ประวัติแม่ถุงเงิน ศุภดิษฐ์ ตระกูลเก่าแก่ของเมืองกำแพงเพชร

[apairach]

ตำนานแม่ถุงเงิน ศุภดิษฐ์

แม่ถุงเงิน เกิดที่ข้างวัดเสด็จ ลักษณะบ้านเป็นบ้านอยู่อาศัย เป็นเรือนหลังใหญ่ เป็นบ้านของขุนทวี จีนบำรุง และแม่ซุ  ก่อนที่ขุนทวี มาปลูกบ้านหลังใหม่ เหนือขึ้นมา ราว พ.ศ. ๒๔๕๐ ปลูกบ้าน บ้านชั้นเดียวสูงจากพื้น ราว หนึ่งเมตร ตรงกันข้ามเป็นห้องแถวของพ่อปู่(ปู่ชื่น ศุภดิษฐ์) มี อยู่ ห้าห้อง มีโกตวง ๒  คูหา    น้าทอง ปัจจุบันหลานสาวทำอาหารขาย ริมถนนราชดำเนิน ติดบ้านยายหาด ขายขนม ยายประดับ ลูกสาวชื่อแม่ยี่
ยายชะแลง ขายทอง ร้านแม่ชะแลง ๒คูหา รวม ๕คูหา หลังห้องเช่าติดแม่น้ำปิง ภายหลังไฟไหม้ กำแพงเพชรครั้งใหญ่ในปี ๒๕๐๕ ทำให้ไฟไหม้หมดทั้งตลาด ตามคำบอกเล่า ของแม่ถุงเงิน
ริมถนนฝั่งแม่น้ำปิง   เริ่มจากร้านยายยูง ขายก๋วยเตี๋ยว  บ้านครูคะนึง ไทยประสิทธิ์  (ลูกแม่นางจำนง  ชูพินิจ
ร้าน เจ็กหงัง ขายของจิปาถะ ของกินของใช้ ถัดมาเป็นท่าเรือวัดบาง  มีเขื่อนปูนติดถนน เสาบ้านอยู่น้ำ ถัดไปเป็นร้านคุณนาย บุญเลื่อน ขายเครื่องเขียน  บ้านครูศรีสวัสดิ์  ม่วงผล  ร้านเจ๊กฮ้อ ขายมะหมี่ มีซอยท่าน้ำใหม่
ถัดไปเป็นห้องแถวยาว บ้านแม่ม่วยห้องแถวสองชั้นขนาดใหญ่ขายผ้า (สกุลศุภอรรถพานิช) ร้านขายยา เจ๊กลี้ (ลูกสาวชื่อพริกขี้หนู) ต่อไปเป็นบ้านเจ๊กลี้เผ่า กับยายเชย สกุลสุวรรณวัฒนา ต่อมาเป็นบ้านยายลำดวน ทำหน้าที่รับจำนำของ เป็นปีบ บ้านยายแก่ ขายกล้วยไข่สุกหน้าบ้านยายเหงี่ยม เมียตาน้อย ขายเมี่ยง  อมละ  ๑๐สตางค์ขาย กล้วยมัน  ( ประมาณปี ๒๔๙๐ ) ถัดไป บ้านแม่ม่วย เจ๊กปอ ขายทอง บ้านป้าจั่นดี (ลูกแม่นาคกับเจ๊กพง) ต่อมาเป็นโรงแรม (เดิมเป็นบ้านยายตุ่น ตาไล้ มีลูกชื่อตาล้วน) ขายห้องแถว เป็นโรงแรม ของอาโต้ เจ๊กพง
   บ้านยายแลง บ้านยายมะลิ เมียเจ็กจือ ทำบัญชี โรงสี พรานกระต่าย  เจ้พ้ง เมียเจ๊กเต็ง   บ้านพี่ยีวิรัตน์  บ้านยายเหลิม ขายขนมหวาน   บ้านชังฮ้อ ขายทอง ถัดไปเป็นท่าน้ำ ถัดไปเป็นห้องแถวเจ๊กเฮง ขายของทุกอย่างถัดไปเป็นร้านตัดผม ผู้ชาย ร้านเจ๊กหยี่ ตัดเสื้อผ้า  ถัดไปเป็นบ้านตารอด ยายก้าน ขายใบเมี่ยง ของโชห่วย หัดให้แม่ถุงเงิน ขี่จักรยาน  ต่อไปบ้านยายช่วย ๒ ชั้น เมียมหา ขายยาสมุนไพรโบราณ บ้านยายนกแก้ว ขายตุ๊กตา ศาลพระภูมิ  และเครื่องศาลพระภูมิ บ้านเจ๊กเล้ง ๒ ชั้น ขาย ของจิปาถะ บ้ายยายพลอด ตาอุ่น สกุลเขียวแก้ว ศึกษาอำเภอพรานกระต่าย จบที่บ้านนายระไว ซ่อมจักรยาน และถึงท่าน้ำวัดเสด็จ หมดเขตไฟไหม้
