแรกจะเป็นขบวนจำลองพยุหยาตราของสมเด็จพระยาลิไท เพื่อมาสถาปนาพระบรมสารีริกธาตุ
จะจัดเป็นขบวนช้าง ขบวนม้า ที่ยิ่งใหญ่ วันต่อมาเป็นวันนบพระเราจะจัดขบวนเมืองจำลอง เจ้าเมืองกำแพงเพชร เจ้าเมืองโบราณในสมัยนั้นปีแรกเราจะยังจัดไม่ครบทุกเมือง เราจะจัดเฉพาะเมืองที่มีจริงๆในช่วงนั้น
อ. สันติ   อภัยราช   งานในสมัยนั้นมีดีอย่างไร คนกำแพงพอใจหรือไม่ครับ
อ.รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์ ช่วงแรกๆ ทุกคนก็ประทับใจนะครับ ในช่วงนั้นรูปขบวนเมืองเก่าจะยังไม่ครบทุกเมืองนะครับ จะมีเมืองพาน เมืองไตรตรึงษ์ เมืองเทพนคร เมืองนครชุม พอสมัยผู้ว่าราชการ   นายชาญ  อยากให้มีเมืองเยอะๆ จะได้ไปคิดนำเมืองมาทั้งหมด ในสมัยนั้นที่เราทำแต่ละเมืองการแต่งกายจะไม่เหมือนกันเพราะเกิดขึ้นต่างยุค ต่างสมัยกันบ้างเมืองหายไปแล้ว อย่างเช่น เมืองนครชุมมาเมืองพังคาย่อยสลายไปแล้ว อย่างเมืองเทพนครต้องมากก่อนเมืองนครชุมเพราะเป็นเมืองที่เจ้าต้องไปครองเมืองที่สุโขทัย
อ. สันติ อภัยราช   ในตอนนั้นในงานนบพระเล่นเพลงทุกคนมีความประทับใจกันทุกคนแล้วจุดเด่นที่สุด
      ของงานนบพระเล่นเพลงในสมัย 20 – 30 ปี ที่แล้วคืออะไรครับ
อ. รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์ คือสมัยนั้นนบพระและเล่นเพลงจริงๆ เราจะนบพระฝั่งนครชุม แล้วภาคกลางคืนเราจะเล่นเพลงฝั่งกำแพงเพชรสมัยผู้ว่าราชการจังหวัดท่านเชาวน์วัศ ปีแรกได้จัดขึ้นหน้าลานอำเภอ จำลองบรรยากาศเป็นแบบไทยๆ ทั้งหมด ขนม ของขายจะใส่กะลา ใส่กระทง โดยจัดงานเป็นเชิงวัฒนธรรมการละเล่นก็จะเป็นการละเล่นแบบพื้นบ้านจริงๆ ในตอนนั้นยังไม่มีคอนเสิร์ต และในปีต่อมาได้เลื่อนไปจัดที่วังสระมน ในปีนั้นจะนำร้านค้าต่างๆของแต่ละอำเภอมาจัดกันเองในวังสระมน
อ. สันติ อภัยราช      มาดูมุมมองของประธานสภาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวว่ามีมุมมองอย่างไรบ้างในงานนพพระของท่านวิชา จันทร์เชื้อ
คุณวิชา จันทร์เชื้อ   ในปีพ.ศ. 2526 ในปีนั้นผมได้มีโอกาสเข้าร่วมขบวน และมีความประทับใจมากในขบวนนั้นจะมีขบวนเกวียนจากพรานกระต่าย มีการขี่เกวียนเข้าชมอุทยานประวัติศาสตร์ และมีการหาบกระเช้าขนม มีเจ้าพระยานาหมื่นเหมือนกาล่าดินเนอร์หลังจากนั้นก็ไม่มีให้เห็นอีกเลยจาก พ.ศ.2526 อยากได้ภาพนั้นกลับมาไม่รู้ว่าจะกลับมาได้ไหม เพราะตอนนี้เป็นการจัด ไปทั่วแล้วกับคาราวานสินค้า ของผู้รับเหมางาน อย่างไรเสียขอให้คงเอกลักษณ์ได้ไหมโดย ท่านจะ
แยกกันได้ไหมละ แยกอย่างเก่างานนบพระก็ยังคงจัดที่วัดพระบรมธาตุได้ไหมส่วนเล่นเพลง
คอนเสิร์ตจะมีทางฝั่งนี้ พูดถึงคนกำแพงเขาโหยหากันแบบนี้ แต่ถ้าพูดถึงการท่องเที่ยวแล้ว
ทำอย่างนี้จะไม่ได้นักท่องเที่ยว เชื่อหรือไม่ว่างานเกิดมาซ้ำแล้ว ซ้ำอีก แต่ผู้ว่าราชการจังหวัด
เปลี่ยนไป เปลี่ยนมา กว่าจะออกงานมาหน้าตาเป็นอย่างไร ขายการท่องเที่ยวไม่ได้และตอบ
นักท่องเที่ยวไม่ได้อยู่ 3 ข้อว่า
1. งานจะมีเมื่อไร
2. งานจะเหมือนปีที่แล้วหรือไม่
3. จะเจอขบวนที่อลังการกี่วัน
การทำการท่องเที่ยวนักท่องเที่ยวนั้นต้องวางแผนการท่องเที่ยวไว้เป็นปี
ต้องมีการจองโรงแรมไว้ล่วงหน้า จองทริปการท่องเที่ยว ซึ่งเราไม่สามารถขายได้เพราะเราไม่สามารถตอบได้ว่ารูปแบบงานนั้นจะเป็นอย่างไร เท่าที่เห็นในปัจจุบันรูปแบบงานได้เปลี่ยนไปแล้ว
อ. สันติ อภัยราช      อ. ชนิกา มาเห็นงานนบพระเล่นเพลงเมื่อไร แล้วมีความรู้สึกอย่างไรบ้าง อยากให้เห็นเป็นอย่างไรครับ
อ. ชนิกา ศรีวรรธนศิลป์   มาเห็นจริงๆในสมัยของคุณสุรินทร์ ปี2532 ได้มีโอกาสร่วมการแสดงในงานแสง
เสียงด้วยตอนนั้นเหมือนคนกรุงเทพเพราะยังไม่ได้มาอยู่ที่กำแพง พอได้ทำงานอยู่ตรงนี้จึงเห็นได้ว่าทุกอย่างเป็นสิ่งที่มีคุณค่าเพราะเราจะเห็นว่าสิ่งที่นำมาในช่วงนั้นกับตอนนี้จะแตกต่าง คือตอนนั้นถ้าพูดถึงงานนบพระเล่นเพลงในรูปขบวนเราจำลองทุกอย่างให้เหมือนจริงมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ อย่างขบวนหลวงเราสามารถมองแล้วแยกออกได้เลยว่านี้คือ ขบวนหลวงขบวนกษัตริย์ และเจ้าเมืองต่างๆ เพราะเราจะดูถึงเครื่องทรงของช้าง เราจะลดระดับลงไปทุกคนประชาชนมาดูข้างๆ นั้น จะเฝ้ามองละว่าขบวนพยุหยาตราจำลองมาแล้วใคร คือผู้แสดงแล้วจะสง่างามขนาดไหน สิ่งที่เป็นจุดเด่นคือเรามีวัดช้างล้อม เพราะฉะนั้นช้างทรงก็เหมือนเราจำลองช้างทรงเครื่องมาตรงนั้นเสร็จเลย จะดูทุกอย่างการแต่ง
ช้างทรงต่าง ขบวนต่างๆ เครื่องที่จะมานบพระ จะดูไปตลอดจนสิ้นสุดขบวนหลวง และขบวนเจ้าเมืองต่างๆ เขาจะตื่นเต้นในเรื่องการแต่งกาย ในเรื่องของเครื่องที่จะนำมาสักการะพระธาตุแต่ละอำเภอ แต่ละหัวเมืองจะแตกต่างกันไปก็อยากให้นำสิ่งเหล่านั้นกลับมา
อ. สันติ อภัยราช   เดี๋ยวนี้จะแตกต่างกันเยอะไหมครับ
อ. ชนิกา ศรีวรรธนศิลป์   สมัยนี้ทุกคนที่เดินขบวนเป็นเจ้าหมดเลย ส่วนสมัยก่อนเราจะเน้น เจ้าคือเจ้า ข้าราชบริพารคือข้าราชบริพาร เราเรียกว่าประชาราษฎร์ของพระองค์ท่านที่มีใจจะไปร่วมนบพระจะเข้าร่วมขบวนไปกับพระองค์ท่าน แต่สมัยนี้ขบวนหลวงก็เจ้า ขบวนเจ้าเมืองก็เจ้า ไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ก็เจ้า คือแต่งกายเท่ากันหมดไม่สามารถแยกออกได้ เพราะฉะนั้นสมัยนี้นักท่องเที่ยวที่ดู ส่วนสมัยก่อนจะเป็นชาวประชาชน ที่เฝ้าดูขบวนเจ้ามา เจ้าเมืองมา แต่ตอนนี้นักท่องเที่ยวเฝ้าดูขบวนนี้ขบวนหลวงก็เจ้า ขบวนเจ้าเมืองก็เจ้า ไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ก็เจ้า สรุปคือเป็นเจ้าหมด ซึ่งไม่มีไพร่ฟ้าประชาราษฏร์เลย เพราะฉะนั้นอยากให้นำวิถีชีวิตนี้กลับมาไม่อยากให้คิดว่าจะต้องแต่งกายสวยงาม เราอยากให้รู้ว่าเจ้าแต่งกายอย่างไร เจ้าเมืองแต่งกายอย่างไร ไพร่ฟ้าประชาราชแต่งกายอย่างไร ที่ร่วมขบวนมาเราอยากให้เขาตื่นเต้นในการแต่งกายหรือเครื่องที่นำมานมัสการต่างๆ ซึ่งสิ่งเหล่านั้นเป็นงานหัตถศิลป์ งานสกุลช่าง แต่ละหัวเมืองก็แตกต่างกัน แต่ปัจจุบันแต่งเหมือนกันหมด
อ. สันติ อภัยราช    เป็นเมืองสมัยไหนๆ แต่งเป็นสามัญหมด ถ้าสมมุติว่ายุคแรกได้เต็มร้อยแล้วยุคนี้อาจารย์ให้คะแนนเท่าไร
อ. ชนิกา ศรีวรรธนศิลป์   เท่าที่พลาดกันไปจริงๆ สิ่งเหล่านี้ก็สูญหายไปเยอะนะค่ะถ้าจะให้คะแนนคงจะ 50% 50% ค่ะอยากให้กลับมาเหมือนเดิม อย่างน้อย 80% 20% ก็ยังดี มีความรู้สึกว่าเราอยากให้ วิถีเก่าๆกลับคืนมาและเรายังได้ขายให้นักท่องเที่ยว คือถ้าเราเทียบในตอนนี้ในส่วนตัวได้คุ้นกับงานตรงนี้ทำไมงานต้องนี้จังหวัดอื่นเขาทำได้ แล้วทำไมจังหวัดเราทำคนอื่นดูแต่จังหวัดเราขายให้คนในจังหวัดดูกันเอง เขาสามารถบุ๊คตั๋วได้เป็นเดือนเลย ยกตัวอย่าง
ง่ายๆ อีสานตอนนี้พญานาคที่ดังๆ เขาจะไปสามารถบุ๊คตั๋วไว้เป็นเดือนๆ ของเราก็มีดีเป็นเมืองมรดกโลกองค์พระมหากษัตริย์ของเราองค์พระยาลิไทของเราก็ไม่ธรรมดา กิจการของเรามีดีมากมายแต่เราขายไม่ได้เพราะอะไรตรงนี้ก็จะเป็นโจทย์ให้เราต้องมาช่วยกันแก้ไข ให้ได้
อ. สันติ อภัยราช   อันนี้เราเป็นการเริ่มต้นกันนะครับในระยะเวลา 40 ปีที่ผ่านมารู้สึกว่าจะลงเหวไปเลยๆพอดีเจ้าเมืองย้ายมาใหม่ด้วยเราอาจจะปรับได้ ไปที่อาจารย์นิชรา งานวันเพ็ญเดือนสาม กับนบพระเล่นเพลงเกี่ยวข้องกันอย่างไร ?
