๑. โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ

[apairach]

     ๑. ชื่อโครงการที่สมัคร  โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ                 .
        ๒. ลักษณะความโดดเด่นของโครงการ
          โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ มีลักษณะโดดเด่นอยู่ ๖ ประการ ดังนี้
 (๑) เป็นโครงการที่ริเริ่มใหม่ และพัฒนาต่อยอดไปยังโครงการอื่น ๆ                         
      โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศเป็นโครงการที่องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาดริเริ่มใหม่ โดยใช้งบประมาณที่ได้เงินรางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ผ่านเกณฑ์การบริหารจัดการที่ดี ประจำปี ๒๕๕๔ ซึ่งได้รับเงินประมาณ ๒๘๓,๐๐๐ บาท ซึ่ง อบต.แม่ลาดใช้งบประมาณ ๗๐,๔๐๐ บาท เพื่อจัดทำโครงการนี้เมื่อปีงบประมาณ ๒๕๕๕ ปรากฏว่าผลตอบรับโครงการนี้ดีมาก ทำให้ในปีงบประมาณ ๒๕๕๖ อบต.แม่ลาดมีการต่อยอดโครงการด้านการส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่ระดับบุคคล ระดับครอบครัว ระดับชุมชน และระดับองค์กร หลายกิจกรรม อาทิเช่น โครงการครอบครัวพอเพียง โครงการเศรษฐกิจพอเพียงทางเลี่ยงทุจริต โครงการส่งเสริมเกษตรปลอดสารพิษ โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งแปลง โครงการหมู่บ้านนำร่องเศรษฐกิจพอเพียง และโครงการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงใน อบต.แม่ลาด  .
 (๒) เป็นโครงการที่เปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมอย่างสำคัญทุกขั้นตอน 
      โครงการนี้เปิดโอกาสตั้งแต่ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมติดตามประเมินผล และร่วมรับผลประโยชน์ สำหรับการมีส่วนร่วมเริ่มจาก ๑.การร่วมคิด  เนื่องจากโครงการนี้ไม่ใช่การอบรมให้กลุ่มชาวนาในตำบลแม่ลาดรู้อย่างเดียว แต่ก่อนจะเริ่มโครงการวิทยากรคืออาจารย์พัฒน์ สันทัด จะประชุมแกนนำและผู้เข้าร่วมโครงการก่อนว่า เกษตรกรหรือผู้เข้ารับการอบรมมีปัญหาอะไร เพื่อจะจัดหลักสูตรเพื่อที่จะแก้ไขปัญหาเหล่านั้น โดยให้ทุกฝ่ายช่วยกันระดมความคิดเห็น ร่วมกันคิด ซึ่งผลออกมาว่ามีปัญหาต้นทุนการผลิตสูง และเกษตรกรใช้สารเคมีกันมาก ทำให้สุขภาพไม่ดี ป่วยบ่อย จึงกำหนดหลักสูตรการอบรมที่เน้นด้านสุขภาพและการลดการใช้สารเคมี ๒.การร่วมทำ คือให้ผู้รับการอบรมได้ฝึกปฏิบัติจริง โดยหลังจากที่อาจารย์สอนเสร็จในแต่ละครั้ง/เดือน อาจารย์พัฒน์จะให้ผู้เข้ารับการอบรมกลับไปทำที่บ้าน แล้วเมื่อประชุมเดือนถัดมาทุกคนจะต้องนำการบ้านมาส่ง นี่คือการร่วมทำกันจริง ๆ ๓.ร่วมติดตามประเมินผล ซึ่งในแต่ละครั้งที่อบรม อาจารย์และผู้เข้ารับการอบรมจะติดตามว่า มีใครทำการบ้านส่งบ้าง และใครมีปัญหาอะไรก็ให้มาพูดคุยกัน อย่างเช่น บางคนสอบถามว่าทำไมฮอร์โมนไข่ทำแล้วถึงขม ทำไมคนอื่นทำไม่ขม อาจารย์พัฒน์ จะให้ผู้เข้ารับการอบรมเป็นคนตอบแทนก่อนว่า คนที่ทำไม่ขมเขาทำกันอย่างไร ซึ่งทำให้ผู้เข้ารับการอบรมได้รับประโยชน์มาก ๆ และข้อ ๔.ร่วมรับประโยชน์ จากการที่ได้ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมประเมินผล ทำให้ผู้เข้ารับการอบรมได้รับประโยชน์ คือสามารถนำกลับไปทำเพื่อลดต้นทุนการผลิต และทำให้สุขภาพดี       .