        ทางฝั่งเสด็จ เริ่มจากบ้านยายแม่รอด (แม่สส.เรืองวิทย์) ห้องแถวไม้ชั้นเดียว เป็นบ้านยายหยุดเจ๊กกัง ขายของชำ ถัดไปเป็นบ้าน ยายเงินขายผัก ขายเมี่ยง  บ้านเจ็กท้ง ขายมะหมี่ เป็นซอยโรงแรมราชดำเนิน ถัดไปเป็นบ้านนายท้ายเสม ยายดำสกุลกล้าตลุมบอน ถัดไปถึงบ้านปู่ชื่น ( บ้านแม่ถุงเงิน) ถัดไปเป็นบ้านนายวงค์ บ้านแถวสองชั้น  บ้านเจ๊กเอง บ้านเจ๊กกวาง บ้านยายเพิ่ม ตาปานทำงานบัญชีเทศบาล   (  ครูสุพรรณลูกเขย  ลูกสาว ครูเพ๊ญพักตร์) ซอยยายหาด บ้านแม่ยี่นายเทียม พวกสกุลกุลสุ   (นายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองกำแพงเพชร) ถัดไปเป็ นตาเชิญ ยายเซีย สกุลชาญเชี่ยว ค้าไม้   ถัดไปเป็นบ้านตาอ๋อ ยายอยู่  ลูกหลวงภักดี  บ้านแถวไม้  บ้านเสี่ยโต (คุณสุรชัย ธัชยพงษ์ ) ร้านแป๊ะพง  ยายโต้   (โรงแรมชากังราวในปัจจุบัน)  ร้านเจ็กบุ่น ขายข้าวหมูแดง หมูกรอบ  ร้านโกวั้น บ้านเจ็กสึ่ง   ตัดเสื้อผ้า  โรงภาพยนตร์เกียรติดำรง  โรงยาฝิ่น ถัดไปเป็นโรงหล้ากำแพงเพชร


แม่ถุงเงิน ศุภดิษฐ์  เกิดวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๔๖๗ ที่บ้าน ขุนทวีจีนบำรุง ซึ่งภรรยาชื่อแม่ซุมีศักดิ์เป็นป้า บิดาชื่อนายแขก ศุภดิษฐ์  ( ลูกนายชื่น  ภูมิลำเนาเดิม อยู่กำแพงเพชร นางทาภูมิลำเนาอยู่จังหวัดตาก) แม่ชื่อนางลิ้นจี่ เดิมชื่อส่วยจี่ (ลูกหม่องเซ็งเพ่ ชาวพม่า มาทำไม้ที่กำแพงเพชร กับนางบุญทัน สกุลเดิมสุรเดช ซึ่งมีพี่น้อง ชื่อนางบุญแพง นางบุญทัน บุญทิน บุญทวน และนายย้อย (นายชื่นเป็นลูกนายเชื่อม กับนางพัน)
นางบุญแพง แต่งกับ กับ นายพิน ชูพินิจ  มีลูกชื่อนางประเจียด แต่งงานนายอำเภอสุโขทัย ชื่ออะไรจำไม่ได้  มีลูก .....นายกุ่ม  แต่งงานนางสังวาลย์ มีลูกชื่อ นางเสริมสุข,  นายกู่ไม่ได้แต่งงาน    นางบุญทิน แต่งงานกับนายใย มุสิกะปาน มีลูกชื่อครูวันเชิด  มุสิกะปาน เมียชื่อนางชั้น  น้องชื่อ นายโพเทิน เมียชื่อ นางบุญทวน แต่งงานกับ คนจีน นามสกุลสุรเดช มีลูกชื่อนางบุญมา เมียนายวงค์    สัทธานนท์   มีลูก ๒คน คิอ นายทวี และนายทวีป ( เดิมเป็นนายทหาร ) นายย้อย แต่งงานกับนางทองคำ  ใช้นามสกุลสุรเดช มีลูกทำสวนชมพู่ อยูท่าพุทรา จำชื่อไม่ได้