อ. นิชรา พรมประไพ   งานเพ็ญเดือนสามเป็นความสุขของคนนครชุมมากค่ะ เป็นงานที่เราแสดงถึงแรงศรัทธาต่อพระบรมธาตุ และเฝ้ารอวันนี้ทุกปี ที่จริงแล้วการจัดงานนบพระเล่นเพลงก็มีผลดีทำให้ชาวบ้านมีความตื่นตัวในการสืบค้นหาเพลง ในปี2526 ช่องเก้าได้มีการถ่ายทอด ได้เห็นการแสดงที่ลานพระบรมธาตุ และพอได้มีการจัดงานนบพระเล่นเพลงขึ้นมาทำให้เรากลับมามองเพลงพื้นบ้านในชุมชนของเราจริงๆ ในตอนนั้นดิฉันได้ร่วมมือกับอาจารย์สันติได้สืบค้นเพลงพื้นบ้านขึ้นมา ว่าเล่นเพลงชาวบ้านเขาเล่นอะไรกัน จริงๆ แล้วเขาเล่นอะไร ตรงนี้ละงานนบพระเล่นเพลงที่เป็นจุดประกายสืบทอดขึ้นมาจนถึงปัจจุบันนี้
อ. สันติ อภัยราช   อาจารย์พอใจกับงานนพพระเล่นในปัจจุบันไหม ?
อ. นิชรา พรมประไพ   ไม่รู้ว่าพอใจหรือเปล่าแต่เล่นเพลงในเพ็งที่ผ่านมาไม่มีคนดูพอขบวนเจ้ากลับ ก็จะเหลือแต่นักแสดงกับเวที และคนที่มาบูชาเคารพ พระบรมธาตุสักห้าสิบคนเท่านั้นนอกนั้นก็ตามเจ้ากลับหมดแสดงว่าเขาต้องการไปดูแต่ขบวนกันไม่มีคนสนใจการเล่นเพลง เพราะนักเรียนยังแสดงอยู่หลังพระธาตุไม่มีคนดูเลย ตรงนี้แหละค่ะที่ปัจจุบันเขาสนใจขบวนเจ้ามากจนเกินไป จนลืมประชาชน แต่จริงๆทุกส่วนก็เสริมกันอยู่นะค่ะ แต่ยังขาดสัดส่วนที่เหมาะสม อยากเห็นในส่วนที่ชัดเจน นบพระก็นบพระ เล่นเพลงก็เล่นเพลง วันเพ็ญของจุดเด่นอยู่ตรงโน้นได้ไหม อย่างที่บอกเจ้ากลับเราก็เหงาเลยค่ะ นักแสดงต้องรอพิธีตรงนั้นเสร็จพอพิธีเสร็จคนกลับหมดคนเล่นเพลงไม่มีคนดู ทำอย่างไรสองส่วนนี้จะให้มีความสมดุลได้
อ. สันติ อภัยราช   เดี๋ยวจะขอเชิญผู้เข้าร่วมด้านล่างออกความคิดเห็นได้ครับ
อ. เยาวลักษณ์ ใจวิสุทธิ์หรรษา   ขอเรียนเสริมอาจารย์นิชรา นะค่ะว่าเราจัดกิจกรรมเยอะแยะมากมาย ประเพณีต่างๆ หรือกิจกรรมต่างๆ เราสร้างนักแสดง แต่เราไม่สร้างคนดู เพราะฉะนั้นผู้บริหารบ้านเมืองต้องมีความตระหนัก งานเสร็จอย่าเพิ่งกลับขอใช้ประเด็นนี้ก่อนค่ะ เพราะเราจัดงานการแสดงมากมายแต่เราไม่สร้างคนดู เพราะฉะนั้นมารยาทผู้ดูตั้งแต่ผู้บริหาร หรือใครก็ตาม เราจะต้องให้เกียรตินักแสดง ขอเปิดประเด็นผู้ชมก่อนนะค่ะ คนที่ดูก็จะเป็นผู้ปกครอง
/แต่ถ้าผู้ใหญ่…

- 5 –
แต่ถ้าผู้ใหญ่กลับหมด ขออนุญาตอีกงานหนึ่งนะค่ะคือวันมรดกไทยที่จัดที่เรือนไทยค่ะ ถ้าผู้ใหญ่กลับก็จะกลับกันหมดเลยไม่เหลือเลยค่ะ เพราะฉะนั้นเราต้องบล็อกผู้ใหญ่ก่อน เพราะฉะนั้นเราต้องอยู่กับนักแสดงค่ะ ต้องดูอันที่จริงถ้าผู้ใหญ่ที่น่ารักต้องไปดูที่โดมของการ
แสดงค่อยให้กำลังใจกับนักแสดง และนักแสดงไม่มีงบให้ก็แสดงนะค่ะถ้าให้เกียรตินักแสดง ต้องฝากนิดหนึ่งนะค่ะ
อ. สันติ อภัยราช   เชิญครับใครมีความคิดเห็นเพิ่มเติม หรือเสริมต่ออีกครับเชิญได้เลย
ผอ.รร.นครชุม      สามปีหลังมาท่านผู้ว่าราชการจังหวัดท่านสุรพล ขอให้ย้ายพิธีเปิดไปที่วัดพระบรมธาตุในขณะนั้นยังไม่มีพระรูปพระยาลิไท ซึ่งตอนนี้ได้ประดิษฐานแล้ว สิ่งที่สับสนในการเปิดงานนบพระในวันที่ 15 ค่ำซึ่งตรงกับงานวัดพระบรมธาตุจัดงานพอดี สิ่งที่เคยเราบอกจังหวัดว่าเวลาจัดงานสิ่งสับสนก็คือวัน 15 ค่ำ เดือน 3 ชาวบ้านได้ตระหนักถึงวัดพระบรมธาตุได้พูดแล้วถึงความสำคัญของวัดพระบรมธาตุชาวบ้านเขาจะเวียนเทียนกัน แล้วการเวียนเทียน
พระบรมธาตุจะไม่เหมือนที่อื่นใครมาถึงคนนั้นสะดวกเวียนเทียนก็จะเวียนเลย ปรากฏว่าพอไปจัดงานที่บรมธาตุตามขั้นตอน ชาวบ้านก็มาจะให้รอเทศบาลก็จะอั้นไม่อยู่ เพราะชาวบ้านเขาต้องการเวียนเทียนแล้วก็จะกลับไปทำธุระที่อื่น เกิดภาพแบบนี้ขึ้นมาทำให้เกิดความวุ่นวายสับสน อันนี้เฉพาะพิธีเปิด ความเห็นต่อไปคือเรื่องของวัน เวลา ที่เราคุยกันมาวัน เวลาของการจัดงานยังไม่มีใครพูดถึงเลยสมัยก่อนเราจะจัดงาน สามวัน ห้าวัน แต่สมัยนี้อย่างงานกล้วยไข่ไหลมาสิบวัน กลายเป็นสิบเอ็ดวันได้ไง ซึ่งในการที่เรามานั่งเสวนากันในวันนี้จะเป็นเสียงสะท้อนถึงจำนวนวัน เวลา ที่จะจัดงานด้วย การที่ผู้รับเหมามาจัดงานผมว่าประเด็นจะดี ไม่ดีก็ช่วยกันคิดนะครับ เมื่อปีที่แล้วผมได้ไปร่วมงานวิ่งที่จังหวัดเลยบังเอิญเขาจัดร่วมกับงานวันดูดอกฝ้ายบาน  ผมได้ไปเดินดูงานวันดอกฝ้ายบาน ปรากฏสิ่งที่น่ารักมากของจังหวัดเลยเขาไม่ใช้ผู้รับเหมาเลย เขาจะออกแบบเก่าเหมือนของเราในสมัยก่อนที่ออกโดยอำเภอใคร อำเภอมัน ส่วนราชการ ใครมีอะไรดีก็นำมาออก เกษตรอะไรก็นำมาออกได้หมด แต่ตอนนี้เราไม่สามารถนำออกได้เพราะพื้นที่จำกัด รูปแบบของงานผมได้นำเสนอไปแล้วหลายเรื่องนะครับขอให้นำไปประมวล วัน เวลา พิธีเปิด จำนวนงานน้อยลงได้ไหม นำหน่วยงานออกมาไม่ต้องไปพึ่งผู้รับเหมา เราได้อะไรได้จากงานมากกว่า
ดีเจเอก อสมท.      ทุกจังหวัดก็จะเหมือนกำแพงเพชรหมดจะมีปัญหาเรื่องของสินค้าชาววัง งานที่เป็นประเพณีจริงๆ ก็จะหายไป ก็มีหลายจังหวัดบ้างโครงสร้างที่จะต่อต้านกัน บ้างก็ได้บ้างไม่ได้ที่ยังเป็นปัญหากันอยู่ที่มาเจอที่กำแพงเพชรในปี พ.ศ.2549 มันค่อนข้างจะร่วมสมัยแล้วที่ไม่เห็นด้วยคือในเรื่องของระยะเวลาการจัดงาน อาจจะมากไปนิดหนี่ง แล้วถนนบ้านเราก็แคบด้วยถ้าไปดูคำสั่งของกระทรวงวัฒนธรรม โดยรัฐมนตรีตั้งแต่ต้นปีเอางานกล้วยไข่ที่จะถึงนี้ก็
/ได้จริงๆ...
- 6 –
ได้จริงๆมีคำสั่งว่าจะให้เน้นการสร้างค่านิยมของคนไทย 12 ประการ แต่จะมองได้สองมิติ วิถีถิ่นวิถีไทยเร่งฟื้นฟู ศิลปะ วัฒนธรรมภูมิปัญญาพื้นบ้านในแต่ละภูมิภาคอย่างเป็นรูปธรรมและในส่วนชูจุดขายวัฒนธรรมเป็นอย่างไร เราลดการจ้างออแกไนซ์ที่จะมาทำงาน อันนี้มีคำสั่งเพื่อประหยัดงบประมาณ แล้วก็ให้นำศิลปะการแสดงพื้นบ้านของวิทยาลัยนาฎศิลป์ต่างๆ
มาแสดง และอย่างที่สองเปิดตลาดชุมชนสร้างชุมชมเศรษฐกิจสร้างสรรค์โดยให้สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดประสานกับวัดหรือผู้นำชุมชนว่าจะเปิดพื้นที่ เปิดอย่างไร ทางท่านปลัดกระทรวงวัฒนธรรมโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมคุณวีระ โรจน์พจนรัตน์
ลองฝากดูนะครับส่วนงานที่ผ่านไปแล้วก็ให้ผ่านไป ขอให้งานนบพระนี้เป็นงานนบพระจริงๆ หวังว่าอย่างนั้นในฐานะที่มาอยู่ใหม่ เอาตามสมควรการจัดงานมีสัก 3-4 วันก็ได้ลดภาระให้แก่พี่น้องประชาชนด้วย เศรษฐกิจช่วงนี้ก็ไม่ค่อยดีด้วย
อ. สันติ อภัยราช   เชิญครับท่านใดมีข้อเสนอแนะเพิ่มเชิญได้เลย เรามีเวลาได้พูดคุยกันแล้ว
อ. เยาวลักษณ์ ใจวิสุทธิ์หรรษา   อนุญาตเพิ่มเติมอยากจะมีข้อเสนอแนะจากประสบการณ์จริงคือลูกสาวเรียน
โรงเรียนกำแพงเพชรสามคนรวมเวลาไม่ต่ำกว่า 15 ปี ไม่ทราบท่านอื่นจะมีความเห็นเป็นอย่างไรสถานทีมีที่ไหนเหมาะสมกว่านี้ไหมค่ะทำไมเราใช้ถนนเป็นพื้นที่วัฒนธรรม ทำไมเราไม่หาสถานทีที่เหมาะสมและให้เกิดความงดงามในการแสดงศิลปวัฒนธรรมของจังหวัดกำแพงเพชร เพราะฉะนั้นลำบากทั้งจะไปสุโขทัย ลำบากทั้งจะเข้าเมือง ลำบากทุกสิ่งอย่าง การเดินทางช่วงนั้น ทั้ง 15 วัน ไม่ทราบว่าท่านอื่นมีความเห็นเป็นอย่างไรนะค่ะหรือมีสถานทีที่เหมาะสม สวยงาม แนะนำกับทางจังหวัด
อ. สันติ อภัยราช   เคยเสนอสมัยท่านวิทยา ผิวผ่อง เคยจัดที่ศาลเจ้าพ่อเสือท่านไม่ชอบเพราะคนไป
      เที่ยวน้อยขอฟังเสียงท่านอื่นอีกนะครับเชิญครับ
หมอพนมกร ดิษฐสุวรรณ์  เรื่องของงานนบพระ งานกล้วยไข่ ผมได้ติดตามและพยายามแสดงความคิดเห็นในทางอินเตอร์เน็ตเป็นหลักใช้เฟสบุ๊คพระกำแพง และอีกอย่างผมได้แสดงความคิดเห็นผ่านมาแล้ว 2 ปี เมื่อปีที่แล้วได้มีโอกาสเข้าไปเสนอกิจกรรม เสนอแนวคิด ก็เสนอแล้วนะครับแต่ก็ผ่านหู ผ่านตาไป จนกระทั่งมีความรู้สึกว่าพอละ แล้วมาถึงฤดูกาลใหม่ต้องขอขอบคุณทางองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชร และอาจารย์สันติ ที่เริ่มจุดไฟเล็กๆ ขึ้นมา มีแสดงความคิดเห็นขึ้นมาในเฟสคนกำแพงเกี่ยวกับงานนพพระ และงานกล้วยไข่ ได้รวบร่วมมาประเด็นความคิดเห็นโดยตั้งชื่อว่านบพระ เล่นเพลง (แบบที่เคยฝัน) เมื่อ 2 – 3 ปีก่อนเราเคยใช้ว่างานนพพระ เล่นเพลงที่ฝันถึง แบบที่เคยฝันก็เลิกฝันไปละ วันนี้มีจุดประกายก็เอาสักหน่อยมี 10 ประเด็น ประเด็นแรก จะเป็นเรื่องของสถานที่คิดว่าทุกท่านก็คงจะเจอปัญหานี้เหมือนกันเรื่องของจราจร เรื่องของการจัดพื้นที่สะเปะสะปะ ผมเลยขอฝากข้อเสนอว่าเราแบ่งโซนให้ชัดเจนเลยได้ไหม วิธีการคือเราเปลี่ยนพื้นที่การจัดงาน จากเดิมเราจัดบนถนนให้
/ไปจัดใน...