 (๓) เป็นโครงการที่เน้นความพอเพียงทุกอย่างจริง ๆ
 โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ เป็นโครงการที่เน้นความพอเพียง เพราะจะเน้นการใช้ทรัพยากรในพื้นที่ เช่น การทำจุลินทรีย์หน่อกล้วย การทำฮอร์โมนไข่ ไข่ดองฮ่องเต้ แชมพูน้ำซาวข้าว ปุ๋ยปลาหมัก น้ำยาอเนกประสงค์และที่สำคัญก็คือมีการใช้ต้นทุนที่ไม่สูงมาก หรือแทบจะไม่ต้องใช้เลย เพราะโดยปกติชาวบ้านจะมีทรัพยากรหรือวัตถุดิบในพื้นที่อยู่แล้วไม่ว่าจะเป็นต้นกล้วย มีปลา มีการเลี้ยงไก่พันธ์ไข่ และอาจารย์พัฒน์ จะมีหลักสูตรที่เน้นการปลูกพืชผักทานเอง คือกินทุกอย่างที่ปลูก และปลูกทุกอย่างที่กิน เมื่อสอนเสร็จอาจารย์จะให้ผู้เข้ารับการอบรมกลับไปปลูกในบ้านของตนเอง และในรอบเดือนหน้าทุกคนจะต้องนำผักมาแลกเปลี่ยนกัน                                                                                    .
 (๔) เป็นโครงการที่สอดคล้องกับสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
 โครงการนี้จะเน้นกิจกรรมด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม อย่างเช่น ด้านสุขภาพจะมีการสอนการทำฮอร์โมนไข่น้ำผึ้งเพื่อสุขภาพ ซึ่งสามารถเก็บไว้รับประทานได้นานเป็นปี และควรรับประทานตลอดชีวิต เพราะฮอร์โมนไข่ช่วยเสริมธาตุอาหารให้ร่างกาย ตื่นนอนตอนเช้าทานเลย ครั้งละ ๑ ช้อนกาแฟ วันละครั้ง ดื่มน้ำตาม ๒ -๓ แก้ว ส่วนในด้านสิ่งแวดล้อม การทำกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาจะทำให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้น เพราะไม่ต้องใช้สารเคมี เช่น มีการทำจุลินทรีย์หน่อกล้วย เพื่อย่อยสลายฟางข้าว แทนการเผาฟาง ซึ่งจะทำให้เกิดหมอกควันปกคลุมการจราจร และเถ้าเขม่า ผลเสียต่อสุขภาพ นอกจากนี้ ยังทำให้ลดภาวะโลกร้อน และเกิดการสูญเสียปุ๋ย ที่ควรจะได้จากการย่อยสลายของฟางข้าว และตอซัง ซึ่งจะทำให้สามารถลดปริมาณการใช้ปุ๋ยเคมี ที่จะใช้ในฤดูกาลต่อๆ ไป                                                       .
 (๕) เป็นโครงการที่มุ่งแก้ปัญหา และความต้องการของประชาชน
      โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ เป็นโครงการที่จะทำให้เกษตรกร พอมี พอกิน ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ คือการลดต้นทุนการผลิต โดยการใช้สมุนไพรทดแทนสารเคมีกำจัดศัตรูพืชและโรคพืช ลดการใช้ปุ๋ยเคมี หยุดการเผาฟาง หยุดการเกิดก๊าซมีเทนในนาข้าว โดยการใช้จุลินทรีย์หน่อกล้วยเป็นสารย่อยสลายฟางในนาข้าว เลิกใช้สารพิษกำจัดหอยเชอรี่ โดยใช้ฝักคูนมาทดแทน ซึ่งได้ผลอย่างมาก เพราะปัญหาของคนในตำบลแม่ลาด คือเกษตรกรมีการใช้สารเคมีกันมาก ประกอบกับเกษตรกรจะทำนากันปีละ ๒-๓ ครั้ง การส่งเสริมให้เกษตรกรใช้สมุนไพรแทนสารเคมี หรือลดการใช้สารเคมีก็จะทำให้ต้นทุนการผลิตลดลง และเป็นผลดีแต่สุขภาพของคนในชุมชนด้วย                 .