นายแขก ศุภดิษฐ์  พี่สาวชื่อ  ยายมุจรินทร์(ละมุด)   แต่งงานกับรื่น จันทราภัย (คนตาก) ตำแหน่งผู้ช่วยคลัง   น้องคนถัดมานายสาหรี่ แต่งกับ นางกิมเฮียง ลูกชื่อนายพล    น้องถัดมาชื่อนางปรุง แต่งงานกับนายสวาท มีลูกชื่อนายแสวง  นางตุ๊กตา และ นางแอ๊ด     นาง เฟื้อ(ศุภรัตน์)  เมียช่างช่วย นางเกาะ เมียนายทหาร ย้ายไปอยู่นครสวรรค์ นางพิศ เมียนายตง มีอาชีพค้าขาย  คนสุดท้องชื่อนายฝรั่น แต่งงานกับนางจวน อาชีพทำขนมขาย มีลูกชื่อวารีรับราชการครู  แต่งงานนายไท ทำงานไปรษณีย์
 นายแขก(พ่อตา)  เรียนบัญชี ทำงานเป็นสมุห์บัญชี ของห้างล่ำซำ และมาเป็นสมุห์บัญชี ของที่ทำการป่าไม้กำแพงเพชร ตายเมื่ออายุ ๗๒ ส่วนนางลิ้นจี่ (แม่อ้วน)เป็นแม่บ้าน ถึงแก่กรรมเมื่ออายุ ๖๗ปี
นางถุงเงิน  ศุภดิษฐ์  มีพี่น้องทั้งหมด ทั้งหมด ๑๑ คน คือ
๑.นางถุงเงิน ศุภดิษฐ์ ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น เครือมาศ แต่งงานกับนายเจริญ จารุวัฒน์ (โกสินทร์ จารุวัฒน์)
๒.นายไพทูรย์ เปลี่ยนชื่อเป็นนายเถลิงศักดิ์ แต่งงานกับนางฉายา รามสูต รับราชการเป็นปลัดอำเภอที่กำแพงเพชร มีลูกชื่อ ต่อม  ติ่ง โต้ง  ต๋อง แต๋ง
๓.นายไพโรจน์ รับราชการป่าไม้อำเภอ เกษียณที่อำเภอสวรรคโลก แต่งงานกับ นาง มะเอติ่น ชาวพม่า มีลูกชื่อ นางน้อย นางไก่ นายหนุ่ย
๔.นางสมพร แต่งงานกับนายบรรจบ ครองแก้ว รับราชการป่าไม้อำเภอ  มีลูก ๘ คน คือนายจุ้ย
๕.นายขยาย อาชีพขับรถกำแพงนครสวรรค์ แต่งงานกับนางจำนง มีลูกชื่อนางตุ้มทอง
๖.นางพุ่มพวง แต่งงานกับดาบเกษม นาคน้อย รับราชการตำรวจ มีลูก ๕ คน จ๋อม จิบ น้อย แจ็ค จุ่น
๗. นายชนัย(น้าออด)  อาชีพค้าขาย แต่งงานกับนางประเทือง มีลูก  ๔ คน อ้อม อ้อ  มาน
๘. นางพริ้มเพรา แต่งงานกับนายอ๊อด พันธุสังวร อาชีพ เลขาเรืองวิทย์ ลิกซ์  มีลูก ๑ คน ชื่อ เอ๋
๙.นายขจร อาชีพทำงานบริษัทจาวาแมนนู แต่งงานกับนางนงนุช  และนางแอ๊ด  มีลูก ๔คน
๑๐. นางเพทาย รับราชการครู แต่งงานกับนายวราห์ มุสิกะปาน สามัญศึกษาจังหวัดกำแพงเพชร