- 7 –
ไปจัดในสนาม โดยสนามมี 2 สนาม คือสนามหน้าเมืองที่เป็นสนามหญ้า กับสนามหนึ่งเป็นสนามบอลที่องค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชรดูแลอยู่ ถ้าเราจัดพื้นที่ในสนามข้อดี
ข้อที่ 1 ถนนโดยรอบการเดินทาง การจราจรสะดวก มีที่จอดโดยรอบเราสามารถควบคุมพื้นที่ ควบคุมร้านค้าได้อย่างแน่นอน ไม่มีการมาป่นการกรีดขว้างเส้นทางจราจร เราสามารถ
จัดกิจกรรมที่แบ่งได้เลยว่าใครชอบแบบไหน จะได้ไม่มีปัญหาว่าตรงโน้นเป็นโซนเก็บตังค์
ว่าเดินเข้าไปแล้วโดนเก็บตังค์ไม่ว่าจะเดินกี่รอบก็ตาม ในเรื่องของการจัดพื้นที่ถ้าแบ่งพื้นที่ในการจัดกิจกรรมต่างๆ วัฒนธรรม การจัดนิทรรศการวัฒนธรรม การจัด OTOPการแสดง ด้านซ้ายมือสนามหน้าเมือง ส่วนด้านขาวมือก็อาจจะเป็นด้านการจัดคอนเสิร์ต เรื่องของการจัดตลาดนัด ส่วนโซนตรงกลางจัดเวทีกลาง และจัดกิจกรรม หรือนิทรรศการของทางภาครัฐ อยากจะจัดอะไรก็จัดอยู่ตรงนี้ และไม่ต้องปิดถนนโดยรอบ ถ้าปิดถนน 10 วัน คนใช้ถนนเดือนร้อน พ่อค้า แม่ค้าบ่นกัน เมื่อ 2 ปีที่แล้วก็ได้มีการประท้วงผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชรท่านสุรพล บอกว่าไม่เป็นไรปีหน้าจัดให้ใหม่ ในกรณีที่จัดในสนามมีคนบอกสนามจะเสีย เสนออีกทีนะครับถ้าไปจัดในสนามนั้นเสียแน่ๆ แต่ก็อย่าลืมว่าสนามฟุตบอล หรือสนามพื้นหญ้า ก็มีการบำรุงดูแลรักษาอยู่แล้ว แล้วตอนนี้การจัดคอนเสิร์ตก็จัดในสนามอยู่แล้วการแบ่งพื้นที่ เข้าไปจัดในสนามไม่น่าจะมีผลเสีย ของค่าใช้จ่าย ค่าบำรุงดูแลรักษามากกว่าเดิมเท่าไรนัก
ประเด็นที่ 2 ก็คือเรื่องเจดีย์บรมพระธาตุ เมื่อ 2 ปีที่แล้วได้มีการสร้างเจดีย์บรมพระธาตุจำลอง ด้วยโฟม ของโยธาจัดให้อยู่กลางถนนกลางสี่แยกไฟแดงคือมองอย่างไรก็ไม่เหมาะเอาบรมพระธาตุองค์จริงมาไว้กลางถนน ถ่ายรูปออกมาเห็นพระบรมธาตุจำลอง สารีริกธาตุ และเห็นไฟเขียว ไฟแดง ซึ่งเป็นภาพที่ไม่เหมาะเลย แต่เราก็พยายามจัดอีกถ้าเราแบ่งโซนพื้นที่ได้จริง เราก็นำกิจกรรมเหล่านี้ไปอยู่ในพื้นที่สนามหน้าเมืองก็จะเหมาะสมและสวยงาม
ประเด็นที่ 3  เป็นการแสดง การแสดงแสง สี เสียง เป็นกิจกรรมที่มองว่าควรจะมีแล้วควรจะมีเป็นประจำทุกปี จะมีกี่วันก็แล้วแต่ ทางที่ดีแสง สี ตอนกลางคือ ข้อดีอย่างแรกก็คือคนในกำแพงมีเทศกาลแบบนี้ พูดกันแบบชาวบ้านชาติหนึ่งจะมีสักทีหนึ่ง ถ้าเราทำกิจกรรมแบบนี้ให้เขาเห็น คนที่มาชมก็จะเห็นกิจกรรมการแสดงแบบนี้ ซึ่งโอกาสที่จะได้ชมชาวบ้านทั่วๆ ไปจะได้ชมนั้นโอกาสน้อยมาก สิ่งที่ 2 ที่ได้ประโยชน์คือผู้ที่ได้ร่วมแสดง คนที่ร่วมแสดงนั้นเราได้ฝึกตั้งแต่คนจัด คนจัดคิว คนจัดแสดง คนเขียนเรื่อง จนถึงนักแสดง มีนักแสดงหลายคนที่เคยแสดงเมื่อ 10 -20 ปีที่แล้ว ก็ยังรู้สึกว่าจำได้และมีความประทับใจกิจกรรมที่เขาทำ แล้วการแสดง สี เสียง กลางคืนโดยใช้เด็ก เจ้าหน้าที่ของเรามันทำให้เกิดความผูกพันซึ่งจะทำให้กลับมาดูแลบ้านเราต่อไป
ประเด็นที่ 4 การประชาสัมพันธ์ ซึ่งเห็นด้วยกับท่านวิชาเราจัดงานแบบนี้ทุกปีแต่เราไม่สามารถบอกได้เลยว่าปีหน้าขบวนจะเริ่มต้นกี่โมง เริ่มเดินจากตรงไหน ไปตรงไหน เราจัดทุกปี
/1-2 ปีที่ 1-2 ปีที่แล้วเคยเสนอเขาบอกว่าไม่ทันแล้วค่ะหมอปีนี้ไม่ทันแล้ว ผมก็บอกว่าไม่ได้เสนอปีนี้ เสนอปีต่อไปครับพอผ่านไปปีที่แล้วก็เหมือนเดิม ซึ่งไม่มีใครรู้ว่าจะแสดงตอนไหนแสดงอะไร กี่โมงมันเป็นเรื่องที่น่าแปลกใจ เราอยู่ในพื้นที่เราอยากไปเที่ยวดูเรายังไม่รู้เลย ขนาดปีที่แล้ว
กว่าจะรู้ว่ามีขบวนรู้ก่อนหน้า 2 วัน แล้วนักท่องเที่ยวต่างบ้าน ต่างเมือง ต่างประเทศ ไม่ต้องพูด ในเรื่องเวทีกลางของเสริมนิดหนึ่งก็คือเราชมการแสดง หรือเราจัดพื้นที่ให้คนมานั่งกินข้าว เราจัดตอนนี้มีเวทีกลาง แล้วมีโต๊ะข้างหน้า คนมาถึงปุ๊ปก็ไปซี้อของแล้วมานั่งกินไม่ค่อยมีใคร
สนใจใคร ก็จะกลายเป็นว่าคนแสดงก็แสดงไป พ่อแม่นักแสดงก็นั่งดู ส่วนคนอื่นก็มาถึงนั่งกินข้าวกินข้าวเสร็จเอาของขยะวางไว้บนโต๊ะ ภาพที่เห็นพอเดินเข้าไปปุ๊ปจะดูการแสดงก็ไม่ได้เพราะขยะเต็มเวที ตรงนี้ต้องปรับ กิจกรรมที่ผมอยากนำเสนอเช้าตักบาตร ค่ำเวียนเทียนที่วัดพระแก้ว ตอนนี้กิจกรรมนี้ถ้าทำเราจริงขายได้ แล้วนักท่องเที่ยวมีความสนใจแม้กระทั่งพวกเราเองเพราะว่ากิจกรรมแบบนี้เราไม่มีโอกาสเข้าไป เราไม่มีโอกาสทำ กิจกรรมเป็นกิจกรรมที่เราทำขึ้นมาในสภาพอากาศแบบนี้น่าสนใจ
ประเด็นที่ 8 การเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยว เรามีเรือนไทย เรามีต้นสัก มีต้นโพธิ์ มีสิ่งสวยงามเยอะมาก แต่เราจะอยู่แค่บริเวณงานสิ่งไม่ได้ไปไหนเลย
ข้อสุดท้าย การวิจัยเราอาจย้อนมาดูว่าเราจัดงานเพื่ออะไร ถ้าเราบอกว่าจัดงานเพื่อการท่องเที่ยวแล้วเราได้ผลการท่องเที่ยวจริงไหม เคยสอบถามเจ้าของโรงแรมว่าเวลาการจัดงานประจำปีของจังหวัดเรามีนักท่องเที่ยวต่างจังหวัดมาพักที่โรงแรมหรือเปล่า คำตอบก็คือไม่มี เราจัดกันเองดูกันเอง มองว่าเราจะทำวิจัยสักหน่อยไหม ว่าเราจัดงานนี้มาฟรีมีมูลค่าทางเศรษฐกิจเท่าไร ในจังหวัดมีเงินหมุนเวียนเท่าไร มีนักท่องเที่ยวเข้ามาเยอะไหม ประมาณนี้ถ้าเรามีข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงมายืนยัน อาจจะมีการเปลี่ยนแปลง ฝ่ายราชการก็อาจจะเปลี่ยนโดยอ้างข้อมูลตรงนี้ได้
อ. สันติ อภัยราช   เราทำงานวัฒนธรรมเราจะเอากำไรจากการจัดงานวัฒนธรรมนั้นไม่ได้ กำไรก็คือสิ่งที่
เจริญเติบโตของผู้คนที่มีคุณธรรม จริยธรรม นั้นคือกำไร ไม่ใช่ว่าทำไมเราเก็บเงินแล้วไม่ได้กำไรนั้นไม่ใช่นะ
อ. สายรุ้ง      หลายคนมีความรู้สึกแบบเดียวกัน หลายคนได้รับผลกระทบไม่ว่าทั่งใกล้ หรือไกล อย่างที่คุณหมอท่านพูดเกี่ยวทางโรงแรมไม่ได้รับการจอง กับกลายเป็นว่าในช่วงนั้นอาจเป็นการเลี่ยงที่จะเข้าเมืองกำแพงเพชรด้วยซ้ำไป เพราะทุกคนที่เข้ากลัวรถติดมาก เกิดปัญหาหลายอย่าง ผมมีเพียงคำตอบการจัดงานเริ่มแรกวัตถุประสงค์ของการจัดงานนบพระเล่นเพลง งานสารทไทยกล้วยไข่ จัดเพื่ออะไร ส่งเสริมการท่องเที่ยว หรือวิถีวัฒนธรรม ประเพณีของกำแพงเพชร อยากให้ทุกอย่างที่ดำเนินการอยู่ ณ เวลานี้เอาแบบดั้งเดิมได้ไหม วัตถุประสงค์เดิมได้ไหม และสิ่งสำคัญจัดมาทุกๆ ครั้งจัดมาเพื่อใคร สารทไทยกล้วยไข่ครั้งนี้ก็เหมือนกัน
/จัดมาเพื่อใคร...