 (๖) เป็นโครงการเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริง
      โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนา เป็นโครงการที่เรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริง เพราะในแต่ละเดือน เมื่ออาจารย์สอนแล้วก็จะให้ผู้เข้ารับการอบรมกลับไปทำที่บ้าน พอเดือนต่อมาผู้เข้ารับการอบรมจะต้องนำการบ้านมาส่ง เช่น เดือนนี้สอนการทำไข่ดองฮ่องเต้ เดือนหน้าต้องนำมาส่งพร้อมเขียนชื่อของตนเอง อาจารย์ก็จะสอบถามถึงปัญหาที่พบระหว่างการทำ หรือถ้าผู้เข้ารับการอบรมมีข้อคำถามจะสอบถามอาจารย์ก็ได้ ซึ่งอาจารย์จะจัดเวลาช่วงเช้าของทุกเดือนเพื่อพบปะพูดคุยและเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างวิทยากรและผู้เข้ารับการอบรม และการอบรมแต่ละครั้งจะมีผู้สนใจมากขึ้นตลอด ยิ่งผู้เข้ารับการอบรมเดิมจะมาเป็นประจำทุกเดือน เพราะเห็นว่าเป็นกิจกรรมที่ได้ผล และสามารถนำไปใช้ได้จริง เนื่องจากเมื่อผู้เข้ารับการอบรมได้ทำแล้ว ก็มีการนำไปใช้ในการประกอบอาชีพของตน บางคนทดลองใช้ก่อนที่จะนำมาส่งอาจารย์ และถึงแม้บางคนไม่ได้เป็นชาวนาก็สามารถนำไปใช้ในพืชไร่ พืชสวนหรือแม้แต่การปลูกสวนครัวในบ้าน ก็นำไปประยุกต์ใช้ได้                                                                                                         .     
      ๓.  ความภาคภูมิใจที่มีโครงการ
จากการดำเนินโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ อบต.แม่ลาดภูมิใจที่ได้เห็นประชาชนในตำบลมีการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปปรับใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการปลูกอยู่ ปลูกกิน กินทุกอย่างที่ปลูก ปลูกทุกอย่างที่กิน มีการลดใช้สารเคมี โดยการนำความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้กับการเกษตรของตนเอง อย่างเช่น ประธานกลุ่มแม่ลาดพอเพียง คือคุณธนวัฒน์ พรมมา บอกว่าประหยัดเงินที่จะไปซื้อสารเคมีมาฉีดพ่นข้าว ทำให้ต้นทุนการผลิตลดลงอย่างมาก เพราะใช้น้ำหมักที่อาจารย์ได้สอนไปใช้  ไม่ว่าจะเป็นจุลินทรีย์หน่อกล้วย อาหารจานด่วน และเพิ่มเติมคือการหมักผลไม้ทุกชนิด แล้วนำไปฉีดในนาข้าว ได้ผลมากทีเดียว เพราะนอกจากจะลดต้นทุนแล้ว ยังทำให้สุขภาพดีอีกด้วย               .
อีกท่านคือคุณสุมาลี ศรีสุวรรณ์ บอกว่าได้นำความรู้ที่อาจารย์สอนมาทำรับประทานเอง เพราะคุณสุมาลี เป็นมะเร็งเต้านมต้องตัดนมออกทั้งสองข้าง เมื่อได้ความรู้จากอาจารย์ก็กลับมาทำฮอร์โมนไข่ และไข่ดองฮ่องเต้ทานเป็นประจำ  เพราะทำให้สุขภาพดีขึ้นมาก                                                   .
นอกจากนี้ อบต.แม่ลาด ยังมีความภูมิใจที่เห็นถึงความเป็นจิตอาสาของคนในชุมชน คือเขาบอกว่า เมื่อ อบต.แม่ลาดอบรมให้ความรู้กับเขา และทำให้เขาสามารถลดต้นทุนการผลิตได้ ลดรายจ่ายในครัวเรือน และยังทำให้เขามีสุขภาพดี สิ่งที่ได้คือ เขาเข้ามาตอบแทนด้วยการถ่ายทอดความรู้ให้กับคนในตำบลแม่ลาด ซึ่งการอบรมให้ความรู้เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง เราจะใช้คนในพื้นที่เป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้ เพราะได้เรียนรู้ และบางคนก็หาความรู้เพิ่มเติมจากที่อาจารย์สอน  โดยมีการพัฒนาตนเองตลอดเวลา.