 มีลูก ๒ คน คือนายระวิเทพ มุสิกะปาน
๑๑. นางระพีพรรณ อาชีพรับราชการครู แต่งงานกับ นายวิสูตร จิตบรรเทา  หัวหน้ากศน.อำเภอ
มีลูก ๓คน คือ ตุ๊กติ๊ก กลองแต็ก ตุ๊กตา
แม่ถุงเงิน ศุภดิษฐ์  เมื่อสมัยเด็กๆ อยู่กับป้า ละมุด ทำขนมครกขาย เมี่ยงคำ กล้วยปิ้ง ขายที่วิกลิเกของป้าละมุด อยู่หลังบ้าน บริเวณบ้านหน้าพรปัจจุบัน วิกลิเกแม่ละมุด มีตั้งแต่แม่ถุงเงินเกิด เลิกวิกไปเมื่ออายุ  ๑๐ ขวบ
มีลิเกจาก แสดงทุกคืน ส่วนใหญ่เล่นเรื่องในวรรณคดี มีการแสดงพม่ารำขวานก่อนเล่นทุกวัน เก็บค่าชม ราคาประมาณ จำไม่ได้ ยังไม่เข้าโรงเรียน บริเวณหน้าวิกลิเก มีเมี่ยง ขนมหวาน ขนมยายเฉลิม สมัยเป็นเด็กช่วยป้าทำครัว ทำอาหาร อยู่กับครอบครัวใหญ่ 
   เรียนประถมศึกษาที่โรงเรียนนารีวิทยา บริเวณใกล้ประปากำแพงเพชรปัจจุบัน อาคารชั้นเดียวใต้ถุนสูง มีชั้นประถมหนึ่ง ถึงมัธยมศึกษาปีที่ ๓ มีครูประจำชั้นชื่อนางชุด เกิดเทพ  มีสามีชื่อชาญชัย เป็นเสมียนศึกษา ครูใหญ่ชื่อนางสมสนิท รามสูต   ครูเสมอ   ครูสมศักดิ์ ศิริไพบูลย์  มีเรียนวิชาเหมือนปัจจุบัน  โรงเรียนอยู่ติดกับวัดชีนางเกา ตอนเช้าเดินมาโรงเรียนกับ  อัมพร ทองอยู่   จง  มุสิกะพงศ์   ระเบียบ ลูกนายไปรษณีย์  สมจิต ขณะไปโรงเรียนมีถุงผ้า ใส่กระดานชนวน ปิ่นโตข้าว นุ่งผ้าถุงสีน้ำเงิน เสื้อคอซองสีขาว รองเท้าผ้าใบขาว  มีนักเรียนประมาณ ๗๕ คน ชั้น ม. ๓ มี ๗คน  รวมเรียนที่โรงเรียนนารี ๗ ปี โรงเรียนเลิก๓โมงเย็น โรงเรียนหยุดวันพระ
เรียนพอปานกลาง
   ปี ๒๔๘๓ ไปเรียน พิษณุโลก ที่กำแพงเพชรไม่มีการเรียน ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย อายุ๑๖ ปี ป้าละมุดส่งไปเรียนจังหวัดพิษณุโลก โรงเรียนเฉลิมขวัญสตรี ซึ่งเป็นโรงเรียนฝึกหัดครูด้วย ไปเรียน ๒ปี ได้ครูว .(ครูประกาศนียบัตรจังหวัด) การเดินทางไปเรือลาว( หางแมงปล่อง) กับ ปทุม ทองคุ้ม คนท่อเรือชื่อนายมี ป้าละมุดไปส่ง ใช้เวลาเดินทาง ๓ วัน๓คืน ถึงจังหวัดตาก  ขึ้นรถไปสวรรคโลก ต่อรถไป ไปพิษณุโลก รวม ๗ วัน ขี่สามล้อไปโรงเรียนเฉลิมขวัญ อยู่หอพัก ๒ปี ไม่ได้กลับบ้าน ขากลับจบการศึกษา พ่อแขก ไปรับกลับทั้ง๒ คน  หนึ่งเดือน ใช้เงินประมาณ ๕ บาท