-  9  -
จัดมาเพื่อใคร พื้นที่ที่เราอยู่เป็นจังหวัดกำแพงเพชร เป็นของพวกเราทุกคน เป็นของพวกเราชาวกำแพงเพชร เราจัดงานขึ้นมาก็จัดมาเพื่อใคร ถ้าไม่ใช่คนกำแพงเพชร ที่คนที่ได้ผลประโยชน์ในการจัดงานแต่ละครั้งใคร ที่ได้รับผลประโยชน์ การจัดตลาดนัดชุมชน การจัดตลาดต่างๆ จัด OTOP ต่างๆ คนในกำแพงได้รับผลประโยชน์หรือไหม อันนี้ต้องลงไปดูลึกๆ ว่าแม่ค้าที่มาทำการค้าขายในงานนี้เป็นพี่น้องชาวกำแพงเพชรหรือเปล่า ชุมชนของเราได้ประโยชน์อะไร
มีพื้นที่ให้ชุมชนได้จัดงานหรือไม่ ในส่วนตรงนี้ต่างหากเป็นสิ่งสำคัญที่เราควรจะพูดถึงกันวัตถุประสงค์ของการจัดงานอย่าเปลี่ยน ไม่ใช่มีการจัดงานให้วัยรุ่นมาตีกัน 8 วัน 10 วัน
จัดเพื่ออะไรใครได้ประโยชน์มีแต่เรื่องกับเรื่อง เมื่อปีที่แล้วหรือปีก่อนที่มีการโยนระเบิดมี
เด็กวัยรุ่นเสียชีวิต มีการตีกันเป็นข่าวดังทุกครั้ง มันเกิดขึ้นแล้วๆ ใครละที่แก้ไข ไม่มีใครที่จะคิดแก้ปัญหานี้ ยังปล่อยให้เป็นปัญหาซ้ำๆ เดิมๆ ไม่ได้เกิดประโยชน์อะไรในการจัดงานขึ้นมาจะเป็นไปได้หรือไหม 1. ลดการจัดงานให้ตรงวัตถุประสงค์ของการริเริ่มในการจัดงานเป็นประเพณีวัฒนธรรมสืบทอดสู่ชั่วลูก ชั่วหลาน และเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของกำแพงเพชรอย่างแท้จริง และพื้นที่การจัดงานจัดให้เกิดการท่องเที่ยวในแหล่งวัฒนธรรมจริงๆ ได้ไหมไม่ใช่บนถนนนี้คือสิ่งสำคัญ จัดได้แต่อย่าสร้างความวุ่นวาย สร้างความเดือดร้อนให้เราชาวกำแพงเพชรนี้ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญ ผมไม่ได้ฝากใครนะครับแต่อยากให้เกิดแบบนั้นขอบคุณครับ
อ.รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์   การจัดงานจริงๆ จุดเริ่มต้นเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว เป็นการส่งเสริมประเพณีวัฒนธรรมของคนกำแพง สมัยเริ่มแรกการจัดงานเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวนั้นต้องมีการเตรียมการ วางแผนการล่วงหน้าสมัยก่อนเราจะจัดงานนบพระเราจะมีไฮไลพ์ของแต่ละปีๆนี้เราจะเล่นเรื่องอะไร เช่น วิถีชุมชน บ้างปีเราเล่นเรื่องช่างศิลป์ไทย เราต้องมีการวางแผนเอาไว้พอการจัดงานจริงอยู่สมัยนี้บ้างครั้งบ้างปีเราขาดงบประมาณสนับสนุนจากหน่วยส่วนกลาง โดยเฉพาะการท่องเที่ยวที่โดนตัดงบประมาณไปเยอะ เขาก็ให้จังหวัดแต่ละจังหวัดช่วยเหลือตัวเอง เราก็จะมีการประมูลงาน ก็เริ่มการประมูลจริงๆจังๆ ในสมัยของท่านว่าราชการจังหวัดท่านสมนึก แต่ตอนนั้นท่านได้แบ่งโซนเป็นสองโซน คือโซนที่ประมูลก็คือโซนประมูล โซนอนุรักษ์วัฒนธรรมก็คือวัฒนธรรม เราจะแบ่งกันว่าโซนนี้ทำอะไรๆ การที่จะมีโซนตลาดนัดจริงๆ ก็จำเป็นอย่างหลายๆทีอย่างที่เมืองกาญ เขาก็จะมีตลาดนัด ซึ่งจะแบ่งโซนให้มีโซนคอนเสิร์ต โซนวิถีชีวิตจะจัดตรงสะพานข้ามแม่น้ำ อย่างลพบุรีก็แบ่งส่วนจะนำรายได้ส่วนนั้นมาส่งเสริมด้านวัฒนธรรม แต่วัฒนธรรมส่วนใหญ่เขาจัดกันจะอยู่ไม่ตลอด เขาจะอยู่ 3 วัน 5 วัน ส่วนตลาดนัดจะมีกี่วันก็เรื่องของเขา เพราะถ้ามีน้อยวันผู้รับเหมาก็ไม่มาสนใจอีก เคยเสนอสมัยผู้ว่าราชการจังหวัดท่านวิทยา ว่าแบ่งโซนได้ไหม ท่านบอกว่าได้ให้แบ่งโซน แต่ปีนั้นโดนด่าเยอะมากไม่ประสบความสำเร็จ เพราะผู้รับเหมาไม่ยอมเราบอกว่าคอนเสิร์ตคุณต้องไปอยู่ในเมืองเก่าหลังศาลเจ้าพ่อตรงนั้นเป็นคอนเสิร์ตจะตีกันอะไรกันก็ให้อยู่ตรงนั้น ส่วนอนุรักษ์ให้อยู่ในสนาม พอถึง
/วันจริงผู้รับเหมา...
-  10  -
วันจริงผู้รับเหมาไม่ยอมเขาก็บังคับให้หน่วยงานราชการไปอยู่ตรงโน้นเรือนจำก็ขายไม่ได้
การแสดงก็ไม่มีใครดู ณ ตรงนี้ก็ขึ้นอยู่กับผู้บริหารด้วย แต่ถ้าเราแบ่งโซนได้คอนเสิร์ตใครๆ ก็ไปอยู่แล้วไปอยู่ลึกๆ แล้วส่วนตรงนี้ก็เป็นเรื่องของวัฒนธรรม สมัยเริ่มแรกท่านผู้ว่าราชการจังหวัดท่านชัยวัฒน์ ตรงด้านหน้าจะเป็นเรื่องของวัฒนธรรมทั้งหมด ท่านก็มีบ้างการละเล่นที่ให้คนดู ลิเก หนัง แต่ท่านก็เอาไปไว้ท้ายๆ คือสิ่งเหล่านี้เป็นวิถีของคนปัจจุบัน ถ้าคนไกลๆ คนที่อื่นมาเขาดูเรื่องวัฒนธรรมก็จะมาดูส่วนนี้ เพราะฉะนั้นถ้าเราจะจัดให้ครบ เราจะต้องมีการเตรียมการกำแพงเพชรไม่มีการเตรียมการเลยอีก 2 เดือนจะจัดงานเรียกประชุมเสนออะไรไปก็ปรับไม่ได้แล้วมันออกมาเป็นตุ๊กตาแล้วไม่สามารถปรับได้ และไม่สามารถบอกได้ว่าปีนี้เราจะมีไฮไลพ์อะไร เพื่อนำเสนอไปยังการท่องเที่ยวได้ อย่างปีแรกๆ เรายังมีนำเสนอก่อนล่วงหน้า 6 เดือน 7 เดือน มีอะไรจะเล่นเรื่องนี้ แต่ตอนนี้ไม่มีถึงว่าเรา 2 เดือนให้เราจัดดีขนาดไหนก็ไม่มีคนมาดูเพราะเราขาดการประชาสัมพันธ์ สมัยก่อนถ้าปีไหนจะมีแสง เสียง
ในสมัยท่านผู้ว่าราชการจังหวัดท่านสมนึกในช่วงที่ท่านมาปีแรกปี 2535 จะประชาสัมพันธ์ล่วงหน้า 6 เดือน คนก็จะมาดูเยอะ แต่พอมาระยะหลังจัดงานเหมือนไม่คิดจะจัดงานไม่เป็นการจัดงานเพื่อเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว แล้วการจัดมีอะไรก็ทำๆ ไป โดยไม่มีการคิดวางแผน และอย่างที่ท่านวิชาพูดถึงในปี 2535 ได้มีเกวียนทัวร์ได้เข้าไปในเมืองเก่า แต่เรื่องเกวียนเรามีมาตั้งแต่ปีแรกๆ ในการเดินขบวน แต่เกวียนทัวร์ที่เราจัดในภาคกลางวัน และกลางคืนนี้เราจัดในปี 2535 เป็นปีแรก ก็มีชาวต่างชาติให้ความสนใจมานั่งเกวียนกันเป็นจำนวนมาก ขอฝากไว้นิดว่าการทำอะไรนั้นเราควรต้องมีการวางแผน ผมเชื่อว่าถ้าเราทำได้จะมีรายได้เข้าประเทศจะมีคนที่อื่นมาดูในรูปขบวน ศิลปวัฒนธรรม ส่วนวัยรุ่นก็เข้ามาดูในเรื่องคอนเสิร์ตเป็นเรื่องปกติ เราก็ขายในส่วนที่เขาประมูลงานไป แต่ถ้าไม่มีโซนประมูลงานผู้ใหญ่ก็จะบอกว่าไม่มีเงินในการจัดงานอีก
อ. ต๋อง คณฑี      ขออนุญาตในฐานะที่เป็นคนนครชุม และคนกำแพงเพชร โดยงานนบพระเล่นเพลงจะหยิบยกช่วงตอนพระยาลิไทและพระมเหสีไปกราบนมัสการที่เขาพระสุมนกุฎเสร็จแล้วจะมากราบพระสารีริกธาตุที่วัดพระบรมธาตุ ช่วงนั้นเป็นสิ่งที่ตื่นตา ตื่นใจกับประเพณีนี้มาก
ยิ่งเป็นขบวนช้าง ขบวนม้า และขบวนเกวียนต่างๆ ทำให้เด็กอย่างเรานั้นชอบด้วยประเพณีเก่าๆได้ย้อนกลับมาเมื่อ 600 กว่าปีที่ผ่านมา แล้วงานวัดพระบรมธาตุ ในงานเพ็งเดือน 3 นั้นเราชอบได้มีกิจกรรมการละเล่น ของเด็กที่แตกต่าง แต่มาในยุดปี พ.ศ. 2527 2528 2529 ประเพณีนบพระเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง เริ่มมีกิจกรรมใหม่ๆ เข้ามาจากช้างที่เราแห่ 8-9 เชือก จะลดเหลือแค่ 3 เชือก ขบวนม้าจะเหลือไม่กี่ตัว ขบวนเกวียนเราหาย จากคำบอกเล่าว่าช้างตื่น ม้าตื่น เกวียนตื่น อย่าลืมว่างานประเพณีนบพระเล่นเพลงของเราไม่ว่าเราจะเปรียบเทียบงานแห่เทียนภาคอีสาน งานบั้งไฟทางอีสาน เขาหยิบยกชูขบวนแห่ที่ยิ่งใหญ่ แล้วโปรแกรมการ
/ท่องเที่ยว...