        ๔.  ประโยชน์ที่ประชาชนได้รับจากการดำเนินโครงการ       
                    ๔.๑ ประโยชน์ต่อประชาชนในพื้นที่
       (๑) จำนวนประชาชนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับประโยชน์  ในการอบรมโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศไม่ใช่แต่เฉพาะแต่ผู้เข้ารับการอบรมเท่านั้นที่ได้ประโยชน์ แต่มีการขยายองค์ความรู้ไปสู่หมู่บ้านตามโครงการหมู่บ้านนำร่องเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาด จะเข้าไปส่งเสริมให้หมู่บ้านดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ พอเราได้องค์ความรู้จากการอบรมโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนา อบต.แม่ลาดก็ได้เชิญผู้ที่ผ่านการอบรมไปถ่ายทอดความรู้ให้ เช่น การทำฮอร์โมนไข่ การทำจุลินทรีย์หน่อกล้วย การทำไข่ดองฮ่องเต้ การทำน้ำยาอเนกประสงค์ และอื่น ๆ ตามที่คนในหมู่บ้านต้องการและตรงกับสภาพปัญหาในหมู่บ้าน นอกจากนี้ ก็มีการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการอบรมโครงการของผู้สูงอายุ และโครงการส่งเสริมอาชีพให้คนพิการและผู้ดูแลคนพิการ เช่น การทำน้ำยาอเนกประสงค์ การทำฮอร์โมนไข่                                                   .
       (๒) มีการประเมินความพึงพอใจของประชาชนในพื้นที่ต่อการดำเนินโครงการ   .
       (๓) การนำผลการประเมินความพึงพอใจของประชาชนไปปรับปรุงการปฏิบัติงาน         .   
 ๔.๒ ประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม                       
(๑) มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ทั้งในระดับบุคคล ระดับชุมชน และระดับองค์กร ในระดับบุคคลมีการเรียนรู้ 
       (๒) เกิดความร่วมมือระหว่างประชาชน หน่วยงาน องค์กรต่างพื้นที่ อปท.
        ๕.  ความคุ้มค่าในการดำเนินโครงการ
(๑) ด้านการใช้จ่ายงบประมาณ
     โครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบขาวนาทางอากาศ มีการใช้งบประมาณไม่มากนัก เนื่องจากเน้นการใช้ทรัพยากรหรือวัตถุดิบในพื้นที่ แต่งบประมาณส่วนใหญ่จะหมดไปกับค่าอาหารกลางวัน อาหารว่าง ค่าวิทยากร และค่าวัสดุ อุปกรณ์ในการสาธิตให้ผู้เข้ารับการอบรมได้เรียนรู้ ก่อนที่ผู้เข้ารับการอบรมจะกลับไปทำเองที่บ้าน ซึ่งงบประมาณที่ อบต.กำหนดไว้ในโครงการคือ ๗๐,๔๐๐ บาท (เจ็ดหมื่นสี่ร้อยบาทถ้วน) โดยได้กำหนดการจัดทำกิจกรรมทั้งสิ้น จำนวน ๕ ครั้ง กล่าวคือเริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคม ? เดือนกันยายน ๒๕๕๕ ถ้าเฉลี่ยก็ครั้งละประมาณ ๑๔,๐๘๐ บาท ตั้งเป้าหมายผู้เข้ารับการอบรมครั้งละ ๑๒๐ คน ซึ่งถือว่าใช้งบประมาณไม่มากเลย แต่ผลที่ได้คุ้มค่ามาก ๆ คือ ทำให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนในการผลิต ประชาชนมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง เกิดจิตอาสาของคนในชุมชน เห็นความเสียสละ ช่วยเหลือสังคมโดยไม่มีค่าตอบแทน เพราะมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันตลอดเวลา มีการถ่ายทอดองค์ความรู้ครอบคลุมทุกหมู่บ้าน และประชาชนมีการดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ฯ ก็คุ้มค่าที่สุดแล้ว                                                                                                             .   