ปากกาเชพเฟอร์ ด้ามละ ๙ บาท สั่งซื้อจากแม่สอด  มีนักเรียนครูประมาณ ๗๕ คน ครูใหญ่ชื่อนางสาวสังวาล สุขโรจน์  ครูประจำชั้นชื่อนางแสวง เรียนวิชาสามัญทั้งหมด เพิ่มวิชาครู ครูชื่อสาขา เป็นคนสอน  ชีวิตประจำวัน ทำความสะอาดห้องนอน จังหวัดกำแพงเพชรอ่อนภาษาอังกฤษ   คณิตศาสตร์ มี  พิจิตร   ตาก  สุโขทัย   นครไทย พิษณุโลก กำแพง  ครูแม่บ้านดุมาก ไม่ได้ไปเที่ยวไหน 
   จบการศึกษาปี ๒๔๘๕ กับมากำแพงเพชร กลับ ทางรถไฟ  ไปลงนครสวรรค์ กลับรถยนต์ถึงกำแพงเพชร ตอนนั้นอายุ ๑๗ปี  อายุรับราชการไม่ได้ ไปสอนที่โรงเรียนวัดราชพฤกษ์ศรัทธาราม เดินออกจากบ้านหกโมงเช้า ถึงโรงเรียน ๓โมงเช้า  สอนทุกวิชา มีนักเรียนหลายคน  มีครูสาหรี่ ชาญเชี่ยว เป็นครูใหญ่   และครูเจริญ จารุวัฒน์
ไปอยู่สามเดือน  ขอย้ายมาอยู่เทศบาล ๑ วัดบาง เทศมนตรีชื่อนายเอื้อ มุสิกะพงศ์  (บิดาศึกษาชะอุ้ม มุสิกพงศ์)
   ย้ายมาสอนที่โรงเรียนเทศบาล๑ วัดบาง  ครูใหญ่ชื่อครูบุญช่วย  สอนเทศบาล ๑ อยู่  หลายปี
จนมาก่อตั้งโรงเรียนวัดคูยาง แล้วจึงย้ายมาอยู่โรงเรียนวัดคูยาง ต่อมาโอนมาอยู่โรงเรียนเทศบาล๑ ในปัจจุบัน
เพราะกลัวถูกย้าย ไปเป็นครูประชาบาลที่อื่น  สอนอยู่หลายปี   ปี๒๔๒๓ จึงไปเป็นครูใหญ่โรงเรียนเทศบาล ๒
จนเกษียณอายุราชการ


   
ชีวิตคู่ ของแม่ถุงเงิน ศุภดิษฐ์
      พบกับครูเจริญ จารุวัฒน์ ครั้งแรก ที่โรงเรียนวัดราชพฤกษ์ศรัทธาราม  ตำบลหนองปลิง  อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ไม่ค่อยได้พูดกัน ไม่คุ้นเคยกัน  ครูเจริญมาพบป้าละมุด ที่บ้านตอนกลางคืน แวะมาคุยกับป้าละมุด ไม่ออกมามาคุยเขา อายเขาที่มีผู้ชายมาชอบและมีอายุมากกว่า ๗ ปี  เมื่อมาอยู่วัดบาง มาชอบกันกับครูเจริญ มาฟังวิทยุที่ต้นโพเวลา ๑๘.๐๐ น.  ฟังการเมือง แต่ครูถุงเงิน ไม่ได้สนใจ ไปเป็นเพื่อนยายละมุด มีคนประมาณ ๕๐ คน  ประมาณ พ.ศ ๒๔๘๖ ชอบกับครูเจริญอยู่ประมาณ ๒ปี โดยมีป้าละมุด และแม่ดำ (ภรรยานายท้ายเกษม) โดยมีแม่กิมไล้ (มารดาครูเจริญ)  มาสู่ขอ แต่งงานปีพ.ศ. ๒๔๘๗ ตอนนั้นครูเจริญ สอนอยู่โรงเรียนกำแพงเพชรวัชรราษฎร์วิทยาลัย ที่บ้านป้าละมุด
   แต่งงานสองแบบ ทั้งแบบไทยและแบบฝรั่ง ไปอยู่บ้านแม่ถุงเงิน