- 11 –
ท่องเที่ยวของกำแพงเพชรไม่นิ่ง โดยเฉพาะวันเราใส่ไม่ได้ 12 เดือน เรามีการท่องเที่ยวที่ไหนบ้าง แล้วเดือนกุมภาพันธ์ที่จัดงานนบพระเล่นเพลงเราจัดเมื่อไร วันที่เท่าไร เรามีการเลื่อนตลอด แล้วถามนักท่องเที่ยวจะเข้าใจอย่างไร แล้วสิ่งที่อยากจะบอกว่าอย่าให้งานนบพระเป็นสิ่งที่รวม ญาติที่เราต้องสูญเสีย การสูญเสียที่นี้หมายถึงการทำลาย การยิง การพบปะ การล้างแค้น
จำได้ไหมว่าในปี พ.ศ. 2526 – 2528 ถามว่าตำรวจทำงานหนักไหม ไม่หนักเลยเนื่องจากเราไม่มีคอนเสิร์ตต่างๆ เข้ามา และอีกประเด็นหนึ่งที่เกิดทำให้วัฒนธรรมเราหายไปจำกันได้ว่าเราเคยจัดกิจกรรมการละเล่นของพี่ น้อง ชาวไทยภูเขาจัดเป็นหมู่บ้าน ที่เที่ยวชมได้ทั้งกลางวัน และกลางคืน ในการดูพฤติกรรมของเขา ในกิจกรรมที่เราจัดตรงวัดพระธาตุ ปัจจุบันมันหาย และสิ่งต่างๆ ที่อยากให้กลับคืนมาคือพี่ น้อง ชุมชนต่างอำเภอมันก็หาย แล้วถามว่ามีอะไรเข้ามาทดแทน เสียเงินๆ ทดแทน เหมือนกับหลายคนว่าจัดงานนบพระจัดทำไม จัดให้ญาติมาเสียชีวิตหรือเปล่า จัดให้มาตีกันหรือเปล่า แต่ถ้าเราจัดงานนบพระ 3 วัน เสร็จกลับจบ และอีกประเด็นหนึ่งอยากจะบอกว่านบพระจริงๆ ทำกันอย่างไร และสืบสานกันอย่างไร เพราะเด็กรุ่นใหม่คิดว่างานนบพระเป็นงานพบปะ สังสรรค์ เพื่อแสวงหาอะไรบ้างอย่าง กลายเป็นว่าการออกบูชต่างๆ แต่ละอำเภอได้พื้นที่กี่ตาราง และแออัดกันกี่ตำบลที่อยู่ในนั้น แล้วงาน OTOP ชุมชนทั้งจังหวัดสิ่งดีๆ หลายๆ อย่างหายไปหมดเลย ในเรื่องของวัฒนธรรมต่างๆ และกิจกรรมการแสดงของไตรตรึงษ์มันก็หาย ทำไมคนไม่ดูเพราะการโปรโมทนั้นเด็กไม่รู้แล้วก็หายไปหมด ในวัฒนธรรมเก่าๆ สิ่งเราอยากให้กลับคืนมาเราอยากได้เห็นภาพเก่าๆ คนกำแพงเพชรไม่อยากได้สิ่งอื่นมาทดแทน แม้แต่แสง สี เสียง จำได้ว่าผู้ที่ทำครั้งแรกนั้นนำ
ผู้กำกับชั้นนำมาเลย ครูสุพัฒน์สร มาจัดโปรโมทการแสดง แสง สี เสียง แต่ละเรื่องดึงดูดคนได้ ต่อมาช่วงหลังไม่แน่ใจว่าจังหวัด หรือใคร กันแน่จับจุดไม่ได้เริ่มหาย และอาจารย์สันติเริ่มมาจับงานแสง สี เสียงขึ้นใหม่ ก็มีคนมาดูเป็นรอบๆ ไป แล้วในการเสด็จของพระยาลิไท เสด็จอย่างไร มีการแสดงอะไร ในยุคนั้น คุณจุ๋มใช้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นตัวแสดงทั้งหมด ข้าราชการนายอำเภอแสดง เป็นเจ้าเมือง นายเมืองทั้งหมด โดยไม่ต้องจ้างตัวแสดง แต่ปัจจุบันต้องจ้างตัวนักแสดงเข้ามาเสียเงินตรงนี้ไปอีก การแต่งตัวโอเคค่าใช้จ่ายนั้นต้องมีแต่ตัวแสดงบ้างตัว อย่างเจ้าเมืองเราเปลี่ยนตัวอย่างผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นคนอื่นหรือเป็นนักแสดงที่มีชื่อดังเข้ามาเพื่อเป็นการดึงดูด ถามว่าดึงดูดได้นานไหม ดึงดูดได้แต่เพียงชั่วแว๊ปเดียวก็หาย แล้ว 5 – 6 ปีแล้ว ที่เราไม่จัดแสง สี เสียง เราจะดูอะไรกัน ทุกคนมุ่งมั่นจะดูขบวนที่ยิ่งใหญ่ ที่โฆษณาพบกับขบวนที่ยิ่งใหญ่ มโหฬาร ประชาสัมพันธ์จริงๆ แต่พอถึงวันกับว้า มันไม่ว้าวอย่างที่โฆษณาไว้ สิ่งที่อยากฝากกลับคืนมาจริงๆ ชุดดังเดิมอยากให้ทุกคนกลับมาภาพเดิมๆ ที่มีอยู่ว่าอลังการ ใหญ่โต มโหฬาร ขนาดไหน ซึ่งทุกคนที่เห็นจะว้าว แต่มาตอนนี้เห็นช้างตัวเดียวว้า กลับเถอะ
/รองวิชา...

- 12 –
รองวิชา จันทร์เชื้อ   เห็นด้วยทุกเรื่อง กับทุกท่าน อยากให้กลับมาอย่างยิ่งใหญ่ โดยก็ได้เขียนแผน 12 เป็นการเชิดชูอัตลักษณ์ เชิดชูประเพณีวัฒนธรรมของท้องถิ่น และส่งเสริมอัตลักษณ์ และการ
เชื่อมโยงเครือข่าย และการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน จะมีเกิดไม่ได้เลยถ้าไม่มีชุมชน เพราะฉะนั้นงบประมาณท้องถิ่นในปี พ.ศ.2561-2564 เขียนได้เลยเรื่องการท่องเที่ยวมีทั้งหมด 12 ยุทธศาสตร์ เกี่ยวกับชุมชนทั้งนั้นเลย งบประมาณท่านลงไปได้เลยของ อบจ. อปท. เทศบาล และอำเภอต่างๆ น่าจะจัดได้ เราไม่ควรจะพึงใครสักอย่าง แต่องค์พระบรมธาตุจริงๆ อยู่ที่นครชุมไม่ควรจะนำมาอย่างที่หมอพนมกรพูด ถ้าท่านได้ดูที่ผมเคยพานักท่องเที่ยวไปชมที่วัดพระธาตุท่านจะทราบว่าวัดพระบรมธาตุนั้นศักดิ์สิทธิ์มากมีที่มาและที่ไป รวมถึงวัดพระแก้วด้วยอย่างที่หมอพนมกรพูด ปัจจุบันผมก็ยังสามารถขายทัวร์ได้ในการเที่ยวชม นี้คือสิ่งที่เรามี ถ้าเราไม่ทำอะไรในยุคนี้
ที่โดดเด่นและทุกคนเฝ้ารอการท่องเที่ยวจะไม่เกิดขึ้นมา เพราะฉะนั้นเราต้องทำอะไรที่ชัดเจนอย่างที่อาจารย์รุ้งธรรมพูดว่ามีตรีมๆ อะไรบ้าง และเห็นควรจะมีแสง สี เสียงต่อด้วยเหตุผล
ผู้แสดงเองนั้นก็ไม่รู้ถึงประวัติศาสตร์ และผู้ที่มาชมก็ทราบ สิ่งสำคัญที่สุดมีตัวเอกเป็นท่าน
วราเทพ รัตนากร เป็นพระยาตาก ก็อยากให้เกิดอีก สุดท้ายการท่องเที่ยวในปัจจุบันตามโซเซียลมีเดีย คือใครเห็นก็ถ่ายไว้ ถ้าโฆษณาไปแล้วมาไม่ว้าวจะทำให้เสียหายทั้งจังหวัด ทั้งประเทศได้ แล้วที่อาจารย์เยาวลักษณ์ถามว่าทำไมไม่มีคนดูถ้าเจ้าเมืองไม่อยู่ก็ลุกกันหมดเพราะอะไรเพราะการประชาสัมพันธ์ปัจจุบันถามว่าตอนแถลงข่าวมีใครไปฟังบ้างก็มีแต่ผู้ใต้บังคับ ผู้ว่าราชการจังหวัดที่ประชุมกันมาตั้งแต่ต้นจะมาฟังทำไม คนที่น่าจะเชิญคือภาคเอกชน ประชาชนอย่างเรา ไปรู้ว่างานจะจัดแบบไหนเพื่อกระจายข่าว หรือเอาบริษัทนำเที่ยวมานั่งฟัง ว่าจังหวัดกำแพงเพชรจะเกิด 1 2 3 4 5 อย่างไร แบบไหนจะได้ดีไซน์การท่องเที่ยวได้ถูก แต่ที่ผมเห็นในการแถลงข่าวสื่อก็สื่อของท้องถิ่น ถ้าอยากให้งานมีว้าวนั้นต้องเป็นสื่อหรือบริษัท
ที่มีผลประโยชน์ร่วมกันมาฟังจะได้จัดทัวร์ได้ถูก และยิ่งไปกว่านั้นการทำงานต่างๆ นั้นให้มองถึงประโยชน์ที่ชุมชนจะได้รับผลประโยชน์มากกว่าผลกระทบ ผมเห็นด้วยกับพ่อค้าที่ว่าได้รับผลกระทบขนาดที่จอดรถยังเสียไม่ทราบว่าเป็นของใคร อยากให้งานเหมือนสมัยผู้ว่าราชการจังหวัดท่านวิทยา ผิวผ่องไม่กระเทือนใคร จำได้ว่ามีคอนเสิร์ตอยู่ตรงประตูทางเข้าศาลเจ้าพ่อหลักเมือง มีความคิดด้วยว่าจะไปจัดบริเวณศาลากลางใหม่ แต่ก็ทำให้เกิดความไม่พอใจแก่ผู้รับเหมาอย่างที่ทราบ
อ. นิชรา พรมประไพ   การจัดงานภาคหลังภาคเยาวชนหายไปค่ะ สถานศึกษาจริงๆ แล้วเป็นแหล่งขุมกำลังที่มีฝีมือมากมาย แต่ระยะหลังสถานศึกษาแทบไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดงานเลย คิดว่าผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นบอร์ดศึกษาธิการแล้วน่าจะ รวมถึงเยาวชนๆ รู้จักงานนบพระ กับงานกล้วยไข่แค่งานคอนเสิร์ตเท่านั้นเอง เยาวชนไม่มีส่วนร่วมในการออกร้าน ในการมีส่วนร่วมกิจกรรมเลย จะรอชมแค่คอนเสิร์ต ถ้าการประสานงานระดับสูงและสถานศึกษาได้ดึงเด็กเข้ามาได้เหมือนเดิม
-  13  -
อ. ชนิกา ศรีวรรธนศิลป์   สุดท้ายนะค่ะ ถ้าจะให้พูดงานนบพระในฝันนั้น อยากบอกว่าอยากให้งานนบพระเล่นเพลงเป็นวันที่เยาวชนคนกำแพง ประชาชนหรือนักท่องเที่ยวที่เข้ามา เป็นวันที่เขาได้ย้อนอดีตหรือทะลุมิติกลับไปยังกำแพงเพชรในอดีตกาลคืออะไรในวันที่พระยาลิไทได้มา เขาสามารถเข้ามาดูแสง สี เสียง หรือวัฒนธรรม ประเพณีต่างๆ ที่เราจัดนั้น แล้วสามารถย้อนรำลึกกลับไปได้ ในแสง สี เสียง อาจจะเล่าไปถึงประวัติมากมาย ซึ่งลูกหลาน อาจจะได้อ่าน หรือได้ชมได้ฟัง จาก You Tube หรือจากสื่ออื่นๆ ก็แล้วแต่ค่ะ ก็ไม่สู้สิบปากว่าไม่เท่า ตาเห็นในนั้นเขาจะรู้ถึงประวัติกำแพงเพชรกว่าจะมาเป็นทุกวันนี้อย่างไร ร่วมทั้งการแต่งกาย ร่วมถึงลีลาท่ารำ ทำนองการร้องในอดีตกาลมีอะไร อย่างเช่น ระบำชากังราว นักท่องเที่ยวบ้างคนยังไม่เคยเห็น การแต่งกายหรือเรื่องราวต่างๆ ที่สามารถมองได้จากการแสดง อยากให้งานนบพระเล่นเพลงเป็นอย่างนั้น อยากให้อดีตกาลกลับมา อย่างน้อย 80 % ก็ดี อยากให้แบ่งออกมาว่าลักษณะสกุลช่างอย่างที่มี ตลาดย้อนยุค อย่างที่ทุกคนมาตลาดย้อนยุค ย้อนรอย แต่ลืมไปว่าวิถีชีวิตสกุลต่างๆ เรามาจากในวัง ก็อยากให้มีตลาดชาววังกลับมาอีก โดยมีตลาดชาววัง ตลาดชาวบ้าน ผสมผสานกัน ตลาดย้อนยุค ตลาดย้อนรอย ซึ่งเป็นตลาดปัจจุบัน ซึ่งอยากให้มีจุดตรงนั้นเกิดขึ้นอีก เพื่อเป็นการรักษาวัฒนธรรม และเอกลักษณะลักษณ์สกุลช่างของกำแพงเพชร
อัฏฐวุฒิ  ศรีเทียม   ก่อนอื่นต้องขอขอบคุณองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชรที่ได้จัดเวทีเสวนาภาคเอกชนให้ความแสดงความคิดเห็นครั้งนี้ขึ้นมา หลายเรื่องที่อยากพูดได้มีหลายท่านที่ได้พูดไปแล้วจะไม่ขอพูดซ้ำ จะขอพูดในส่วนที่เชื่อมโยงระหว่างความคิดเห็นของประชาชนในครั้งนี้ เราจะสังเกตเห็นได้ว่าการจัดงานนบพระเล่นเพลง จำได้ว่าครั้งแรกที่ได้มาเที่ยวงานนั้นรู้สึกตื่นตา ตื่นใจ กับงานนบพระเล่นเพลงในปี พ.ศ. 2526 ซึ่งต้องยกความดีให้กับอดีตท่านผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร ท่านดร.ชัยวัตร  สุราภา ซึ่งได้ฟื้นฟู และริเริ่มประเพณีนบพระเล่นเพลงขึ้นมา แต่ปัจจุบันอารมณ์ของผมเปรียวยิ่งกว่าอาจารย์ชนิกา และท่านรองวิชา สิ่งหนึ่งที่ผมได้โพสต์ลงใน Line หรือมีแจ้งการประชาสัมพันธ์ไปยังจังหวัดกำแพงเพชร
   มีการท่องเที่ยว เดือนไหนๆ มีคำตอบออกมาอยู่คำหนึ่งที่สะท้อนถึงความรู้สึก ความเจ็บปวดในนั้นที่เราอาศัยอยู่ในจังหวัดกำแพงเพชร เขาพูดออกมาคำหนึ่งว่างานนบพระเล่นเพลงจังหวัดกำแพงเพชรหมดมนต์ขลังไปตั้งนานแล้ว นั้นหมายถึงว่าประเพณีดังเดิมได้ถูกทำลายด้วยวัฒนธรรมที่ถาโถมเข้ามาทุกๆ จังหวัด เป็นที่ทราบกันดีเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2560 คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้ปี 2561 เป็นปีท่องเที่ยววิถีไทย เก๋ไก๋อย่างยั่งยืน เป็นจังหวะที่ดีสำหรับคณะกรรมการที่จะเริ่มการจัดงานเริ่มกลับหันไปดูถึงวิถีชีวิตของคนชาวกำแพงเพชรหรือดังเดิมของคนกำแพงเพชร ผมก็เห็นด้วยว่าการจัดงานควรจะจัดให้เหมือนยุคต้นๆ ของการจัดงานนบพระเล่นเพลง คือ มีทั้ง แสง สี เสียง ซึ่งการสัมผัสอารมณ์จริงๆ นั้น สามารถ
ทำได้โดยเข้ามาดู เข้ามาในสถานที่แสดงจริงๆ ดีกว่าที่จะไปนั่งชมทาง You Tube สำหรับ
/ข้อเสนอแนะ...