    ๖.  ความต่อเนื่องและความยั่งยืนของการดำเนินโครงการ 
มีการจัดตั้งกลุ่มแม่ลาดพอเพียง มีคุณธนวัฒน์ พรมมา เป็นประธานกลุ่ม โดยมีตัวแทนแต่ละหมู่บ้านร่วมคณะกรรมการครบทั้ง ๖ หมู่บ้าน ซึ่งคณะกรรมการจะมีการประชุมเป็นประจำทุกเดือน เพื่อกำหนดกิจกรรมที่จะทำจากสภาพปัญหาของคนในตำบลแม่ลาด และสรุปผลการดำเนินงานในรอบเดือนที่ผ่าน ซึ่งในปีงบประมาณ ๒๕๕๖ กลุ่มแม่ลาดพอเพียง ได้ขับเคลื่อนกิจกรรมความพอเพียงลงสู่หมู่บ้านทุกหมู่บ้าน โดยเน้นระดับบุคคล และกลุ่มชุมชน คือเข้าไปส่งเสริมและถ่ายทอดความรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียงแก่ผู้ด้อยโอกาส และผู้ยากไร้ในตำบล โดยทำกิจกรรมสอนการทำน้ำยาอเนกประสงค์ เพื่อลดรายจ่ายในครัวเรือน ให้ความรู้ในการจัดทำบัญชีครัวเรือน เพื่อให้รู้ตัว รู้ตน การคัดแยกขยะ การปลูกพืชผักสวนครัว กิจกรรมทำความสะอาด เมื่อลงไปเยี่ยมเยียนท่านประธานคณะทำงาน จะบอกตลอดว่าใครมีอะไรจะนำไปมอบให้ผู้ด้อยโอกาสก็เชิญได้เลย เช่น คุณมาลี แกเพาะต้นไม้เอง ก็นำต้นไม้ไปมอบให้ผู้ด้อยโอกาสเพื่อปลูกในบ้านจะได้ลดค่าใช้จ่าย ไม่ต้องไปซื้อที่ตลาด                                                                               .                                                                                                 
๗.  ความยุ่งยากหรือข้อจำกัด และความท้าทายของโครงการ
                     การทำโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ ถือว่าท้าทายมาก เพราะการเปลี่ยนความเชื่อของเกษตรกรเป็นเรื่องใหญ่มาก และการทำงานในปัจจุบันเป็นยุคเร่งรีบ จะทำอะไรก็ต้องด่วน ต้องเร็ว รออะไรไม่ได้ ประกอบกับโดยทั่วไปเกษตรกรยังขาดความเชื่อถือหรือเชื่อมันในเกษตรอินทรีย์ บางรายบอกว่าการทำสารชีวภาพไม่ทันใจ เห็นผลช้า และยุ่งยากในการทำ ไม่เหมือนกับไปซื้อยาที่สำเร็จแล้วจากตลาดสะดวกกว่า ซึ่งการจะทำให้คนเชื่อถือแบบฉับไวเป็นเรื่องยาก ต้องค่อย ๆ ทำให้เขาดู ให้เขาเห็น อบรมให้ความรู้บ่อย ๆ แต่จากวิกฤตในปัจจุบัน ในเรื่องราคาข้าวตกต่ำ แต่ปุ๋ยยาไม่ได้ลดราคาลงมา หากเกษตรกรยังไม่ปรับวิถีชีวิตในการทำนา จะทำให้ต้นทุนการผลิตสูง ในขณะที่ราคาผลิตตกต่ำ เกษตรกรจะทำการเกษตรแบบทำแล้วไม่เหลืออะไร ซึ่งผู้ที่ผ่านการอบรมโรงเรียนชาวนาทางอากาศ จะปรับตัวได้ง่าย อย่างเช่น คุณธนวัฒน์ พรมมา บอกว่าผมอยู่ได้สบายเลย ถึงราคาข้าวจะตกต่ำ แต่ผมทำนาแบบใช้สารชีวภาพ เพราะปุ๋ยยาผมไม่ต้องซื้อ ผมหมักเศษผัก เศษผลไม้ ถึงหน้ามะม่วงก็เอามะม่วงมาหมัก ตอนนี้ผมหมักอยู่หลายถัง เพียงพอต่อการทำนาตลอดฤดูกาล หรือแม้แต่คุณนงลักษณ์ คำเมฆ ที่เป็นคนต้นแบบด้านการทำนาแบบเกษตรผสมผสาน บอกว่าถ้าทำนาเหมือนคนทั่วไป รับรองอยู่ไม่ได้แน่ เพราะราคาข้าวถูก แต่ปุ๋ยยาแพง ทุกวันนี้ที่อยู่ได้เพราะหมักและทำสารชีวภาพเอง                                                                                              .