      ลูกคนที่ ๑ ชื่อ วัชระ ชื่อเล่นอู๊ด ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น นายชัยวัฒน์  จารุวัฒน์   รับราชครู เริ่มสอนที่ปากอ่าง ตามาโอนไปเป็นเจ้าที่การเงิน การประถมศึกษา จนเกษียณอายุราชการ แต่งงานกับนางจรุงศรี  อินทรเกษม มีลูก สองคนคือ นายภูชิต  จารุวัฒน์ ทำงานเป็นพัศดี ที่จังหวัดเชียงใหม่ คนที่สอง ชื่อนายจักรพรรดิ  จารุวัฒน์ ทำหน้าที่วิศวกรกรมชลประทาน จังหวัดเชียงใหม่
      ลูกคนที่ ๒ ไม่ทันตั้งชื่อ เป็นหญิง (ฉอทิวา)  ถึงแก่กรรมตั้งแต่อายุได้ ๖วัน
      ลูกคนที่ ๓ ชื่อวัชรี ชื่อเล่นอ๊อด ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น จันทินี จารุวัฒน์

      ลูกคนที่ ๔ ชื่อ นพทิวาเป็นหญิง ถึงแก่กรรมตั้งแต่อายุ ๙ วัน
      ลูกคนที่ ๕ ชื่อ วัชรินทร์ ชื่อเล่น แอ๊ว ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น จุไรลักษณ์ จารุวัฒน์ รับราชการครู โรงเรียน   
กำแพงเพชรพิทยาคม แต่งกับ นายสุพล อัตภานันท์ มีลูกสาวชื่อพอใจ อัตภานันท์  ทำงานกระทรวงพานิชย์ กรุงเทพ
   ลูกคนที่ ๖ ชื่อจินตนา  ชื่อเล่น จุ๋มจิ๋ม ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น จิราภารับราชการครูที่มหาวิทยาลัยราชภัฎกำแพงเพชร แต่งงานกับ นายวิน คำพวงวิจิตรมีลูกชายชื่อวัจน์ คำพวงวิจิตร
   ลูกคนที่๗ ชื่อจิตนาฎ ชื่อเล่นชื่อโด่ง ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น สุพจน์ รับราชการครูโรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม แต่งกับ ลออศรี  สุบิน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข กำแพงเพชร  มีลูกชาย ๒ คน ชื่อ กิตติพงศ์ กับ ศรันย์  จารุวัฒน์
   ลูกคนที่ ๘ ชื่อสุพรรณี ชื่อเล่นชื่อปุ้ย แต่งงานกับ นายวันชัย มาดเมฆ ทำงาน การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคกำแพงเพชร มีลูกชื่อธวัชชัย   ญิง วันธพร มาดเมฆ
   ลูกคนที่ ๙ ชื่อสุรีย์มาศ ชื่อเล่นชื่อปุ๋ม รับราชการครูโรงเรียนวชิรปราการวิทยาคม แต่งกับ นายทองคำ ดิษสละ รับราชการครูโรงเรียนวัชรวิทยา มีลูกชื่อสัณหทัย ดิษสละ (ถึงแก่กรรม)
ครูเจริญ ได้เปลี่ยนชื่อ เป็น โกศินทร์  จารุวัฒน์ รับการครู และเป็นศึกษาธิการอำเภอเมือง ๑๗ ปี   เภอคลองขลุง๑๕ ปี จนเกษียณอายุราชการที่อำเภอคลองขลุง 
ถึง  มื่อพ.ศ ๒๕๓๘ อายุรวม ๗๖ ปี