-  14  -
ข้อเสนอแนะนั้น ผมมีทั้งหมด 5 ข้อ ข้อที่ 1 ควรจะเพิ่มบทบาทของครูภูมิปัญญาท้องถิ่น
ผมคิดว่าในจังหวัดกำแพงเพชรนั้นมีครูปัญญาท้องถิ่นเยอะ และอีกอย่างหนึ่งทำให้เราได้รู้ถึงรากเหง้าประเพณีของคนกำแพงเพชรว่าแต่ดังเดิมเขามีวิถีชีวิตการทำงาน การทำบุญ อย่างไรและสิ่งสำคัญที่สุดนั้นคือ เราสามารถจะรู้ต้นตระกูลของคนจังหวัดกำแพงเพชรที่ดังเดิมจริงๆ นั้นได้ ถ้าเราไม่ทำเราไม่เพิ่มบทบาทของครูภูมิปัญญาท้องถิ่นในอดีตนั้น อนาคตครูภูมิปัญญาท้องถิ่นเหล่านี้ก็จะค่อยๆ ล้มหายตายจากไปเหมือนกับประเพณีที่เราจะจัดงานขึ้น แล้วเราจะยากลำบากในอนาคตข้างหน้าที่ค้นคว้าหาประวัติศาสตร์ เหมือนดังอาจารย์ที่ต้องไปค้นหาเรื่องทรงช้าง จะทำให้ยุ่งยาก ใช้เวลาเยอะ ถ้าเราเพิ่มบทบาทให้กับครูภูมิปัญญาท้องถิ่นเชื่อว่าน่าจะรักษาประเพณีไว้ได้ในส่วนหนึ่ง ข้อที่ 2  เรื่องการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการจัดงานน่าจะสอดคล้องกับหลายๆ ท่านที่แสดงความคิดเห็นและที่ตรงกันมากที่สุดคือลดจำนวนวันจัดงานลง ในใจผมขอแค่ 3 วันเท่านั้น หากเราไปศึกษาประวัติศาสตร์พระยาลิไทท่านเสด็จมาจากกรุงสุโขทัยมาไหว้พระเสร็จท่านไม่ได้มาอยู่นานเป็น 10 วัน เหมือนเราจัดงานแบบนี้ ท่านไหว้เสร็จท่านก็เสด็จกลับกรุงสุโขทัย เราขอเวลาแค่ 3 วัน มันเป็นไฮไลท์จริงๆ ใน 3 วันนี้คือใส่ แสง สี เสียง ประวัติศาสตร์ให้เต็มๆ เราจะได้เป็นจุดขายได้ เหมือนดังที่ผมได้บอกว่าผมอารมณ์เดียวกันกับท่านอาจารย์ชนิกา และท่านรองวิชา ผมตอบไม่ถูกว่ากำแพงเพชรจะมีเมื่อไร แล้วจะมีเหมือนต้นๆ หรือไม่ ข้อที่ 3 ลดไปเลยร้านค้าคาราวาน ไม่ใช่ว่าไม่ให้มีแต่ควรจะลดลงบ้าง หากถามว่าลดแล้วจะทำอย่างไร เราก็ไปเพิ่มร้านค้าแสดงสินค้าหัตกรรมท้องถิ่น อย่างเส้นทางไปจังหวัดตากทางด้านขวามือจะมีศูนย์ศิลปาชีพ จะมีศูนย์ที่ผลิตงานหัตถกรรม ผมได้มีโอกาสในการเดินชมผลงานหัตถกรรมและได้พาเพื่อนเดินเที่ยวงานนบพระโดยที่เพื่อนผมไม่ทราบเลยว่าประวัติศาสตร์นั้นคืออะไร เขามาเดินซื้อสินค้าในงานเท่านั้นเป็นงานหัตถกรรมไม้สักแล้วก็กลับ โดยที่เขาไม่รู้ถึงประวัติของกำแพงเพชรเลย นอกจากจะมาดูคอนเสิร์ต และคาราวานสินค้าเท่านั้น แล้วที่สำคัญร้านค้าหัตถกรรม จำได้ว่าจัดตรงบริเวณต้นโพธิ์ แต่ถูกบดบังไปหมดด้วยคาราวานสินค้าเหล่านี้ ถ้าไม่ใช่คนในพื้นที่จะไม่ทราบเลยว่ายังมีร้านค้าภูมิปัญญาอยู่เลย ข้อที่ 4 ควรจะมีการพัฒนาการร่วมมือกันในแต่ละหน่วยงานให้สอดคล้องกันไปในทิศทางเดียวกัน ไม่ใช่ต่างคนต่างทำ มันคงไม่ใช่เราต้องร่วมมือกันทุกฝ่าย ข้อที่ 5 เราต้องปรับด้านกิจกรรมให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือภาครัฐ ภาคเอกชนและที่สำคัญคือภาคประชาชนต้องมีส่วนร่วม เพราะนี้คือท้องถิ่นของเขา เขาจัดงานขึ้นมาก็เพื่ออนุรักษ์ ฟื้นฟู ประเพณีอัน
ดีงามของเขาเหล่านี้ไว้ ครับผมก็มีข้อเสนอแนะเพียงเท่านี้ครับ
อ. ต๋อง คณฑี      คำถามจะเกิดไม่เกิดอยู่ตรงนี้แหละ ขอถามว่าการจัดเสวนามีใครกล้าขึ้นไปถามไหมว่าเซ็นสัญญากันหรือยังในปี 61 กับผู้รับเหมา เพราะผู้รับเหมาก็คนเดิมแล้วมีใครกล้าถาม
/ไหมว่าปี...

-  15  -
   ไหมว่าปี 2561 เซ็นหรือยังถ้ายังไม่เซ็นการเสวนาวันนี้มีผลปีหน้า แต่ถ้าเซ็นไปแล้วไม่มีผลถึงเสวนาไปก็เรียบร้อย เพราะออแกไนซ์คนเดิมมาทุกปี เพราะทุกครั้งที่ถามก็จะได้คำตอบว่าเรียบร้อยแล้วๆ ถ้าการเสวนาครั้งนี้เป็นผลท่านรองถามสิว่าได้เซ็นสัญญาแล้วหรือยังเท่านั้นเอง
นายพัสกร ภาคประชาชนได้รับสื่อถึงการจัดงานเสวนาครั้งนี้จากเฟสบุ๊คของท่านอาจารย์สันติ ปกติก็ไม่ค่อยได้เข้าร่วมเสวนากับหน่วยงานได้ อาจจะใช้คำพูดที่ไม่เหมาะสมต้องขอโทษด้วยนะครับ โดยชื่อในเฟสบุ๊คของผมใช้ชื่อเล่นว่าจ่ารัตน์คาราบ่าว กำแพงเพชร ที่เสวนากันมาทั้งหมดนั้นทราบว่าทุกคนรู้ว่าอะไรดี อะไรไม่ดี แม้กระทั่งเด็ก เยาวชน และที่รู้ดีที่สุดคือท่านพิธีกร เป็นระดับต้นๆ ของจังหวัดกำแพงเพชร ดังนั้นการเสวนาทุกๆ เรื่องในประเทศไทยไม่ใช่แค่เฉพาะในจังหวัดกำแพงเพชรเท่านั้น จะมีผลประโยชน์หรือไม่ จะเกิดขึ้นหรือไม่ ขึ้นอยู่ที่ทีมงาน ที่เขาจะหยิบยืนมา ผมมีข้อเสนอแนะนิดหน่อย ระดับแรก คือ เวลา เวลาของคนไทยนั้นเป็นเวลาที่ไม่ตรงต่อเวลามาก ขออนุญาตเท้าความนิดนะครับอย่างงานศพพ่อผมเองผมให้เจ้านายผมไปเป็นประธานเวลา 16.00 น. พอถึงเวลา 16.10 น. ท่านยังไม่มาผมก็ต้องดำเนินงานไปก่อนพอท่านมาท่านก็กลายเป็นบุคคลร่วมงานธรรมดาไป ถ้างานศพผมนะผมได้ทำพินัยกรรมไว้แล้วว่าไม่ต้องมีประธานให้คนภายในงานดำเนินงานได้เลย นั่งรอประธาน 16.30 น. ยังไม่มาเลย ดังนั้นอันดับแรกที่ผมจะแนะนำคือเวลา ผมวนรถ 3 รอบ ผมเข้ามา 16.30 น. ยังไม่มีใครมาเลย ในมุมมองส่วนตัวนะครับหากจะจัดในเวลา 16.15 น ควรนัดเวลาสัก 15.30 น เรื่องที่ 2 การเสวนาจะให้มีผลจริงๆ ควรจะหาตัวแทนชุมชนในท้องถิ่นทั่วจังหวัดกำแพงเพชรในครั้งนี้ก็ดีนะครับ แต่หากมีครั้งต่อไปต้องเริ่มต้นโดยการประสานไปยังองค์การบริหารส่วนตำบล หรือ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน โดยคัดสรรตัวแทนแต่ละตำบล แต่ละหมู่บ้าน มานั่งเสวนากันถ้าจะให้ดีควรทำประชาคมมาด้วยว่าควรจะเป็นอย่างไร ก็คือข้อมูลทั้งหมดที่เราคุยกันทุกคนรู้หมดว่าควรจะเป็นไปทิศทางไหนขึ้นอยู่ว่าจะเป็นไปได้หรือไม่เท่านั้นเอง ขอสรุปว่าวัน เวลา ในการจัดงานที่เหมาะสม ขอแค่ 3 วันเท่านั้นพอ สถานที่ที่มีความเหมาะสมคือให้จัดที่วัดพระบรมธาตุเท่านั้นพอ เพราะบริเวณหลังวัดพระธาตุนั้นไม่ธรรมดามีความกว้างมาก หรืออาจจะแบ่งมาจัดฝั่งกำแพงเพชรบ้างก็ได้ แล้วคอนเสิร์ตร่วมสมัยไม่ควรมี ท่านลองสัมพัสเด็กวัยรุ่น หรือชาวบ้านพื้นๆ จริงๆ เขาเรียกงานนบพระ งานกล้วยไข่นั้นว่างานนัดยิงกัน
เนาวรัตน์  พรรณยิ้ม   มาเป็นตัวแทนของการท่องเที่ยวภาคประชาชนและตัวแทนผู้นำชุมชนในเขตเทศบาล วันนี้ดีใจเพราะมีครูดีในระดับประเทศอยู่ในพื้นที่ และขอเป็นความคาดหวังว่าคนกำแพงเพชรเวลาคนต่างจังหวัดมาเราจะพูดภาษาเดียวกัน เราสามารถตอบเขาได้ว่างานนบพระมีอะไร ตรงนี้อยากฝากถึงวันนี้ พรุ่งนี้เราจะแก้ปัญหาตรงนี้ไม่ได้ แต่คิดว่าวันต่อๆ ไปเราต้องแก้ได้ เพราะเรามีครูดี อยากให้เด็กและเยาวชนรู้รากเหง้าของเรา ถึงเราแก้สมัยนี้ไม่ได้แต่วันข้างหน้าเราต้องแก้ได้ เพราะเรามีบุคลากรที่เยี่ยมมาก ก็ต้องนี้ดีใจมากและขอฝากความหวังกับคุณครูทุกๆ ท่านด้วยค่ะ