     ๘.ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการดำเนินโครงการที่เป็นปัจจัยสนับสนุนต่อความยั่งยืนของโครงการ   
      ๘.๑ ผลกระทบด้านสังคม จากการดำเนินงานโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศเกิดผลกระทบทางด้านสังคม ดังนี้                                                                     .
        (๑) เกิดการร่วมกลุ่มของคนในชุมชน เมื่อคนในชุมชนมีการทำกิจกรรมร่วมกัน ทำให้เกิดความสามัคคีในชุมชน เกิดการช่วยเหลือกัน อย่างเช่น กลุ่มแม่ลาดพอเพียงที่มีการประชุมและพบปะกันเป็นประจำทุกเดือน ทุกคนมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ตอนทำกิจกรรมออกไปเยี่ยมเยียนและให้ความรู้แก่ผู้ด้อยโอกาส เมื่อคณะทำงานเห็นผู้ด้อยโอกาสไม่มีห้องน้ำ หรือห้องน้ำไม่ดีบ้าง คณะทำงานก็ไปร่วมกันสร้างห้องน้ำให้ผู้ด้อยโอกาส โดยไปแบบจิตอาสา ไม่มีค่าแรง ไม่มีค่าใช้จ่าย เพราะทุกคนห่อข้าวไปทานกันเอง เมื่อทำกิจกรรมเสร็จก็ตั้งวงทานข้าว ใครมีอะไรก็นำมารับประทานด้วยกัน ใครที่ไม่ได้เตรียมอาหารมาก็ทานด้วยกัน แบ่งปันกัน ซึ่งทำให้วิถีชีวิตเดิม ๆ ของคนไทยที่เป็นสังคมที่เอื้ออาทรกันกลับคืนมา ถึงแม้คณะทำงานกลุ่มแม่ลาดพอเพียงจะเป็นแค่คนกลุ่มหนึ่ง แต่ก็สามารถเป็นพลังขับเคลื่อนงานในหลาย ๆ ด้านของตำบลไปได้  อย่างเช่น มีการขับเคลื่อนธนาคารขยะของตำบลแม่ลาด  โดยไม่ได้มีค่าตอบแทน เพียงแต่ใครมาทำงาน อบต.แม่ลาดจะตีค่าเป็นคะแนนความดีให้                                                              .
       (๒) ประชาชนมีส่วนร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาดทุกขั้นตอน ไม่ว่าองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาดจะดำเนินการกิจกรรมอะไร ประชาชนจะเข้ามามีส่วนร่วมกับการทำงานตลอด การสร้างพลังความพอเพียงให้เกิดขึ้นกับคนในชุมชน สิ่งที่จะตามมาคือ เขาจะให้ความร่วมมือกับชุมชนเป็นอย่างดีเหมือนกับเราให้วิชาความรู้กับเขา และเขาสามารถมักจะได้ใช้ธนาคารความดีขับเคลื่อนงานในตำบล เจอกันทุกโดยเริ่มจากจุดเล็ก ๆ ของสังคม คือระดับบุคคล ระดับครอบครัว ระดับหมู่บ้าน จนถึงในระดับตำบล สำหรับในระดับบุคคล ครอบครัวและหมู่บ้าน องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาดจะดำเนินการส่งเสริม อบรมให้ความรู้ อย่างต่อเนื่อง เช่น อบรมให้ความรู้กับเด็ก เยาวชน กลุ่มสตรี ผู้สูงอายุ ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาส และประชาชนในตำบล ทำให้มีการเสริมความรู้ด้านต่าง ๆ แก่ทุกภาคส่วน ส่งผลให้ทุกภาคส่วนมีความรู้มากขึ้น เกิดการพัฒนาตนเอง คนในครอบครัวและในชุมชน
         ส่วนในระดับตำบล องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาด ได้ร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) โครงการรักษ์ป่าสร้างคน ๘๔ ตำบลวิถีพอเพียง ดำเนินการส่งเสริมประชาชนให้มีมีคุณธรรม ความพอเพียง พออยู่ พอกิน ทำให้ประชาชนมีการพัฒนาตัวเอง สามารถนำความรู้ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านพอเพียง ด้านคุณธรรม ไปประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้                      .
