การเล่นเพลงพวงมาลัยนิยมเล่นทางจังหวัดสุพรรณบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ สันนิษฐานว่าเกิดขึ้นครั้ง แรกที่จังหวัดเพชรบุรี มักเล่นในงานเทศกาลต่างๆ เช่น งานลอยกระทงวันเพ็ญเดือนสิบสอง งานผ้าป่ากฐิน งานสงกรานต์ งานโกนจุก บวชนาค โดยมากมักจะร้องควบคู่กันไปกับการเล่นกีฬาพื้นเมืองอย่างหนึ่ง คือ ?ช่วงชัย? ถ้าปาลูกช่วงถูกผู้ใดผู้นั้นจะต้องรำ ฝ่ายหญิงถูกรำ ฝ่ายชายก็ร้องเป็นเชิงเกี้ยว ถ้าฝ่ายชายต้องรำ ฝ่ายหญิงก็มักจะร้องว่าต่างๆ แต่บางทีก็ร้องเป็นแบบโต้ตอบ ไต่ถามบ้านช่อง และอาชีพของกันและกัน
วีธีเล่นเพลงพวงมาลัย
.JPG)
วิธีเล่นจะตั้งวงกลมสลับชาย ? หญิง เป็นคู่ ๆ มีพ่อเพลง แม่เพลง ลูกคู่ พ่อเพลงแม่เพลง จะออกมายืนกลางวงร้องเพลงโต้ตอบกัน ใช้มือประกอบคำร้องบ้าง พวกที่ยืนอยู่ในวงเป็นลูกคู่รับ
ใช้ปรบมือเข้ากับจังหวะเพลง ลูกคู่รับเฉพาะบรรทัดต้นกับบรรทัดสุดท้ายตอนจบเท่านั้น ในสมัยก่อนนิยมร้องกลอนสด บางครั้งพ่อเพลงหรือแม่เพลงคิดกลอนไม่ทันก็ต้องอาศัยคู่ร้องซ้ำตรงที่กลอนติด เพื่อมิให้เงียบเสียงไป ก่อนจะร้องตามความหมายจะต้องมีคำไหว้ครูทุกครั้งอันเป็นเอกลักษณ์ของไทย
การแต่งกาย
ฝ่ายชายนุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อคอกลม ผ้าขาวม้าคาดเอว ส่วนฝ่ายหญิงนุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อแขนกระบอก
รายการโทรทัศน์วัฒนธรรม ได้รับเชิญให้ไปทำรายการ เรื่องเพลงพวงมาลัย ที่บ้านบุ่ง เมื่อไปถึง ตากล้องโทรทัศน์ จักรพรรดิ ร้องเสียง และ ณัฐพงศ์ สุขสอน ไปบันทึกภาพนิ่ง
พบประชาชนศิลปินพื้นบ้าน บ้านบุ่งจำนวนกว่า ๕๐ คนกำลังซ้อมการแสดงอย่างตั้งใจ และมีผู้ให้กำลังใจอีกหลายท่าน ท่านอาจารย์สังวรณ์ กรพิทักษ์ ทำหน้าที่ ประธานสภาวัฒนธรรม อำเภอขาณุ
มีคณะ สภาวัฒนธรรมตำบลขาณุ เทศบาลตำบลยางสูง และท่านนายอำเภอ นายออมสิน สุขภิการนนท
ต้อนรับให้ความอบอุ่น คุณสุรางค์ ชูเกียรติกุล เตรียมพร้อม พร้อมน้องๆจากสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกำแพงเพชรมาบันทึกภาพ และมาศึกษาดูงาน
.JPG)
แม่บุญเรือน แม่เพลง ได้ร้องและรำเพลงพวงมาลัยให้ฟัง เสียงร้องไพเราะมาก การรำก็รำได้อ่อนช้อยงดงาม เนื้อร้องได้พลิกแพลง ดัดแปลงจากเพลงพวงมาลัยเดิม เนื้อเพลงอธิบายเรื่องราวตามตำราเรียนในสมัยประถมศึกษา
สังเกตว่าศิลปินเพลงพวงมาลัยทุกท่านมีความตั้งใจ และรวมตัวมีความรักและความสามัคคีกันอย่างเหนียวแน่น เป็นตัวอย่างที่ดี ต่อศิลปินพื้นบ้านกลุ่มอื่นๆ ขออนุญาตที่จะชื่นชมในรายการโทรทัศน์วัฒนธรรม และบันทึกประวัติศาสตร์การแสดงเพลงพวงมาลัยบ้านบุ่ง ตำบลยางสูง อำเภอขาณุวรลักษบุรี กำแพงเพชร เป็นหลักฐานทางวัฒนธรรมของจังหวัดกำแพงเพชร แม้คณะนี้จะเป็นคณะใหม่ที่เพิ่งก่อตั้ง แต่มีความสามารถไม่แพ้คณะใดในกำแพงเพชร
เพลงพวงมาลัย บ้านบุ่ง ตำบลยางสูง อำเภอขาณุวรลักษบุรี กำแพงเพชร มีลักษณะเฉพาะตัวที่สมควรได้รับการ ยกย่องและบันทึกในรายการโทรทัศน์วัฒนธรรมว่า เป็นการแสดงที่น่าสนใจยิ่ง ได้เชิญให้มาร่วมแสดงในงาน แข่งเรือยาว ในเดือนสิงหาคมด้วย
สันติ อภัยราช