-  16  -
ผอ.รร.นครชุม      ขออนุญาตนำเสนอประเด็นเรื่องงบประมาณเมื่อปีก่อนได้เข้าร่วมประชุมกับจังหวัด
      กับเรื่องการจัดงานเพราะว่าทางนครชุมต้องเข้าประชุมตลอดไม่ว่าจะเป็นงานนบพระ เล่นเพลง
หรือตลาดย้อนยุค เรื่องของงบประมาณไม่ใช่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยไม่มีงบประมาณ
ที่ผมได้ประชุมเมื่อปีก่อนท่านผู้อำนวยการภาคของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเข้าร่วมประชุม คำถามของท่านผู้อำนวยการภาคที่เข้าประชุมด้วย เนื่องด้วยทางจังหวัดได้เชิญท่านมาเพราะต้องการงบประมาณ แต่มีคำถามจากท่านผู้อำนวยการภาคการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยมีคำถามกลับมาว่าแล้วจังหวัดกำแพงเพชรจะมีอะไรเพื่อที่ให้การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสนับสนุนงบประมาณมาให้ เขาบอกเลยว่ามองไม่เห็นช่องทางไหนเลยที่ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยจะนำงบประมาณมาให้ยังจังหวัดกำแพงเพชร เพราะไม่มีเอกลักษณ์อะไรเลยสักอย่างเดียว ตรงนี้เล่าให้ฟังนะครับ แต่หากอนาคตนั้นเราทำงานเป็นขั้น เป็นตอน มีเอกลักษณ์ ผมว่าการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเขามีเงินที่จะสนับสนุน อีกเรื่องที่มุ่งหวังในการจัดงานเหมือนคนอื่นๆ คือ จำนวนวันขอให้ลดลงเถอะครับ การจัดนั้นอยากให้จัดโดยส่วนราชการ และอำเภอต่างๆ มากกว่าครับ ขอบคุณครับ
อ. เยาวลักษณ์ ใจวิสุทธิ์หรรษา   ยังเห็นด้วยกับหลายๆ ท่านนะค่ะที่ควรจะย้อนการแสดงแสง เสียง เล่าเรื่องประวัติศาสตร์เมืองอยู่ในการแสดงแสง เสียง ทั้งหมด ถึงแม้ว่าปีหน้าเขาจัดงบประมาณไปแล้ว ถึงประมูลไปแล้วไม่เกี่ยวกับการแสดงแสง เสียง เราสามารถมีสถานที่ในการจัดการแสดงแสง เสียง ได้ และขอเล่าอีกนิดเวลาที่เราเล่นการแสดงแสง เสียง สมัยผู้กำกับโดยอาจารย์รุ่งธรรมต้องยกอาจารย์เป็นผู้นำในเรื่องการจัดแสง เสียง และนโยบายในการจัดช่วงนั้น เราจะได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี เนื่องจากเราเชิญนักแสดงทุกหน่วยงาน กำแพงเพชรวิทยาคม ราชภัฎกำแพงเพชร วัชรปราการ ภักดีพาณิชยการ เทคนิคกำแพงเพชร มีการฝึกสอนการแสดง มีส่วนในการดูแลรับผิดชอบนักแสดง เพราะฉะนั้นเวลาเราแสดงเราก็จะได้ผู้ชมจากทุกหน่วยงานของจังหวัด มาชื่นชมลูกหลาน บางที่สมัยก่อนถ้าใครเป็นศิษย์เก่าราชภัฎกำแพงเพชรนะค่ะ จะมีศิษย์เก่าจากยโสธร แม่สอด มาหลายจังหวัดมาลูกหลาน มาเป็นนักรบที่มาชมนั่งรถมา เพราะฉะนั้นทุกคนภูมิใจในลูกหลานของเรา เพราะฉะนั้นการแสดงแสง สี เสียง จึงเป็นสิ่งสำคัญส่วนหนึ่ง จังหวัดกำแพงเพชรมีผู้เชี่ยวชาญ มีครูภูมิปัญญา มีอาจารย์รุ่งธรรม อาจารย์สันติ มีผู้ใหญ่ใจดีให้ความสนับสนุน แล้วเรามีคลังปัญญาเรามาระดมสมองในการสร้างเรื่องราวในการเสนอประวัติศาสตร์จังหวัดกำแพงเพชรสู่นักท่องเที่ยว เรามีเมืองมรดกโลกที่สวยงาม ขึ้นชื่อมากๆ ทุกคนรู้จัก เราในส่วนของชาวกำแพงเพชรเราสามารถจะจัดการแสดงแสง สี เสียง ให้เป็นที่ชื่นชมแก่นักท่องเที่ยวได้ค่ะ
/อ. ชนิกา...


-  17  -
อ. ชนิกา ศรีวรรธนศิลป์   ขอสรุปง่ายๆ นะค่ะถึงเวลาแล้วที่พวกเราคนกำแพง ลูกหลาน เยาวชน ครูบาอาจารย์
ปราชญ์ชาวบ้าน และทุกๆ คน ถึงเวลาแล้วที่เราต้องร่วมใจกันแล้วปรับทุกวันนี้ให้ดีขึ้นนำอดีตกลับมา ไม่ใช่ก้าวไปข้างหน้าอย่างเดียว ก็คือนำอดีตกลับมาใช้ให้เป็นประโยชน์ ในการจัดการแสดงหรือจัดประเพณีทุกครั้ง เราลืมไปหรือเปล่าว่างานทุกงานอยู่ในมือสื่อมวลชน ช่างภาพทั้งสิ้น แต่ทุกวันนี้เราเป็นจังหวัดเดียวที่เราไม่เคยกั้นอาณาเขตให้กับสื่อมวลชน นักข่าว ช่างภาพเลย เมื่อถึงเวลาพิธีเปิด หรืออะไรก็แล้วแต่เราไม่เคยเห็นสิ่งที่สวยงามเลยนอกจากก้นช่างภาพ เราไม่ได้กล่าวว่าช่างภาพนะค่ะ แต่นี้เป็นเรื่องที่เราอยากให้เป็นข้อเสนอแนะ ในวันนี้ว่าในจังหวัดอื่นๆ เขาจะมีอาณาเขตให้สำหรับสื่อมวลชน แล้วเขาเลี้ยงดูปูเสื่อ และให้เกียรติสื่อมวลชน เพราะเขาเป็นกระบอกเสียงของเรา แต่ทุกวันนี้ต้องยื้อแย่งกันแบบชนิดที่ว่าต้องการภาพเด่นออกมา โดยเรามีวิธีแก้ไขปัญหามากมาย ซึ่งโดนมากับตัวบ้างครั้งเราเป็นสตาฟในการทำงาน บ้างครั้งเราแจ้งไปว่าท่านค่ะตรงนี้ขออนุญาต เขาบอกว่าคุณไม่ให้ถ่ายภาพผมก็ไม่ลงข่าวให้คุณเจอมากับตัวค่ะ เพราะฉะนั้นมีงานครั้งต่อไปเราให้เกียรติท่านนิดนะค่ะโดยมีอาณาเขตให้แก่ท่านเพื่อที่เราจะได้ไม่เห็นก้นท่าน วันนี้ก็ขอโอกาสไว้ ณ ที่นี้ในฐานะประชาชนคนธรรมดานะค่ะว่าถึงเวลาแล้วที่เราต้องช่วยระดมสมองร่วมด้วยช่วยกันปรับให้อดีตที่เราเกือบหลุดไปแล้วกลับมาอีกครั้ง
อ.รุ่งธรรม ศรีวรรธนศิลป์ ขอเสริมนิดนะครับเรื่องกิจกรรมๆ ที่เรามองข้ามไปแต่เดิมที่เรามีมาคือการแต่งกายอย่างที่ลพบุรีที่เราไปทำเริ่มสมัยแรกๆ นั้นยังคงอยู่โดยการแต่งกายแบบไทย ถ้าทุกคนย้อนยุคหมดในช่วงที่จัดงาน 3 วัน แม้กระทั่งข้าราชการ ทุกหน่วยงานเขาก็ใส่ แล้วทุกคนก็จะรอค่อยให้ถึงวันนั้น เพื่อที่จะแต่งตัวประกวดกัน และอีกข้อหนึ่งคือกิจกรรมที่เกี่ยวกับงานนบพระผมเคยเสนอมาตลอดงานนบพระเล่นเพลงของเรานั้นเหมือนการหลอกเจ้าเราไม่เคยนึกถึงกิจกรรมไหว้พระเลย ซึ่งแต่เดิมเรากำหนดว่าการไหว้พระที่นี่บูชาไหว้ด้วยการจุดโคมประทีปปีแรกๆ เราใช้โคมประทีปเราค่อยจัดประกวดยิ่งใหญ่อยู่ 2 ปี ปี พ.ศ. 2542 – 2543 จัดประกวดโคมผัด โคมแขวง และให้เห็นศิลาแลงตรงเสาศิลาแลงด้านหน้าจะเห็นรูปบาท ปีแรกเราจัดให้ประชาชนนั้นเขาไปกราบไหว้โดยเราจัดทำเป็นบาทขึ้นมาสองใบตรงเสา โดยเราได้ทำการรณรงค์ไม่ให้มีการจุดธูปก้านให้เปลี่ยนเป็นการจุดธูปแบบกำยานแทน ธูปกำยานนั้นจะเป็นธูปสมุนไพรชิ้นๆ ผมเคยไปเรียนกับท่านเจ้าคุณว่าจะทำการฟื้นฟูไหมลูกกำยาน ในวันนั้นให้ทุกคนนำธูปกำยานมาจุดเพื่อให้เป็นเอกลักษณ์ของชาวกำแพงเพชรเพื่อไม่ให้เหมือนที่อื่น อย่างที่สุโขทัยเขาเรียกว่าวันลอยกระทงส่วนจังหวัดกำแพงเพชรเราจะเรียกว่าการลอยโคมผัด โคมแขวง มันมีอยู่ในศิลาจารึก เรื่องงบประมาณของการท่องเที่ยวนั้นจริงๆ มีหลักการให้เราต้องทำแผนการล่วงหน้าอย่างน้อย 6 เดือน อย่างปีนี้เราจะเล่นเรื่องแสง สี
เสียง อย่างที่ผมทำนั้นในช่วงแรกๆ เขามีงบประมาณมาให้ 8 ล้านบาท ปีที่ 2 ก็จะลดลงเหลือ
/5 ล้านบาท...