         ๘.๒ ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ
         จากการที่องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาดจัดทำโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ เกิดผลกระทบด้านเศรษฐกิจ คือประชาชนสามารถลดรายจ่ายในครัวเรือน จากการทำกิจกรรมสารอินทรีย์ชีวภาพที่ใช้ในนาข้าว การทำน้ำยาอเนกประสงค์ การปลูกผัก และกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ ยังทำให้คนในชุมชนมีอาชีพเสริม เช่น คุณมาลี รัตนพรรณทอง อยู่หมู่ที่ ๖ บ้านห้วยน้อย หลังจากที่เข้ารับการอบรมกับ อบต.แม่ลาด ก็ทำน้ำยาอเนกประสงค์ขายคนในหมู่บ้าน และคนในตำบลแม่ลาด โดยคุณมาลี ได้ทำน้ำยาอเนกประสงค์ โดยใช้วัตถุดิบในบ้านของตนเอง คือมะละกอ มะกรูด ซื้ออย่างเดียวคือ N ๗๐ คุณมาลี บอกว่าขายถูกด้วยค่ะ อย่างเช่นน้ำยาล้างจาน ๑ ขวดน้ำอัดลมขนาด ๒๕ ลิตร ขายเพียง ๓๐ บาท และทำทีไรก็ขายหมดทุกที นอกจากทำน้ำยาล้างจานขายแล้ว ยังทำน้ำยาซักผ้า และน้ำยาปรับผ้านุ่มขายอีกด้วยที่บ้านแม่ลาดใหญ่ก็มีป้าเย็น หรือนางเย็น แสงรอด ก็ทำน้ำยาอเนกประสงค์ขายคนในหมู่บ้าน                     
นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการอบรม โดยการนำของป้าน้อย เขียนน้อย สมาชิก อบต.หมู่ ๒ ยังมีการรวมกลุ่ม รวมหุ้นกันทำน้ำยาอเนกประสงค์ ทำน้ำพริก ทำแล้วก็แจกจ่ายกับสมาชิกที่มาทำ เมื่อเหลือก็ขาย เพื่อนำเงินไปทำในครั้งต่อไป สมาชิกกลุ่มบอกว่าประหยัดได้เยอะมาก และยังแถมข้อคิดดี ๆ อีกว่า จริง ๆ แล้วเราไม่ต้องไปไขว้คว้าหาเงินกันให้มากหรอก แค่เรารู้จักประหยัด อยากกินอะไรเราก็ปลูก บางวันแทบไม่ได้ใช้เงินด้วยซ้ำ ในบ้านมีผักหลากหลายชนิด มีข้าวสารไว้กิน ก็ทำให้เราอยู่ได้ แค่เรารู้จักคำว่า ?พอเพียง? ก็ทำให้เราอยู่ในสังคมได้อย่างสบาย                                                                                     
        ๘.๓ ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม
        เมื่อสมัยก่อนประเทศไทยได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว แต่หลังจากที่เกษตรกรใช้สารเคมีกันมาก ปูปลาหายไปหมด แม้แต่แมลงที่เป็นประโยชน์ในนาข้าว ก็ตายไปด้วย แต่หลังจากที่ทำโครงการเศรษฐกิจพอเพียงรูปแบบชาวนาทางอากาศ ทำให้สิ่งแวดล้อมในตำบลแม่ลาดดีขึ้น ปูปลาเริ่มกลับมา นอกจากนี้ ปัญหาควันไฟจากการเผาฟางในนาข้าวของเกษตรกรลดน้อยลง เพราะมีการหมักสลายตอซังข้าวโดยการใช้จุลินทรีย์หน่อกล้วย 
      ๙. รางวัลและเกียรติบัตรการยกย่องของโครงการที่ได้รับ (ถ้ามีโปรดระบุชื่อรางวัลและเกียรติบัตร
          (๑) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดีเด่นด้านสตรีและครอบครัว จากพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประจำปี ๒๕๕๔                                                                             
     (๒) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดีเด่นด้านการป้องกันการทุจริต จากคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.)  ประจำปี ๒๕๕๔                                                                                               
(๓) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดีเด่นด้านสตรีและครอบครัว จากพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประจำปี ๒๕๕๕                                                                           
            (๔) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดีเด่นด้านการป้องกันการทุจริต จากคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.)  ประจำปี ๒๕๕๕                                           
(๕) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีการบริหารจัดการที่ดี จากพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประจำปี ๒๕๕๕                                                                                   
  (๖) รางวัลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดีเด่นด้านสตรีและครอบครัว จากพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประจำปี ๒๕๕๖