-  18  -
    5 ล้านบาท ปีที่ 3 จะลดลงเหลือ 2 ล้าน พอปีที่ 4 เขาไม่ให้เราแล้วเราต้องจัดเองถ้าเราอยากได้งบสนับสนุนนั้นเราต้องปรับเปลี่ยนกิจกรรมเราเคยคิดรูปแบบกิจกรรมไว้เยอะแยะ ตัวอย่างเช่น การแสดงแสง สี ในน้ำในสมัยท่านวิทยา แต่ยังไม่สำเร็จท่านได้ย้ายไปก่อน เราจะเล่นแสง สี เสียง รอบคูเมืองเพื่อของบประมาณ หรือบางปีเราเสนองบประมาณว่าเราจะจัดงานนบพระ เล่นเพลงในช่วงกลางคืน ปีนั้นเราก็ได้งบสนับสนุนมาแต่เราทำได้แค่ปีเดียวโดยไม่ต่อเนื่องกัน หากเราทำต่อเนื่องกันก็จะติดตลาดการท่องเที่ยว ปีสุดท้ายที่เสนอในสมัยท่านผู้ว่าราชการจังหวัดท่านศิวะ ก่อนที่ท่านจะย้ายไปอยู่อุบลผมได้เสนอขบวนนบพระทางน้ำ ท่านชุรีพรที่อยู่สำนักงานจังหวัดท่านได้ย้ายไปทำเป็นขบวนแห่สลุงหลวงทางน้ำที่ลำปางนี้แหละที่เป็นกิจกรรมไม่ซ้ำแต่เดิมที่เราจะของบประมาณได้ แต่ทั่งนี้ทั่งนั้นเราต้องวางแผนนานๆ เราจะทำให้เขาเห็นว่าเราทำเพื่อส่งเสริมอะไร ให้อ้างอิงถึงประเพณีท้องถิ่น และอีกอย่างหนึ่งต้องไม่ซ้ำเดิม ถ้าแสง สี เสียง ก็ต้องปรับเปลี่ยนบ้าง ไม่ใช่วัดพระแก้วไปตลอด ควรจะเปลี่ยนเป็นมุมโน้น มุมนี้ เพื่อที่เขาจะได้ส่งงบประมาณลงมาให้ครับ ผมขอฝากไว้แค่นี้ครับ
รองวิชา จันทร์เชื้อ   ขอฝากไว้ 2 หัวข้อนะครับ ข้อที่ 1 ที่คนกำแพงเพชรการที่เราจะปล่อยอะไรต่างๆให้ล่วงเลยมาขนาดนี้ โดยมอบภาระหน้าที่ให้กับผู้สูงวัยอย่างเดียวคงไม่ไหว อยากให้พวกเราเจนเนอเรชั่นต่อไปนะครับอายุ 50 40 30  เพราะเราไม่สามารถย้ายบ้านหนีไปไหนไม่ได้แล้ว ถ้าการท่องเที่ยวไม่เกิด เศรษฐกิจก็ไม่ดี ตามด้วยโจร ผู้ร้ายชุกชุม และสุดท้ายความเจริญของบ้านเมืองก็ไม่เกิด ที่มาพูดในแง่ของประธานอุสาหกรรมการท่องเที่ยวภาคเหนือ จังหวัดกำแพงเพชร โดยผมได้นำจังหวัดกำแพงเพชรไปแนะนำตลอด แต่ทุกคนจะบอกว่าจังหวัดของคุณมีอะไรทำไมถึงมาเพิ่งบอก อย่างที่จะมีการประชุม 19-  20 ที่สุโขทัย 17 ภาคเหนือ เราโทรไปบอกเขาและได้แจ้งไปแล้ว เขาบอกว่าทำไมเพิ่งมาบอกตอนนี้มันไม่ทันละ ขอบอกเลยว่าเราควรจะบอกเนินๆ อย่างที่ท่านอาจารย์รุ่งธรรมท่านพูดไว้ว่าควรจะแจ้งล่วงหน้าอย่างน้อยประมาณ 6 เดือน เพราะคนที่จะมารับฟังนั้นไม่ใช่พวกเราแต่เป็นบริษัทนำเที่ยวที่นำนักท่องเที่ยวเข้ามาไม่ว่าชาวไทย หรือชาวต่างชาติ ลงทุนสักหน่อยให้เขาเข้ามาดูว่ากำแพงเพชรเรามีอะไรแล้วงานหน้าตางานเป็นอย่างเราเขาจะได้ประชาสัมพันธ์ และขายตั๋วล่วงหน้า โรงแรมจะได้มีคนมาพัก ร้านอาหารจะได้มีคนมาทาน ร้านขายของฝาก ของที่ระลึกก็จะขายออกขายได้ และชุมชนท้องถิ่นโดยเฉพาะที่เป็นกิจการอยู่แล้วจะได้มีการกระจายรายได้ เมื่อเขามีรายได้ขึ้นมาเขาก็จะไม่ไปกรุงเทพ ไปจังหวัดไหนแล้ว ถึงแม้ว่าจะมีรายได้น้อยกว่าแต่เขาอยู่ที่นี่เขามีความสุข การท่องเที่ยวก็จะยั่งยืน ความเจริญของคนกำแพงเพชรก็จะสุขกันทั่วหน้า พ่อเมืองใครมาก็ตามที่ ไพร่ฟ้าก็จะค่อยที่ค่อยอาศัย แต่ที่อยากจะขอขอบคุณอาจารย์สันติ อาจารย์รุ่งธรรม อาจารย์ชนิกา เราก็อยู่กันมานานปี ซึ่งเราก็กัดไม่ปล่อยนะครับ ผมก็อีกคนหนึ่ง หมอพนมกร และยังมีอีกหลายท่านนะครับที่ยังต้องทำต่อไปเพื่อคนกำแพงเพชร
/อ. สันติ...
-  19  -
อ. สันติ อภัยราช   เรื่องของการจัดงานนบพระเล่นเพลงผมได้มาจัดเมื่อปี พ.ศ. 2535 โดยใช้วัดพระ
ธาตุหน้าพิพิธภัณฑ์เป็นที่จัด จัดหมู่วัฒนธรรมจัดร่วมกับสำนักวัฒนธรรมตอนนั้นผมเป็นประธานสภาจังหวัดอยู่ 12 ปี โดยจัดแบบนี้ทุกปี แล้วทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยนั้นได้สนับสนุนงบประมาณเยอะนะแต่เขาไม่จ่ายเรา เขาจ่ายของเขาเอง โดยให้เราไปร่วมกับเขาโดยดำเนินการแบบนี้มาสักพักหนึ่ง เราพยายามทำทุกอย่างให้ออกมาดี พอมาพักหลังผมไม่ได้ดำรงตำแหน่งประธานสภาวัฒนธรรมตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 จึงไม่ได้เข้าร่วมประชุม พอไม่ได้เข้าประชุมก็ไม่มีโอกาสได้พูด ทุกครั้งที่เข้าประชุมเข้าก็จะเอียนผมเพราะผมพูดเยอะเพราะข้าราชการจะไม่พูดเลย ทุกคนเงียบเพราะกลัวจะขัดแย้งกับเจ้านาย ผมก็พูดเลยเต็มทีเขาก็เห็นว่าเราเป็นไม้เบื่อไม้เมาพอระยะหลังจึงห่างกันมาเลยๆ โดยตอนนี้ผมก็ไม่ได้เข้าร่วมมา 6 ปีแล้ว ซึ่งเขาก็ยังเกรงใจโดยให้เป็นผู้ทรงคุณวุฒิทางวัฒนธรรมอยู่ เขาก็จะเชิญไปทำงานที่จำเป็นเท่านั้นที่ไม่เกี่ยวกับเงิน เพราะถ้าเกี่ยวข้องเรื่องเงินเมื่อไรก็จะพูดกันยาว นั้นเป็นเรื่องปกติ เห็นด้วยอย่างยิ่งกับทางองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชร กับท่าน ผอ. ศุภชัย และท่านรองปลัดปัทมา คิดเรื่องนี้อยู่หลายครั้งแล้ว ที่จะทำเรื่องนี้ขึ้นมา มันอาจไม่100 % ที่เราจะได้ในวันนี้ แต่เสียงนี้ท่านอาจารย์สายรุ้งได้ถ่ายทดสดในเฟสบุ๊คไลค์ และคุณเอกก็จะนำไปถ่ายทอดทางอสมท. เสียงเหล่านี้จะต้องถึงผู้ว่าคนใหม่ ถึงสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดคนใหม่ และการเปลี่ยนแปลงอาจจะเกิดขึ้น รัฐธรรมนูญยังฉีกได้ สัญญาทำไปแล้วก็ถ้าเราจะฉีกจริงๆ นั้นสามารถฉีกได้ และถ้าเราเข้มแข็งจริงๆ และลงมือทำกันจริงๆ แล้วมีหัวเรือใหญ่อย่างท่านรองวิชา และพวกเราคนทำงานพร้อมที่จะทำงานร่วมกัน และต้องขอขอบคุณทุกท่านด้วยนะครับและก่อนจะจบขอคำมั่นสัญญาจากท่านผอ.ศุภชัย ว่างานนี้จบแล้วจะเสนอต่อใคร อย่างไรจะแจ้งให้ทางเรารับทราบครับผอ. ศุภชัย ศรีงาม   ต้องขอบคุณจริงๆ ตรงนี้ไม่ได้คาดหวังว่าจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ทั้งจังหวัดแต่เชื่อว่าเสียงของเราทุกคนตรงนี้อาจจะเกิดข้อฉุดคิดให้แก่ท่านผู้ใหญ่บ้านนี้เมืองนี้บ้างคงไม่ใช่ตรงนี้ เพราะตรงนี้มีหลายๆ ที่ได้ฟังคงจะทราบว่าพี่น้องประชาชนมาแสดงความคิดเห็นตั้งแต่ท่านผู้อาวุโสที่นั่งอยู่บนเวทีท่านได้คลุกคลี่ตั้งแต่เริ่มต้นมาและพวกเราที่ได้มีโอกาสสัมผัสหรือมุมมองของพวกเราติดตามอย่างใกล้ชิดมีความรู้สึกอย่างไร กับการที่จะสะท้อนสิ่งดีงามของบ้านเมือง ในฐานะคนกำแพงเพชรเหมือนกัน ผมจะขอเอาสิ่งที่จำเพราะว่าที่จดนั้นจะมีทีมงานจดแล้วจะนำมาสรุปข้อมูลนำเสนอทางจังหวัดต่อไป แต่สิ่งที่ได้เห็นในวันนี้ทุกคนมีความเห็นพ้องต้องกัน ข้อที่ 1 คือ ความชัดเจนในการวางแผน ควรจะมีการวางแผนที่ชัดเจน เราจะบอกได้เลยว่าปีนี้ขนาดนี้ ปีหน้าจะมีอะไรอย่างไร มีปฏิทินการท่องเที่ยวที่ชัดเจนกว่านี้ มีการประสานงานหน่วยงาน องค์กรที่เกี่ยวข้องให้มากกว่านี้ เรื่องการวางแผนในปีต่อไป ข้อที่ 2 คือเรื่องสถานที่ความเหมาะสมในด้าน
/สถานที่...
-  20  -
   สถานที่นั้นจะมีการบริหารจัดการสถานที่อย่างไร ให้มีความชัดเจนว่านี้เรื่องของคอนเสิร์ตนะ นี้เรื่องของวัฒนธรรมนะ นี้เรื่องของภูมิปัญญา เราจะทำอย่างไร ไม่ใช่เหมือนทุกวันนี้ที่เข้ามาภายในงานแล้วไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไรตรงไหนอย่างไร ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้มนต์เสน่ห์และสิ่งที่ดีงามนั้นมันหายไป ข้อที่ 3 เรื่องของระยะเวลาอยากให้ปรับลดลงและเปิดโอกาสให้คนในท้องถิ่นในแต่ละที่ๆ มีภูมิปัญญา มีวัฒนธรรมท้องถิ่น ได้มีโอกาสเข้ามาแสดงบ้าง ให้มันชัดเจน และเรื่องงบประมาณนั้นหากเรามีการคิดและวางแผนล่วงหน้าท้องถิ่นมีโอกาสจะนำสิ่งดีงามออกมาเสนอได้อยู่แล้วในพื้นที่นี้ ข้อที่ 4 เรื่องการประชาสัมพันธ์ก็จะสอดคล้องกับข้อที่ 1 ต้องมีการวางแผนให้ชัดเจนขึ้นเพราะเป็นความต้องการของเราทุกคนในจังหวัดกำแพงเพชรจะนำความคิดแนวคิดของทุกท่านวันนี้นำเสนอไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชรว่าการจัดงานในวันนี้ได้มีข้อเสนอและแนวความคิดนี้จากทุกคนประชาชนคนกำแพงเพชรแล้วจะนำเสนอไปยังจังหวัดกำแพงเพชร และทางวัฒนธรรมได้มีตัวแทนเข้าร่วมจดบันทึกและคงรับทราบในส่วนนี้ แต่วันนี้พวกเราคนกำแพงเพชรจะทำให้เกิดการขับเคลื่อนมีแนวคิดที่เหมือนกัน สิ่งที่ดีงาม สิ่งที่มีค่าให้อยู่คู่เมืองกำแพงเพชรของเรา และให้เด็กรุ่นหลังสืบทอดต่อจากเรา และครั้งต่อไปอยากให้เด็กๆ เยาวชน เข้าร่วมพูดคุยกับเราด้วย ว่ามีแนวความคิดอย่างไรจากการสัมผัสกับงานนบพระเข้าร่วมเสวนาครั้งต่อไป
ข้อเสนอแนะ   1.  งานมีเมื่อไร
   2.  งานจะเหมือนปีที่ผ่านมาหรือไม่
   3.  งานจะมีอะไร (อลังการไหม)
   4.  การแต่งกาย (เจ้าเมือง และข้าราชบริพาร)
   5.  กำหนดสัดส่วนการแสดงให้ชัดเจน
   6.  กำหนดวัน เวลา และสถานที่ให้เหมาะสม
   7.  ปลูกฝังค่านิยม/เปิดตลาดชุมชน ลดการจ้างออแกนไนซ์
   8.  พิจารณาระยะเวลาการจัดงาน
   9.  การแสดง แสง สี เสียงให้มีทุกปี
   10.  แยกพื้นทีการแสดง/พื้นที่รับประทานอาหาร
11.  จัดทำวิจัยเกี่ยวกับการจัดงาน
12.  จัดงานเพื่ออะไร /เพื่อใคร / คนกำแพงเพชรได้ประโยชน์อย่างไร (ดูวัตถุประสงค์)
13. การประชาสัมพันธ์การจัดงาน
14.  การประสานงานระดับสูงสู่สถานศึกษา
15.  เพิ่มบทบาทครูภูมิปัญญาท้องถิ่น